Goedkope lampen van Kruidvat, Action, Lidl en Hema: een goed idee?

Waarom zijn goedkope slimme lampen zo goedkoop?

Action verkoopt de slimme lampen onder de merknaam LSC, terwijl Hema, Lidl en Kruidvat hun eigen merknaam erop plakken. Daarnaast zijn er ook slimme lampen van de budgetmerken Woox, HiHome en Archos. Allemaal maken ze gebruik van het systeem van Tuya, waarbij er vaak nog een extra bedrijf tussen zit. Zo worden de Action LSC-lampen en de lampen van de Hema geleverd door Electra Cirkel Retail BV, dat de achterliggende techniek en de app inkoopt bij Tuya. Bedrijven kunnen een maatwerk-app door Tuya laten maken, zodat het lijkt alsof het een huismerkproduct is dat helemaal in eigen beheer is ontwikkeld. Kruidvat heeft de smart home-oplossing uitbesteed aan iStarworld, een in Meppel gevestigd bedrijf.

Een voordeel is dat de producten met Amazon Alexa en Google Home samenwerken en dat ze onderling ook door elkaar heen gebruikt kunnen worden. IFTTT wordt niet door elk merk ondersteund. En standaard werkt het ook niet met HomeKit, maar daar is wel een mouw aan te passen zoals je verderop zult zien.

• Waarom zo goedkoop?
• Hoe zit het met de kwaliteit?
• Bedienen met HomeKit en Siri: het kan!
• Twee varianten
• WiFi of Zigbee, wat is het beste?
• Welke aanbieder?
• Goedkope slimme lampen en privacy

Dit artikel is geschreven met medewerking van Bas van der Ploeg (@basvanderploeg).

Het smart home-assortiment van de genoemde winkels bestaat uit veel meer dan slimme lampen en ledstrips. Je kunt ook sensoren, afstandsbedieningen en een beveiligingssysteem met sirene aanschaffen. De prijs ligt veel lager dan de lampen van Philips Hue. Bij Action betaal je 4 euro voor een kleurenlamp, bij Kruidvat 5 euro en bij de HEMA 10 euro. Lidl was aanvankelijk aan de dure kant, maar heeft nu ook een lamp van 10 euro in het assortiment. Dat is een een fractie van de prijs van een Hue-lamp.

Die lage prijs komt vooral door gebruik van een standaardoplossing. De lampen zelf zien er dan ook vaak identiek uit, de lampen zijn uitwisselbaar en de bediening is hetzelfde. Klinkt ideaal, vooral ook omdat al deze winkelketens een iOS-app hebben, die hopelijk lang updates zal krijgen. De keuze uit lampen en accessoires is enorm, je kunt dimmen, kleuren kiezen en schema’s instellen. Eigenlijk heel veel dingen die je ook met HomeKit kan doen, maar dan voor minder.

Hoe zit het met de kwaliteit?
Kijk je naar de bouwkwaliteit van de lampen, dan valt dat eigenlijk niet tegen. Je koopt zeker geen troep, ook als je kijkt naar de prijs. Wel is het zo dat er wat kwaliteitsverschil te merken is als je een lamp van een duur merk naast een budgetmerk hangt. Zo kunnen de lampen van Action niet zo laag dimmen en verschilt de kleur ook, aldus Bas van der Ploeg die diverse Tuya-gebaseerde lampen heeft geprobeerd. De lampen van Lidl tonen hun kleuren minder levendig dan een Hue-lamp. Dit komt omdat er minder RGB-leds en meer witte leds in zitten dan bij een premium-merk.

Er zullen echter weinig mensen zijn die een Hue-lamp naast een budgetlamp gaan hangen, dus de mindere kleurweergave zal niet opvallen. “Wat je krijgt is prima”, vindt Bas.

Het ligt ook aan de toepassing waar je de lamp voor wilt gebruiken. Niet iedereen heeft behoefte aan sfeerlicht in 16 miljoen kleuren of wit licht dat precies de juiste wittint uitstraalt:

Ik heb voor de lockdown zo’n slimme Action-schijnwerper gekocht voor bij het konijnenhok hier buiten. Voor 15 euro kan je er eigenlijk niet over klagen.

Hoe het met de brandveiligheid van de lampen zit hebben we niet kunnen testen, maar net als bij privacy (wat we verderop bespreken) geldt: deze lampen worden door Nederlandse (en Duitse) bedrijven op de markt gebracht en worden vaak geleverd door Nederlandse toeleveranciers, dus ze zullen moeten voldoen aan de Europese veiligheidswetgeving en over de juiste keurmerken moeten beschikken.

Bedienen met HomeKit en Siri: het kan!

De lampen die met het Tuya-platform werken zijn allemaal geschikt voor Google Home, Amazon Alexa en soms ook IFTTT. Je kunt ze met spraak bedienen als je beschikt over een slimme speaker. Zo kun je de lampen aanzetten, met een bepaald percentage dimmen of alles uitschakelen. Je koppelt je Google Home-apparaat met LSC Smart Connect (of welk ander systeem je gebruikt). Verder kun je de lampen ook buitenshuis bedienen via het mobiele netwerk. Meenemen in een HomeKit-scene kan uiteraard niet en toevoegen aan de Woning-app evenmin.

