Universele oplader vanaf 28 december 2024, ook in Nederland
Alles wat je moet weten in 8 vragenDe weg ernaartoe duurde lang, maar het is zover: er is officieel een universele oplader voor smartphones, tablets en andere elektronische apparaten. Of beter gezegd: een universele oplaadpoort in je toestel, waarbij de keuze is gevallen op usb-c. Dit moet je weten over de universele oplader die de EU heeft ingevoerd.
#1 Wanneer komt er een universele oplader?
Vanaf 28 december 2024 is de universele oplader verplicht. Dat ging niet zonder horten of stoten. Er wordt al sinds 2009 over gesproken, al bleef het ook een paar jaar stil. Sinds 2021 stond het onderwerp weer volop op de agenda en werd er relatief snel gehandeld.
Het houdt in dat alle telefoons, tablets en overige consumentenelektronica dat in de Europese Unie verkocht wordt, gebruik moet kunnen maken van een standaardoplader met usb-c-aansluiting. Ook staat in de wet dat de verkoop van opladers wordt losgekoppeld van de verkoop van apparaten. Het is dus niet verplicht een usb-c-kabel of oplader mee te leveren. Apple doet dit al, door sinds een aantal jaren geen oplader meer mee te leveren in de verpakking. Dit scheelt afval.
#2 Welke oplader wordt standaard?
Europa heeft gekozen voor usb-c. Het oorspronkelijke idee was om micro-usb de standaard te maken, dat in 2009 veel werd toegepast. Apple-producten waren in die tijd voorzien van 30-pins connector. Maar de voorstellen voor een universele lader namen zoveel tijd in beslag, dat fabrikanten inmiddels waren overgestapt naar een nieuwe standaard, usb-c.
Apple koos in 2012 voor de Lightning-aansluiting. De meeste iPhones die op dit moment in gebruik zijn, hebben deze aansluiting. Sinds de iPhone 15 zit er echter usb-c op. Lightning heeft het op de iPhone dus 11 jaar volgehouden.
#3 Wat betekent het voor Apple?
Apple heeft inmiddels alle apparaten een usb-c-poort gegeven. Op sommige apparaten, zoals MacBooks, was dat al jaren het geval. In 2023 volgde de iPhone en in 2024 werden enkele accessoires op de valreep bijgewerkt.
De iPhone SE werd niet bijgewerkt voor usb-c en dat betekent dat het toestel uit de handel wordt genomen. Dat betekent niet dat het doek valt voor de productlijn, want er wordt nog altijd een nieuwe iPhone SE in 2025 verwacht – met usb-c uiteraard.
#4 Wat betekent het voor jou?
De overgangsperiode voor Apple-gebruikers zal relatief lang zijn. Veel reeds verkochte iPhone-modellen werken nog met Lightning-aansluiting en we zijn gewend dat Apple’s toestellen zeker vijf jaar in gebruik blijven, al dan niet opgeknapt als refurbished iPhones. Het zou zomaar eens tot 2030 kunnen duren tot de laatste Lightning-modellen uit het straatbeeld zijn verdwenen. Zo heel abrupt zal de overgang dus niet zijn.
Ben je al overgestapt op recente Apple-apparaten dan heb je waarschijnlijk al een paar usb-c-kabels liggen. Zit je nog helemaal in het ‘Lightning-ecosysteem’ dan betekent het dat gaandeweg de Lightning-kabels niet meer kunt gebruiken. Je kunt ze het beste weggeven aan iemand die nog wel een iPhone met Lightning-aansluiting gebruikt, om te voorkomen dat er toch nog elektronisch afval op de afvalberg terechtkomt.
#5 Wat zijn de voordelen van een universele oplader?
Europa wil de hoeveelheid elektronisch afval verminderen, door ervoor te zorgen dat kabels voor meerdere apparaten geschikt zijn. Eurocommissaris Thierry Breton zei hierover: “Straks moeten alle leden van een gezin precies dezelfde lader kunnen gebruiken, ongeacht hun telefoon.”
Ook speelt mee dat het gemakkelijker is dat je nog maar één type kabel nodig hebt. Consumenten zouden gefrustreerd zijn over de groeiende berg ongeschikte opladers die ze thuis hebben liggen. Bij Apple-gebruikers valt dat overigens wel mee: aan Lightning en usb-c heb je genoeg.
Invoering van een universele oplader moet naar schatting 11.000 ton elektronisch afval voorkomen. Maar het invoeren van de wetgeving betekent ook dat er tijdelijk extra afval ontstaat, namelijk veel Lightning-kabels onbruikbaar worden en in de vuilniszak worden gegooid. Recycling is een optie, maar dat zal lang niet altijd gebeuren.
#6 Komt er binnenkort weer een andere standaard?
De kans is aanwezig dat er op termijn wéér een andere standaard voor de universele opladers komt. Maar dit zal waarschijnlijk dezelfde vorm als usb-c zal hebben. De Europese Commissie moedigt fabrikanten aan om samen te werken om usb-c verder te verbeteren. Een ontwikkeling is bijvoorbeeld ondersteuning voor Thunderbolt, een andere standaard met dezelfde aansluiting.
Een andere ontwikkeling is dat je de oplaadpoort in je toestel steeds minder nodig hebt. Je kunt je toestel ook draadloos opladen en dat opent de mogelijkheden voor een toekomstige iPhone zonder fysieke oplaadpoort. Apple is hierop voorbereid door MagSafe te ontwikkelen.
#7 Waarom duurde het allemaal zo lang?
Europa heeft de fabrikanten eerst de kans gegeven om met eigen oplossingen te komen. Het aantal verschillende opladers daalde daardoor van dertig naar drie, maar dat is nog niet genoeg. Daarna volgde voorstel na voorstel om te komen tot een universele oplader.
In 2018 pakte de EU het plan opnieuw op, nadat het jarenlang in de ijskast was gezet. In 2021 kwam het weer ter sprake en toen werd er relatief snel een knoop doorgehakt. Zoals altijd gold er wel een overgangsperiode zodat bedrijven zich tijdig konden aanpassen.
#8 Universele oplader of oplaadpoort?
In de discussie over universele opladers wordt vaak afwisselend gesproken over universele opladers en oplaadpoorten. Dat kan tot verwarring leiden. Gaat het nu over een oplader? Nee, eigenlijk gaat het over de oplaadpoort. Of beter gezegd: de ‘stekker’ die je in een apparaat moet steken. De EU schrijft voor welke connector er aan het einde van de kabel zit, dus het gedeelte dat je in het toestel steekt.
Het feit dat Apple al een universele oplader in de winkel verkoopt, is niet genoeg. Je kunt bij Apple al de 20 Watt adapter van €25 en de usb-c-oplaadkabel van €25 aanschaffen, maar die laatste kun je alleen gebruiken voor bepaalde iPads, niet voor de iPhone.
Taalfout gezien of andere suggestie hoe we dit artikel kunnen verbeteren? Laat het ons weten!