‘Zelf ebooks uitgeven’ van Wiebe de Jager (review)

Auteur Wiebe de Jager, tevens directeur van uitgeverij Eburon, heeft een ebook uitgebracht over het zelf publiceren van digitale boeken. We ontvingen een recensie-exemplaar van het boek, dat voor €7,95 te koop is op de website van Eburon. Je ontvangt dan een boek in ePub-formaat dat je in de applicatie iBooks kunt lezen. Handig, want zo zie je meteen hoe jouw boek er straks ook uit komt te zien, als je de instructies uit ‘Zelf ebooks uitgeven’ volgt.

‘Zelf ebooks uitgeven’ is niet uitsluitend gericht op het maken van boeken voor de iPad, maar het zwaartepunt ligt op het maken van ePub, een formaat dat geschikt is voor de iPad, maar ook op talloze ereaders wordt gebruikt. Door een boek te maken in ePub-formaat ben je dus meteen van (bijna) alle markten thuis.

Nu weet ik al aardig wat over het maken van ebooks en ben een tijdje geleden ook met Stanza en Calibre bezig geweest. Wiebe raadt in zijn boek echter Sigil aan, een open source boekeditor voor meerdere platformen (Windows, Mac en Linux). Enerzijds is Sigil een WYSIWYG-editor, maar bij het lezen van het boek blijkt al snel dat je voor specifieke wijzigingen toch in de HTML-weergave moet duiken. Geen probleem voor mij, maar voor mensen zonder webachtergrond is het misschien een wat groter stap. Zij zullen het onder andere zonder hyperlinks moeten doen, want die zijn alleen handmatig in HTML te realiseren.

Meer dan de helft van het boek bestaat uit een ‘handleiding’ Sigil, met tips over opmaak, woorden afbreken, afbeeldingen invoegen en zelfs video’s invoegen. Ook belangrijke onderdelen zoals een cover, flaptekst en metadata komen aan de orde. Op zich interessant voor wie het liefst bij de hand wordt genomen, maar zelf vond ik de echt interessante informatie toch meer in het resterende gedeelte van het boek. Het zijn onderwerpen waar je als beginnende auteur tegenaan loopt. Hoe kom ik aan een ISBN-nummer? Welke Nederlandse organisaties kunnen de distributie van ebooks verzorgen (eBookhuis en ePagine). Wat doe ik met auteursrechten? Hoe kan ik mijn ebook laten valideren? Natuurlijk het is allemaal wel ergens op internet te vinden, maar het is handig als iemand het even voor jou op een rijtje zet. Daarnaast deed ik nog een aantal leuke ontdekkingen, zoals het feit dat je met Adobe Buzzword (een online editor) ook bestanden in ePub-formaat kunt maken.

Als je een eigen boek wilt maken kan ‘Zelf ebooks uitgeven’ je een hoop handvatten aanreiken. Helaas laat het boek ook meteen de schaduwzijde van ebooks zien: het is wel heel gemakkelijk geworden om snel een ebook uit te brengen. Dat is te merken aan de eh… spontane schrijfstijl. Het spatiegebruik is niet helemaal zoals het hoort (“html pagina”, “de iBooks winkel van Apple”) en de eindredacteur heeft soms wat fouten over het hoofd gezien (“op internet zwerfen programmaatjes rond”, “dan heb je geen ISB nummer nodig”). OK, ik maak ook wel eens typfouten (en volgens het Groene Boekje zou ik e-book officieel met een streepje moeten schrijven), maar op internet kun je die nog makkelijk verbeteren. Bij een ebook gaat dat, net zoals bij een fysiek boek, niet meer lukken. Apple en andere boekretailers sturen geen waarschuwing naar kopers dat er een nieuwe versie van een ebook klaarstaat, waarin fouten zijn weggewerkt.

Dit probleem (de onmogelijkheid om een eenmaal verkocht ebook bij bestaande klanten te updaten) zal het ook noodzakelijk maken om ‘Zelf ebooks uitgeven’ regelmatig bij te werken. Sigil bevindt zich op dit moment nog in betafase en kan qua functionaliteit nog wijzigen. Hetzelfde geldt voor het ePub-logo: toen het boek werd geschreven werd er nog geruzied over het logo, maar inmiddels is er een logo vastgesteld. Wat me eigenlijk verbaasde is dat er bij ebooks geen versietabel/changelog aanwezig is, net zoals bij software gebruikelijk is. Je kan dan meteen zien of jouw boek alweer in een nieuwe versie beschikbaar is. Apple biedt in de iBookstore ook geen updatesysteem aan… gemiste kans.

Conclusie

Is de wereld van het boeken publiceren nieuw voor je, dan levert ‘Zelf ebooks uitgeven’ een hoop bruikbare informatie. Je wordt om punten geattendeerd waar je zelf misschien nog niet zo over na had gedacht, bijvoorbeeld de validatie of de distributie, het aanvragen van een ISBN-nummer. Meer ervaren auteurs/computergebruikers gaan misschien liever gewoon zelf wat met Sigil of Calibre bezig en zien wel waar ze tegenaan lopen. Voor hen is de interessante informatie vooral vóór en na de handleiding van Sigil te vinden, bijvoorbeeld in de appendix met alternatieve softwaretools of wetenswaardigheden waar je niet eerder over hebt nagedacht (bijvoorbeeld het feit dat voor ebooks het hoge BTW-tarief geldt, terwijl de klant juist verwacht dat een digitaal boek goedkoper is dan een papieren exemplaar). Ook de tips over het promoten van je boek zijn erg nuttig.

Verkrijgbaarheid

Zoals eerder aangegeven is het ebook te koop via de website van uitgeverij Eburon (€7,95) en de Amerikaanse iBookstore ($9,99). Dat is een onvermijdelijke beperking, omdat de Nederlandse iBookstore nog niet openstaat voor Nederlandse uitgevers (je kunt als uitgever/auteur in iTunes Connect momenteel alleen kiezen voor VS, UK, Duitsland en Frankrijk). Later komt het boek ook in de winkel bij bol.com, selexyzebooks.nl, ebook.nl, studon.nl en andere websites.

Info: Zelf ebooks uitgeven

• Auteur: Zelf ebooks uitgeven
• Te koop via: iBookstore en Eburon
• Prijs: €7,95
• Aantal pagina’s: 70 (volgens opgave auteur, bij gemiddeld lettertype)
• Cijfer: 7,5