Hoe gevaarlijk is Yik Yak, de nieuwste hype onder geheimenapps?

“Is Yik Yak not a thing here?” Dat vraagt een anonieme gebruiker in de buurt van Groningen twee weken geleden in de geheimenapp Yik Yak. “I guess not”, luidt het antwoord van de enige reageerder. Maar je kan je afvragen hoelang de app nog in de schaduw staat in Nederland. In de Verenigde Staten is Yik Yak momenteel populairder dan de geheimenapps Secret en Whisper, en de Amerikaanse Student Government Association behandelde na anonieme pesterijen en bommeldingen al een motie om de app te verbannen van schoolnetwerken.

Het voorstel kreeg geen meerderheid, maar vooral omdat het technisch lastig is om de app binnen de schoolomgeving te verbannen. Amerikaanse Universiteiten krijgen wel het verzoek een standpunt in te nemen tegen apps als Yik Yak, platformen die ‘aanzetten tot haat’. De studentenorganisatie is niet de enige die zich laat horen tegen de app die bedoeld is om anoniem geheimen met je omgeving te delen. The Washington Post kopte inmiddels: ‘Hoe pak je een probleem als Yik Yak aan?’

Wat is Yik Yak?

Yik Yak is een gratis app die je anoniem geheimen laat delen met je omgeving. Je deelt een geheim met onbekenden in de omgeving. De applicatie laat niet precies zien hoe groot het bereik van je bericht is, maar net als bij concurrent Secret wordt het bereik van een bericht groter als meer mensen hem een ‘like’ geven. In Yik Yak geeft je een like door een pijl omhoog te drukken en een geheim zo omhoog te stemmen. Op dezelfde manier kan je geheimen ook afkeuren. De app werkt met een puntensysteem. Je krijgt Yakarma-punten voor het plaatsen van geheimen, het reageren op uitspattingen van anderen en het beoordelen van geheimen en de reacties erop.

In het hoofdscherm worden geheimen gesorteerd op nieuw en heet en op een aparte pagina zie je welk van je geheimen het best heeft gescoord. De Peek-functie laat je van een afstand meekijken naar de gedeelde geheimen bij universiteiten, maar de lijst met uni’s is wel geheel op Amerikaanse leest geschoeid. Bij Nederlandse en Belgische scholen en regio’s zie je berichten alleen als je in de buurt bent, niet van buitenaf.

Yik Yak is nóg iets anoniemer

Yik Yak bestaat overigens al een jaar. In april 2014 schreven we over de duistere kant van sociale netwerken en kon je al lezen dat middelbare scholen in de California ontruimd waren vanwege Yik Yak: een of meerdere personen deden een anonieme bommelding in de app.

Dat kan in Yik Yak nog een stukje makkelijker dan in Secret en Whisper. In tegenstelling tot die apps, hoef je in Yik Yak helemaal geen account aan te maken. Je kan geheel zonder naam en account berichten plaatsen. Dat heeft inlichtingendiensten en veiligheidsorganisaties geen grip op de app: bij bijvoorbeeld Secret kunnen ze nog een beroep doen op de appmakers zelf om meer te weten te komen over wie een bericht plaatst. Dat wordt bij Yik Yak een stuk moeilijker.

Hoe gevaarlijk is Yik Yak?

De Groningse vragensteller uit de intro heeft gelijk: Yik Yak is in Nederland (en België) nog niet echt een dingetje. In de App Store is de applicatie zelfs nog zonder één enkele beoordeling. Toch kan de app nog wel wat stof doen opwaaien: ook de populariteit van bijvoorbeeld Snapchat en Secret vloog over vanuit de Verenigde Staten.

Maar dat Secret daar nu alweer afneemt in populariteit, zegt misschien ook wel wat. Op iCulture hebben we driemaal aandacht besteed aan privacy-apps waar publiekelijke zorgen om waren. Maar Whisper wordt met zijn standaard afbeeldingen meer voor creatieve uitspattingen dan bezwaarlijke geheimen gebruikt. Secret was in zijn hoogtijdagen de 10de populairste app van Nederland, maar komt nu allang niet meer voor in de App Store-hitlijsten. Ook Gossup, net vóór de zomervakantie een zorgenkindje van middelbare scholen vanwege het pestgedrag van scholieren, zorgt nog voor weinig oproer. Beide apps lijken vooral gebruikt te worden door subgroepen die seksuele opmerkingen willen maken zonder herkend te worden. In de Verenigde Staten vormt Yik Yak nu een probleem op middelbare scholen en universiteiten, maar als je ziet dat dat ten koste gaat van het succes van andere geheimenapps, kan je je afvragen hoeveel groter Yik Yak zelf kan worden.

Toch is Yik Yak mogelijk een gevaarlijk platform voor digitale schandpalen en pesterijen. Hoewel je niet ziet bij wie je anonieme geheim nou echt terecht komen, weet je wel dat hij personen in de omgeving bereikt – en dat je zelf altijd anoniem blijft. Dat is voor sommige gebruikers ongetwijfeld een vrijbrief om anderen voor het blok te zetten. De ophef in de Verengide Staten is er niet voor niets.

Is Yik Yak leuk?

Is Yik Yak buiten de dreiging van pesterijen om ook leuk? Als de geheimen maar leuk of in ieder geval relevant genoeg zijn voor je sociale omgeving. Eigenlijk zijn geheimenapps goed vergelijkbaar met balorige avonden in de kroeg. Het aantal roddels neemt fors toe, de seksuele toespelingen vliegen om de oren en omdat je elkaar moeilijk verstaat, reageert iedereen simpel en kortaf. Uiteindelijk zijn het de mensen die de kroeg maken.