Review: Litterati moedigt je aan om zwerfvuil te fotograferen (en op te ruimen)

De app Litterati wil iets doen aan zwerfafval op straat. En dat blijkt wonderbaarlijk goed te lukken. Met de app fotografeer je straatafval dat je hebt opgeruimd en je verdient daarmee punten. Met de app zijn al 350.000 stukken zwerfvuil gefotografeerd en opgeraapt. Na de Amerikanen staan notabene de Nederlanders op de tweede plaats als meest ijverige opruimers! Maar hoe leuk (en vies) is het om vuilnis te fotograferen?

Hoe krijg je mensen zover dat ze troep op staat opruimen? Door er een spelletje van te maken! Het lijkt ongelooflijk, maar het is Jeff Kirschner echt gelukt om te zorgen dat mensen zwerfvuil gaan rapen. Kirschner kreeg het idee door zijn ervaringen tijdens zomerkampen. De kampleider gaf de kinderen de opdracht om 5 stukken afval op te pakken en dat bleek erg goed te werken: in een paar minuten was het terrein opgeruimd en waren alle plastic zakken, flessen en snoeppapiertjes netjes in de afvalbak gegooid.

Litterati: zwerfvuil opruimen

Maar het valt niet mee om zo’n idee vervolgens naar de dagelijkse werkelijkheid van vandaag te vertalen. Kirschner gaf daarom het goede voorbeeld: hij begon met het fotograferen van zwerfvuil en plaatste dat op zijn Instagram, van plastic bekers tot sigarettenpeuken, oude kranten en chipzakjes. Hij riep anderen op om hetzelfde te doen en bouwde daarvoor een app, waarmee je in kaart kunt brengen waar je afval hebt opgeraapt. Elke foto krijgt een locatie en tijdstempel, wat op zich weer interessante informatie is voor gemeenten. Zij kunnen in buurten waar vaak meldingen worden gedaan een extra schoonmaakploeg erop af sturen.

Je zou in eerste instantie denken: dat gaat nooit lukken. Er verschijnen zoveel apps in de App Store die moeite hebben om een publiek te vinden. Litterati gaat niet over een leuk onderwerp en je hebt er zelf niet zoveel aan om al het vuil te documenteren. Toch is het gelukt, zowel via de app als via Instagram, waar je zwerfvuil kunt kijken door de hashtag #litterati te zoeken. Er zijn al bijna 200.000 foto’s van afval te zien.

Litterati in gebruik

Om mee te doen moet je afval fotograferen en taggen, waarna het natuurlijk wel de bedoeling is dat je het zwerfvuil in de afvalbak gooit. Om mee te doen moet je wel eerst een account aanmaken (geen optie om bijv. via Facebook of ander social media-account aan te melden). Zelf vonden we het foto’s maken niet zoveel werk, maar wel het vinden van de juiste tag. Zie je bijvoorbeeld een sigarettenpeuk, dan kun je dat onder #cigarette opslaan, maar er is ook een aparte #marlboro-tag. Hetzelfde geldt voor fastfood-verpakkingen: #fastfood is er niet, maar wel #jackinthebox. En hoe konden we het KLM-label voor handbagage dat we fotografeerden voorzien van de juiste tag? Ik heb uiteindelijk maar voor #sticker gekozen.

Je kunt niet zien hoeveel afval anderen hebben weggegooid en dat motiveert niet echt. Bij het eerder genoemde voorbeeld van zomerkamp wil je als kind zo snel mogelijk 5 stukken afval hebben opgeraapt, zodat je weer verder kunt gaan met spelen. Bij de Litterati-app is die extra aansporing er niet. Daardoor is het eigenlijk verbazingwekkend dat de app het zo goed doet. Je kunt de app namelijk alleen gebruiken voor het zelf rapporteren van afval. Er is geen ranglijst, geen wedstrijd-element, alleen domweg het fotograferen en taggen van troep. Juist het feit dat je ziet dat anderen ook goed bezig zijn geweest, kan je motiveren om ook wat vaker iets van straat op te pakken.

Score

7.5

Litterati

gratis

Voordelen +

• Positief initiatief
• Makkelijk fotograferen van zwerfvuil

Nadelen -

• Te weinig motiverende elementen om dit lang vol te houden
• In de app zie je niet wat anderen hebben gedaan

Verkrijgbaar in de App Store

Conclusie Litterati review

Ik vraag me af of ik Litterati nog lang blijf gebruiken en daarbij wil ik graag de vergelijking maken met Foursquare. Ik ben best bereid om wat tijd te steken in het vastleggen van allerlei dingen; zo schrijf ik regelmatig beoordelingen van restaurants en andere locaties in de Foursquare-app, vaak met foto’s van het interieur zodat anderen kunnen zien wat ze kunnen verwachten. Dat werkt twee kanten op: ik heb veel profijt van de informatie die andere mensen hebben gegeven en vind het daarom leuk om iets terug te doen. Bij Litterati is dat lastiger.

De app heeft me wel bewust gemaakt van het probleem van zwerfvuil, waardoor ik vaker troep van straat ben gaan oppakken. Maar ik heb niet de behoefte om dat allemaal vast te leggen. Het gaat immers om info dat maar korte tijd van belang is: op het moment dat ik het zwerfvuil fotografeer is het een paar seconden later ook alweer van de straat verdwenen. Ik pak dan liever nog een extra stuk zwerfvuil op, dan dat ik op straat ga staan frummelen met m’n telefoon om het te documenteren. Het voelt onzinnig. Tweeten vanuit de app dat ik 12 stuks afval heb opgeruimd voelt ook als overdreven borstklopperij. Zou ik ook erover tweeten als ik een bejaarde heb geholpen met oversteken? Echt niet.

Kirschner heeft wel voorbeelden dat bijvoorbeeld de gemeente San Francisco de belasting voor sigarettenfabrikanten kon verdubbelen, omdat dankzij Litterati kon worden bewezen dat het opruimen van sigarettenpeuken in de stad heel veel geld kost. Maar de kans dat de gemeente Tiel, Heusden of Steenwijk (of vul maar in waar je gaat staan afvalrapen) de data van Litterati gaat gebruiken om de stad schoner te maken, is niet zo groot. Daarvoor wordt de app echt te weinig gebruikt.