Maar gelukkig is er een oplossing! Via Homebridge met de Tuya-plugin is vrijwel alles via HomeKit te bedienen. Eenmaal geïnstalleerd werkt dat een stuk simpeler dan IFTTT of routines, die we verderop bespreken. Tegenwoordig gaat het installeren van Homebridge veel makkelijker dan in de begindagen, waardoor het ook voor minder ervaren gebruikers haalbaar is. Het installeren van een plugin gaat automatisch.

Er zijn ook commerciële oplossingen verkrijgbaar zoals SmarThuis, die gebaseerd zijn op een Raspberry Pi met HomeBridge, maar het in een mooi kastje verkopen zodat het voor gewone consumenten wat makkelijker lijkt.

Wil je alleen Siri gebruiken, dan zou je ook kunnen kiezen voor een Webhook-service via Zapier of IFTTT kunnen gebruiken, maar dit is vooral interessant voor betalende gebruikers. Gratis accounts bij deze diensten zijn vaak erg beperkt in het aantal Webhook-links dat je mag gebruiken. Meer over het gebruik van Webhooks vind je via de genoemde links.

Een andere oplossing is om een URL Routine te koppelen aan Alexa. Dit doe je via de website virtualsmarthome.xyz, die de optie gratis aanbiedt. Daarna kun je een Alexa Routine starten om acties uit te voeren. De URL voeg je vervolgens toe aan een Siri-opdracht. Het voert te ver om dit allemaal uit te leggen, maar ben je geïnteresseerd in Alexa Routines, dan vind je hier meer info.

Webhooks gebruiken is wel een stuk lastiger dan het eerder genoemde HomeBridge. Wil je helemaal geen gedoe en kom je er totaal niet uit, dan zou je wellicht beter kunnen kiezen voor bediening met Google Home en de Google Assistent. Dat werkt via een iOS-app en is net als Siri in het Nederlands te gebruiken. Alexa is ook een optie, maar die assistent zul je in het Engels moeten aanspreken.

Twee varianten
De Tuya-lampen werken op twee verschillende manieren: met WiFi of Zigbee. De lampen van Action, Hema en Kruidvat maken gebruik van WiFi, waardoor je geen aparte hub nodig hebt. Dit heeft als voordeel dat het relatief goedkoop is: nog geen tientje per lamp. Bovendien zijn de lampen eenvoudig in te stellen. Nadeel is dat de lamp binnen het bereik van je draadloze netwerk moet hangen. Heeft je netwerk een beperkt bereik, dan kun je dat oplossen met een meshsysteem, maar dat vergt wel weer een extra investering waar je misschien niet op zat te wachten als je alleen een lampje in de schuur slim wilt maken.

Lidl kiest daarnaast voor Zigbee, dezelfde verbindingstechniek die je ook bij A-merken zoals Philips Hue en IKEA Tradfri vindt. Je hebt voor het gebruik van deze lampen wel een hub nodig. Je kunt voor 20 euro een zogenaamde gateway bij Lidl kopen (of voor 50 euro een starterkit waar ‘ie bij in zit). Maar het mag ook een hub van Philips of IKEA zijn. De lampen maken verbinding met de bridge, zodat het draadloze netwerk thuis niet overbelast raakt. Zigbee heeft een groter bereik, omdat de lampen het signaal aan elkaar doorgeven. Je kan een lamp daardoor ook in een uithoek van je huis hangen, als er maar voldoende andere lampen tussen zitten. Wel is het zo dat Zigbee op de 2,4 GHz-frequentie werkt, waar WiFi, Bluetooth en allerlei apparaten ook gebruik van maken. Dit kan soms interferentie veroorzaken. Lampen die op WiFi werken zitten ook op de 2,4 GHz-frequentie, maar daarbij is het grootste probleem drukte op het netwerk.

WiFi of Zigbee, wat is het beste?

Dat de premium merken voor Zigbee kiezen, maakt al wel een beetje duidelijk dat het waarschijnlijk de beste (maar ook de duurste) oplossing is. Wil je flexibiliteit en compatibiliteit, dan is Zigbee een betere keuze dankzij de samenwerking met Philips Hue, de marktleider in Nederland. Voor Hue zijn heel wat apps en extra’s ontwikkeld.

Voor beginnende gebruikers of mensen die verder weinig plannen hebben om hun huis te automatiseren, kan WiFi een goedkope oplossing zijn. Je zit wel aan de apps van de fabrikanten vast (bijvoorbeeld die van Action), maar de apps van de WiFi-lampfabrikanten zijn meestal uitwisselbaar. Een ander punt van aandacht is dat WiFi-lampen gebruik maken van de 2,4GHz-frequentie. Heb je veel internettende huisgenoten en veel apparaten in huis, dan kan dat problemen geven. Ook dat maakt nog eens duidelijk dat de WiFi-lampen vooral bedoeld zijn voor mensen met een wat lager ambitieniveau qua smart home. Eventueel zou je een snellere router met een groter bereik kunnen kopen, waarbij je de netwerken scheidt om te voorkomen dat apparaten of gebruikers elkaar in de weg zitten.

