Privacybewuste zoekmachines voor Apple-gebruikers
Je kent het wel: je zoekt in Google naar een bepaald product en wordt daarna nog maandenlang achtervolgd door advertenties. Terwijl je het product misschien al lang hebt gekocht of niet meer geïnteresseerd bent. Dat komt omdat Google’s werkwijze erop gericht is een zo compleet mogelijk profiel van jou op te bouwen. Zo zijn ze in staat om passende advertenties te tonen, zodat de kans groter is dat jij erop klikt. Je hebt er immers eerder naar gezocht, dus het onderwerp zal wel je interesse hebben? Met een privacyvriendelijke zoekmachine kun je dit voorkomen.
Er zijn privacyvriendelijke zoekmachines, die geen profiel van je opbouwen en waarmee je veiliger en anoniemer kunt zoeken. Deze privacybewuste zoekmachines zijn vaak een goed alternatief voor Google en werken vaak net zo goed. Een aanrader dus om te gebruiken, vooral voor die zoekacties waarbij je liever niet hebt dat Google meekijkt. Sommige zoekmachines hebben een minder vertrouwde interface of houden geen rekening met jouw locatie; maar juist dan kunnen ze erg van pas komen als je bijvoorbeeld naar enge ziektes zoekt.
Je denkt misschien: Google heeft toch ook de incognito-modus? Dat klopt, maar deze manier van zoeken is echt niet privé. Google legt alleen niets vast in de browserhistorie die je zelf kunt bekijken, maar gebruik de zoekopdrachten wel om een gedetailleerder profiel van je op te bouwen. Apple zou ook werken aan een eigen zoekmachine, maar dat kan nog wel even duren.
Ben je fan van een bepaalde zoekmachine, dan kun je deze als standaard zoekmachine instellen op je iPhone of iPad.
DuckDuckGo voor iOS
DuckDuckGo is misschien wel de bekendste privacyvriendelijke zoekmachine. De makers beloven geen gevoelige informatie op te slaan of door te sluizen. Maar de pagina’s met zoekresultaten zijn wel even wennen als je normaal met Google werkt. Het grote voordeel van DuckDuckGo is het feit dat je gegevens niet worden opgeslagen en dat je zoekgeschiedenis helemaal privé blijft.
De app blokkeert trackers automatisch en bevat een speciale knop om je zoekgeschiedenis te wissen. Dat kan bij andere zoekmachines ook, maar DuckDuckGo maakt de functie wel erg gemakkelijk toegankelijk. Ook beschikt DuckDuckGo over een browserextensie waarmee je net als in de app een privacycijfer te zien krijgt. Een A betekent dat de website goed met jouw privacy omgaat. Je kunt hierop tikken om het privacy-dashboard te bekijken, zodat je kunt zien welke trackers worden geblokkeerd door DuckDuckGo. Google Analytics zal hier regelmatig te zien zijn.
DuckDuckGo wordt gemaakt door een commercieel bedrijf, dat geld verdient door advertenties te tonen. In tegenstelling tot Google zijn die echter niet op jouw interesses of zoekgeschiedenis afgestemd, maar gaat het om algemene niet-gepersonaliseerde advertenties. De makers beloven dat je met het gebruik van deze zoekmachine niet in een een filterbubbel terechtkomt, waarbij je alleen resultaten te zien krijgt die in jouw straatje passen.
DuckDuckGo is Amerikaans van origine en maakt gebruik van andere zoekbronnen zoals Bing en Yandex. DuckDuckGo geeft goede resultaten, maar Google en Bing zelf geven vaak recentere resultaten, die wat bruikbaarder zijn.
Je kunt deze zoekmachine op twee manieren gebruiken: door DuckDuckGo als standaard zoekmachine in te stellen op de iPhone, of door de aparte app te installeren. Meer hierover lees je in het artikel DuckDuckGo op iPhone en iPad gebruiken.
Brave voor iOS
Brave beweert een van de meest privacyvriendelijke zoekmachines ter wereld te zijn. De app verzamelt geen informatie over gebruikers. Er is wel een belangrijk verschil: Brave indexeert alle zoekgegevens zelf, terwijl DuckDuckGo gebruik maakt van andere bronnen zoals Bing. Je kunt Brave gebruiken als eenvoudige browser, waarbij je wat minder functies tot je beschikking hebt in vergelijking met Safari. Er is ook geen snelle zoek-extensie voor gebruikers van andere browsers. Wil je bijvoorbeeld Brave in de Safari-browser gebruiken dan zul je steeds handmatig brave.search.com moeten intikken. Je kunt hier uiteraard ook een bladwijzer van maken.
