EU vraagt operators naar oneerlijke verkooppraktijken van Apple

De EU gaat mogelijk onderzoeken of Apple concurrentievervalsende activiteiten heeft ontplooid. Er is nog geen sprake van een formeel onderzoek, maar de Europese Commissie heeft een aantal Europese providers wel een vragenlijst gestuurd. Daarin vragen ze naar de verkoop- en distributie-afspraken die Apple gebruikt. De vragenlijst informeert naar Apple’s eis om een minimaal aantal orders af te nemen, het uitoefenen van invloed op de marketingbudgetten van operators en voorwaarden waarmee operators te maken hebben. Die voorkomen dat een concurrent een betere deal kan sluiten. Ook wordt in de enquete gevraagd naar beperkingen die Apple oplegt, zoals gebruik van iPhones op 4G-netwerken in Europa. Door de handelswijze van Apple zouden operators enorm onder druk staan, terwijl ze voorheen zelf de machtigste partij in onderhandelingen waren.

Het nieuws over de vragenlijst werd gepubliceerd door de Financial Times. Er zijn nog geen aanwijzingen dat er een officieel onderzoek wordt gestart, maar de krant suggereert wel dat de Europese regulerende instellingen nauwer gaan letten op Apple’s werkwijze en concurrentiebemoeilijkende elementen daarin. Operators hebben tot 17 juni de tijd om de vragenlijst in te vullen.

Voorbeeld: goedkeuring van 4G-netwerken

Een voorbeeld van de wijze waarop Apple werkt is vlakbij huis te vinden: de Belgische provider Proximus schakelde 4G in en wilde iPhone-gebruikers toelaten op het netwerk, maar dat lukte niet zomaar. Woordvoerster Frédérique Verbist van Proximus: “We hebben contact gehad met Apple met de vraag of ze iPhones op ons netwerk wilden toelaten. Hier is echter nog geen reactie op gekomen.” Apple wil vooraf de performance van 4G-netwerken van providers keuren, voordat ze toestemming geven om er met de iPhone 5 gebruik van te maken. Proximus is geen officiële verkoper van de iPhone en het kan dus nog wel even duren.

De keuring van 4G-netwerken kwam voor het eerst in het nieuws na opmerkingen van de Zwitserse provider Swisscom. Swisscom vertelde dat Apple de “alleen 4G inschakelt na het testen van hun toestel op een live-netwerk van de operator”. Normaal gesproken is het andersom: een operator test zelf of een bepaald toestel probleemloos op haar netwerk functioneert.

Voorbeeld: minimale afname van iPhones

Ook de eis om een minimum aantal iPhones af te nemen leidt bij providers tot problemen. De Amerikaanse provider Sprint stemde ermee in om 30,5 miljoen iPhones te verkopen in een periode van vier jaar. Deze deal lekte in 2011 uit en leidden tot geruchten dat Sprint met de deal het voortbestaan van het bedrijf op het spel had gezet: de gok van $15,5 miljard om de iPhone te mogen verkopen zou Sprint tot een faillissement kunnen drijven, werd begin 2012 gezegd. Analisten gokten dat er 50% kans was dat Sprint het niet zou overleven. In september 2012 waren die angsten grotendeels alweer van tafel, maar Sprint’s toekomst is wel grotendeels afhankelijk van aanhoudend verkoopsucces met de iPhone. Analisten maakten zich daarna zorgen over praktischer zaken: of het netwerk de hoeveelheid data van de iPhone 5-gebruikers wel aankan en of de winstmarge de komende jaren nog wel acceptabel blijft.

Apple’s eis om een minimaal aantal toestellen te bestellen zou ook ertoe hebben geleid dat NNT Docomo, de belangrijkste operator in Japan, geen deal met Apple heeft gesloten. Het bedrijf zegt dat ze wel aan Apple’s salesquote kan voldoen als de iPhone goed is voor 20 tot 30 procent van de smartphone-verkopen. In plaats daarvan heeft NTT Docomo gekozen voor Android-toestellen. De VS en Japan zijn twee landen waar operators traditioneel veel macht hebben over toestelmakers.