Bij Zigbee heb je dat probleem niet, omdat de communicatie niet via het draadloze netwerk (WiFi) verloopt.

Welke aanbieder is het beste?
Uit het bovenstaande is al wel duidelijk geworden welke oplossing het beste is voor elk type gebruiker. Kleinbehuisden die niet zoveel van plan zijn, zijn voor €4 per lamp klaar bij de Action of voor €5 per lamp bij Kruidvat. Voor een miniproject met 3 of 4 lampen is dit prima te doen. HEMA is relatief duur als aanbieder. Wie op termijn wat meer wil, koopt bij Lidl een starterspakket (€50) of losse lampen van €10. Dit kun je op termijn verder uitbreiden met Philips Hue of IKEA Tradfri, als je een goede aanbieding ziet langskomen.

Het ligt er overigens ook aan waar je de lamp gaat gebruiken: de helderheid (in lumen) en de kleurinstelling van de wittinten is bij de fabrikanten verschillend. Kies je voor de goedkoopste lampen in wittinten, dan vind je op de verpakking de kleurtemperatuur. Een temperatuur tussen 2.700 en 3.000 Kelvin ziet er gezellig uit, terwijl een kleurtemperatuur tussen 3.500 en 4.100 Kelvin wat koeler uitpakt. Dat laatste kan handig zijn voor geconcentreerd werken, tijdens werkzaamheden in de keuken en in de schuur, maar minder geschikt voor de woonkamer en de slaapkamer. Op de verpakking staat meestal welke temperatuurreeks wordt ondersteund.

Bekijk ook

Zo zorg je voor een romantische sfeer met slimme verlichting

Op romantische momenten wil je een gezellige sfeer in huis. Met deze slimme verlichting en dimmers kun je dat voor elkaar krijgen. Er zijn ook handige software-tips.

Goedkope slimme lampen en privacy

In de voorwaarden van de slimme lampen zien we vaak dat je persoonlijke data kan worden gedeeld met externe partijen, waaronder Tuya.

Tuya maakt zelf geen lampen, maar levert alleen de software en achterliggende techniek en kan daardoor over erg veel data beschikken. Het is een enorm machtige partij, ook al hebben maar weinig mensen ervan gehoord. Er zijn wereldwijd rond de 100.000 verschillende producten verkrijgbaar die op het Tuya-platform draaien. Niet alleen lampen, ook beveiligingssystemen en kachels. Als Tuya over een kill switch beschikt, dan zouden ze daarmee enorme schade kunnen toebrengen.

Na publicatie van deze gids werden we benaderd door Roland, die als IoT-expert waarschuwt voor het gebruik van Tuya-producten. Een punt om rekening mee te houden is dat de app en lampen alleen werken als ze toegang tot internet hebben. Daarbij wordt contact gelegd met Chinese websites. Er kan op die manier gemakkelijk een backdoor aan de firmware worden toegevoegd.

Daarmee is niet alleen Tuya heel machtig, maar ook de Chinese overheid. China kan als ze willen erg veel kwaad aanrichten, als er maar genoeg producten met Tuya in omloop zijn – en dat is nu al het geval. Miljoenen mensen hebben de producten in huis en er zijn honderden merken die meedoen.

Eerder was er de mogelijkheid om de firmware van de lampen te flashen naar Sonoff, dat wwel veilig is. Maar dat is in de nieuwste modellen geblokkeerd. Wat security betreft is Tuya dus verre van veilig.

Tuya is opgericht door voormalig medewerkers van Alibaba, de Chinese mega-multinational die diverse handelsportalen zoals AliExpress, betaaldiensten zoals Alipay, prijsvergelijkers en clouddiensten beheert. De link met China kan reden zijn om niet voor de goedkope lampen te kiezen. Je weet immers niet wat er met je data gebeurt en of gegevens op Chinese servers terechtkomen. Soms lijken de gebruikersvoorwaarden afkomstig uit een Chinees wetboek, zo constateerde De Volkskrant.

Tegelijk is het zo dat de uiteindelijke consumentenoplossingen worden aangeboden door EU-bedrijven. Zij zullen zich aan de Europese privacywetgeving moeten houden. Dat is nogal een verschil met de situatie waarbij je een Xiaomi-accessoire voor de Chinese markt importeert en in Europa gaat gebruiken, aangesloten op een Chinese hub.

Bekijk ook

Slimme verlichting: dit zijn je opties om je lampen slim te maken

Wil je de verlichting in je huis slimmer maken? Er zijn tal van oplossingen om de lampen in huis te automatiseren en met je iPhone of iPad te bedienen. Wij zetten enkele mogelijkheden voor je op een rijtje, omdat het automatiseren van je verlichting een makkelijk en laagdrempelige manier is om met een smart home te beginnen.