Brave heeft als pluspunten dat het een browser én een zoekmachine is. Of de indexering aan jouw wensen voldoet is een kwestie van proberen. Helaas is Brave nog niet echt doorgedrongen tot het grote publiek. Terwijl DuckDuckGo opvallende reclames op billboards heeft, opereert Brave een beetje in de schaduw. Wat privacy betreft krijgt deze app van ons echter een dikke voldoende.
Startpage zoekmachine
Het grootste pluspunt van de zoekmachine Startpage is dat het dezelfde zoekresultaten als Google levert, maar dan anoniem. Hoewel dezelfde… omdat er geen profiel van je wordt opgebouwd kan de zoekmachine ook geen rekening houden met jouw interesses en eerdere zoekopdrachten. Startpage wordt gemaakt door een Nederlands bedrijf, maar heeft Amerikaans investeringsgeld gekregen van een marketingbedrijf (System1) en is dus niet meer 100% in Nederlandse handen. Ook zijn er vragen gerezen of het zoeken nog wel echt anoniem gebeurt. Tot nu toe hebben we geen inbreuk op privacy kunnen vinden. Wel verschijnen er bij het zoeken naar iCulture reclames voor niet-gerelateerde zaken zoals een elektronisch kassasysteem en zonnepanelen.
Met de proxy-modus kun je pagina’s en plaatjes bekijken, zonder dat iemand weet dat jij het bent, je IP-adres is niet bekend en bovendien zijn je gegevens versleuteld. De website in kwestie weet niet via welke zoekterm jij bent binnengekomen.
Startpage had een iPhone-app, maar is daarmee gestopt waardoor je de zoekmachine alleen nog kunt gebruiken via de browser. Je zult hiervoor handmatig naar Startpage.com moeten bladeren. Het is al met al een goed alternatief voor mensen die meer privacy willen, maar toch verknocht zijn aan de manier waarop Google zoekt. Gebruik je de proxy, dan gaat het zoeken wel een stuk trager dan via andere methoden.
Qwant voor iOS
Zoek je een privacyvriendelijke zoekmachine die in Europa is gevestigd, dan zou je ook kunnen kiezen voor het Franse Qwant. Deze lijkt qua functies erg op DuckDuckGo, maar heeft als belangrijkste pluspunt dat Amerikaanse instanties moeilijker aan jouw gegevens kunnen komen. Het is maar de vraag of dat een probleem is bij DuckDuckGo, want als het goed is verzamelt ook die aanbieder geen gegevens over jouw zoekgedrag. Maar goed, je weet maar nooit en het kan soms beter zijn om op je hoede te zijn.
Qwant slaat jouw zoekgeschiedenis niet op en blokeert advertentienetwerken automatisch. Ook is de app behoorlijk uitgebreid. Je krijgt de zoekresultaten verdeeld over verschillende categorieën te zien: nieuwsberichten, video’s en zelfs muziek. Deze app is iets trager dan DuckDuckGo en heeft ook het probleem dat het algoritme anders is dan Google. Daardoor krijg je andere zoekresultaten te zien dan je gewend bent. Tijdens het gebruik van deze zoekmachine kregen we regelmatig te zien dat er onderhoud plaatsvond, dus zorg dat je iets achter de hand hebt.
MetaGer
MetaGer is een open source meta-zoekmachine met enkele interessante features. Het wordt beheerd door een non-profit stichting in Duitsland, genaamd SUMA-EV (Association for Free Access to Knowledge). Deze zoekmachine haalt z’n gegevens van Bing, Yandex, Yahoo en anderen, maar beschikt ook over een eigen webcrawler. MetaGer bestaat al sinds 1996 en valt onder Duitse wetgeving.
Een pluspunt is dat je bij de zoekresultaten te zien krijgt uit welke bron het komt, bijvoorbeeld Bing. Ook kun je filteren op datum, taal en veilig zoeken. MetaGer vindt privacy ook belangrijk, zoals hier te lezen is. Net als bij StartPage zet MegaGer jouw vraag om naar een anonieme zoekopdracht. IP-adressen van gebruikers worden daarbij afgekort om je privacy te waarborgen. Informatie over de user agent zendt MetaGer wel door naar de zoekmachines, maar ze plaatsen geen cookies en doen niet aan tracking. Dit heeft tot gevolg dat een zoekopdracht naar ‘iPhone’ bijvoorbeeld resultaten over Target en Walmart toont, twee Amerikaanse supermarktketens die voor ons niet relevant zijn.
MetaGer bewaart bepaalde logbestanden op hun servers in Duitsland. Deze data wordt niet langer dan 96 uur bewaard en wordt daarna automatisch gewist. De zoekmachine wordt gefinancierd door donaties van gebruikers en advertenties via de partnernetwerken zoals Bing. Betalende gebruikers kunnen zonder ads zoeken.
Er is een Android-app voor MetaGer, maar een iPhone-app ontbreekt. Je zult deze zoekmachine dus via de browser moeten bezoeken. Hiervoor ga je naar metager.org.
Swisscows
Swisscows is een in Zwitserland gevestigde privacygerichte zoekmachine die je niet volgt en ook grote nadruk legt op beveiliging. Ze doen niet aan data verzamelen en tracking. Swisscows heeft een eigen serverpark en noemt dit het ‘Zwitserse Fort Knox’. Het zou de veiligste bunker in Europa zijn. Alles staat buiten de EU en de VS.
Swisscows verzamelt geen persoonlijke informatie. Ook niet je IP-adres, de browser die je gebruikt of welk besturingssysteem je hebt. Je zoekopdrachten worden niet opgeslagen en de makers van de zoekmachine weten ook niet waar je woont. Er wordt dan ook geen rekening gehouden met resultaten die relevant zijn voor Nederland.
Swisscows is te zien op de laptop, Qwant op de iPhone.
Het enige wat Swisscows wel meet is het totale aantal zoekopdrachten die dagelijks worden ingevoerd, om zicht te houden op het gebruik. Leuk is dat de zoekmachine bij het opstarten al een paar suggesties geeft in gekleurde blokken, bijvoorbeeld ‘rugzakken’ of ‘Samsung’.
De zoekresultaten van Swisscows worden voornamelijk geleverd door Bing. Omdat Swisscows geen gebruikersdata doorstuurt zijn andere bedrijven nauwelijks geïnteresseerd om te adverteren. Ze zijn daarom voornamelijk afhankelijk van donateurs en sponsors. Deze sponsors krijgen een banner boven de zoekresultaten. Verder heeft Swisscows hoogstaande morele waarden: tegen geweld en pornografie, vóór opleiding en kennisdeling via digitale media. Het kan dus zijn dat onethische content niet in de resultaten te zien is.
Swisscows had ooit een app, maar is daarmee gestopt. Je zult nu handmatig naar Swisscows.com moeten bladeren.
Searx
Searx is een open source metasearch engine. Deze verzamelt resultaten van andere zoekmachines en respecteert toch je privacy. Searx is open source en verkrijgbaar via GitHub. Je kunt ook je eigen zogenaamde instance draaien, wat als nadeel heeft dat jouw zoekresultaten niet worden gemengd met die van andere gebruikers. Dit maakt het net iets minder privacyvriendelijk, maar het is optioneel.
Searx heeft heel veel mogelijkheden om aanpassingen te doen. Je kunt kiezen welke zoekmachines er worden gebruikt en je kunt ook de resultaten filteren op categorie. Google kun je echter niet gebruiken als zoekmachine, omdat Google de dienst geblokkeerd heeft wegens ‘scraping’.
Searx is open source en vrij beschikbaar voor iedereen. Er zijn ook publieke instances, die je beter niet kunt gebruiken, omdat je niet weet wie erachter zit. De oplossing is om een eigen instance te draaien, maar dat is voor veel mensen te veel gedoe. Dat kan ook een kwaadaardige partij zijn. Omdat Searx open source en vrij te installeren is, is het niet gebonden aan de regelgeving van een bepaalde locatie.
Meer info vind je op Github en op Wikipedia.
Meer zoekmachines en achtergrondinfo
Er zijn nog enkele andere zoekmachines waarmee je privacyvriendelijk kunt zoeken, bijvoorbeeld:
- Disconnect Search: Gebruikt andere zoekmachines zoals Google, Bing en Yahoo. Doet niet aan tracking en legt niet je IP-adres vast. Ook kun je anoniem zoekopdrachten invoeren. Het mooie is dat je de resultaten te zien krijgt in de stijl van de zoekmachine zelf, dus bijvoorbeeld van Google.
- Search Encrypt: Deze dienst helpt je om zoektermen te versleutelen tussen je computer en searchencrypt.com. Deze veilige zoekmachine werkt met donaties. Aan de hand van jouw zoekopdracht worden resultaten verzameld, die vervolgens versleuteld naar jou terug worden gestuurd.
- Gibiru: Dit is een privacyvriendelijke zoekmachine die je de mogelijkheid geeft om anoniem te zoeken. Het kan een oplossing zijn voor mensen die geen VPN hebben. De zoekgegevens worden niet opgeslagen op de servers en Gibiru geeft je de mogelijkheid om websites die gecensureerd of onderdrukt worden door bepaalde regimes extra aandacht te geven. Deze verschijnen bovenaan de resultatenlijst.
- Oscobo: Een anonieme zoekmachine die geen data van gebruikers opslaat. Er vindt geen tracking van derde partijen plaats en de makers beloven je data niet te misbruiken. Je kunt zoeken naar afbeeldingen, video’s, nieuws en meer. Er is ook een Chrome-extensie voor zoeken.
- Ecosia: Dit is een CO2-neutrale zoekmachine. De inkomsten uit advertenties worden gebruikt voor het planten van bomen. Je kunt het web doorzoeken met Ecosia op de desktop en mobiel via de iOS- en Android-apps.
- YaCy: Een decentrale, open source peer-to-peer zoekmachine. Het is in 2004 opgericht door Michael Christen maar er is geen centrale beheerder en er zijn ook geen servers die in beslag kunnen worden genomen door autoriteiten. Elke gebruiker is gelijk en draagt bij aan het totale netwerk. Niemand kan de content censureren. Je moet de gratis software op je computer installeren (Mac, Windows, Linux) om het te gebruiken.
- Mojeek: Mojeek heeft een eigen crawler, in tegenstelling tot de meeste andere zoekmachines op deze pagina, die gebruik maken van de zoektechnologie van Bing, Google en anderen. Mojeek beweert dat er 2,3 miljard webpagina’s zijn geïndexeerd en dat dit elk jaar spectaculair groeit. Mojeek is dus helemaal onafhankelijk van Google en andere grote partijen, maar dat heeft helaas wel gevolgen voor de kwaliteit van de zoekresultaten.
Zoekmachines proberen je te helpen om iets te vinden, maar meestal gaan ze niet zo heel netjes met je privacy om. De groene zoekmachines verzamelen heel veel data en verkopen dit aan advertentiebedrijven. Vervolgens kunnen ze gericht advertenties tonen, zodat de kans groter is dat je klikt.
De grote zoekmachines verzamelen onder andere:
- IP-adres
- User agent (bijv. webbrowser en versie)
- Locatie
- Unieke ID (browser cookie)
- Zoekopdrachten
Waarom zijn de gegevens die zoekmachines verzamelen zo waardevol? Omdat je vaak heel persoonlijke data invoert, zoals medische problemen, financiële informatie, politieke voorkeuren en dergelijke. Deze gegevens worden verzameld, opgeslagen en gelinkt aan jouw profiel. Er valt moeilijk aan te ontsnappen.
Nu je voor een privacyvriendelijke zoekmachine hebt gekozen, is het ook hoog tijd om je chatberichten beter te beveiligen. Bekijk de beste veilige chatapps met encryptie!
Taalfout gezien of andere suggestie hoe we dit artikel kunnen verbeteren? Laat het ons weten!
Ook interessant
DuckDuckGo instellen op iPhone en iPad als privacyvriendelijke zoekmachine
Standaard zoekmachine op de iPhone instellen in Safari en Chrome
Sneller zoeken in Safari op iPhone en iPad doe je zo
Zo gebruik je Startpage, de Nederlandse privacyvriendelijke zoekmachine
DuckDuckGo brengt beta van privacyvriendelijke webbrowser voor Mac uit
Privacy beschermen op iPhone en iPad: 11 tips die je een veiliger gevoel geven