Sideloading in de EU: ‘Apple wil apps toch vooraf beoordelen en een vergoeding innen’

Update 24 januari 2024: Nu de deadline nadert, komen er steeds meer details boven water over de manier waarop Apple sideloading wil toestaan. Vanaf begin maart wil Apple de Europese App Store-afsplitsen, zodat tijdig kan worden voldaan aan de Digital Markets Act (DMA). Deze wet maakt appwinkels van derden mogelijk. Volgens nieuwe informatie van The Wall Street Journal is Apple echter van plan om diverse beperkingen in te stellen. Zo moeten iPhone-apps nog steeds een reviewproces ondergaan en worden er kosten in rekening gebracht voor apps die via sideloading zijn binnengehaald. WSJ baseert zich op uitspraken van “mensen die bekend zijn met de plannen van het bedrijf”. Mogelijk is Apple net als in de VS van plan om 27% in rekening te brengen in het eerste jaar en 12% in daarop volgende jaren.

De Digital Markets Act van de EU verbiedt niet om kosten in rekening te brengen voor sideloading. Nog niet bekend is hoe de EU zal reageren als Apple besluit om alsnog als poortwachter op te treden, door de apps vooraf te reviewen en na aanschaf een forse vergoeding te vragen. Apple heeft in november bezwaar aangetekend tegen de DMA, om te voorkomen dat alternatieve appwinkels ontstaan. Apple wil gedeeltelijk onder de regels uit komen door te beweren dat er niet één maar vijf verschillende App Stores zijn. Daarnaast vindt Apple dat ze drie verschillende browsers hebben, die toevallig allemaal Safari heten. Eén succesje heeft Apple in ieder geval geboekt: er is een tijdelijke vrijstelling wat iMessage betreft. De berichtendienst zou niet groot genoeg zijn om als poortwachter te worden gekwalificeerd. Er is nog een onderzoek gaande of iMessage inderdaad erg klein is.

Bekijk ook

Apple gaat Europese App Store in maart 2024 afsplitsen

Apple bereidt zich de komende weken voor op een afsplitsing van de App Store. Dit wordt gedaan om sideloading van apps mogelijk te maken in de EU-landen.

Update 13 november 2023: De afgelopen tijd is het wat stil geweest rondom sideloading, maar het lijkt er nu toch echt op dat het in 2024 gaat gebeuren. Mark Gurman schrijft in zijn vraag en antwoord-sectie van zijn nieuwsbrief dat Apple in de eerste helft van 2024 sideloading op de iPhone en iPad in de EU gaat toestaan. Dat betekent dat je dan buiten de App Store om apps kan downloaden, bijvoorbeeld via app stores van derden of via een website. Apple zou daarvoor een systeem ontwikkeld hebben zodat er toch nog enige controle op is. Zoiets zien we ook al bij de Mac, waar je buiten de App Store om apps kan installeren, maar waarbij je wel meldingen krijgt en je nadrukkelijk toestemming moet geven en de Mac checkt of het veilig is.

‘Sideloading komt in eerste helft 2024’

Gurman schrijft ook dat Apple ook wijzigingen gaat aanbrengen in de Berichten-app en voor betaalapps. Apple ligt in de EU al langer onder een vergrootglas en er lopen dan ook al langer onderzoeken over de machtspositie van Apple. Zo loopt er al langer een onderzoek of Apple de NFC-chip moet openstellen voor Apple Pay-alternatieven en roepen Google en providers Apple op om iMessage open te stellen. Apple valt met diverse onderdelen onder de Digital Markets Act regelgeving, evenals de Digital Services Acts.

Bekijk ook

Deze bedrijven en platformen moeten zich houden aan Digital Markets Act-regels

De EU heeft een uiteindelijke lijst opgesteld van bedrijven, platformen en diensten die vallen onder de nieuwe Digital Markets Act. Deze wetgeving moet zorgen voor eerlijkere concurrentie en meer keuze voor consumenten. Apple moet met drie diensten voldoen aan de regels.

De vraag is echter wel of sideloading mogelijk gemaakt wordt via een software-update of dat Apple dit op een andere manier gaat doen. Het is mogelijk tegen de regels om sideloading alleen toe te staan voor gebruikers met de nieuwste iOS-versie, omdat daarmee gebruikers met een ouder toestel buiten de boot vallen.

Update 14 juni 2023: Tijdens WWDC 2023 werd met geen woord over sideloading gesproken en daarna bleek al snel dat de beta van iOS 17 er ook geen ondersteuning voor biedt. Toch beweerde Bloomberg vorig jaar dat Apple zich voorbereidt op een grote omslag in hoe het iOS-ecosysteem werkt. Het moet (onder druk van de EU) mogelijk worden om apps buiten de App Store om te installeren. In ‘The Talk Show’ van John Gruber kreeg topman Craig Federighi wel de vraag hoe het nu zit met sideloading. Het leverde een ongemakkelijke reactie op: Federighi weet dat hij er een beetje omheen moet draaien en deed dat dan ook: hij gaf aan dat Apple “samenwerkt met de EU” om te kijken of en hoe ze aan de verplichting kunnen voldoen. Ook merkte hij op dat zijn bedrijf prioriteit legt bij “het juiste voor onze klanten doen”.

Federighi gaf niet letterlijk toe dat iOS 17 zal beschikken over sideloading en wekt de indruk dat Apple zal proberen om de meest minimale oplossing eruit te slepen. Mogelijk moeten we wachten tot de officiële versie van iOS 17 in september om te ontdekken of sideloading wordt ondersteund.

Bloomberg hoorde van bronnen dat het sideloading-project wordt geleid door Andreas Wendker, een software-engineer die direct onder Craig Federighi werkt. Vanuit het dienstenteam van Eddy Cue zou Jeff Robbin erbij betrokken zijn. Apple zou van plan zijn allerlei beperkingen in te bouwen. Ook zou Apple het alleen in de EU-landen willen aanbieden. Code in iOS 16 liet zien dat Apple bepaalde functies wil beperken tot de locatie van een gebruiker. Als iOS 17 sideloading krijgt, zal dat een grote verandering teweeg brengen, maar Apple zal er alles aan doen om te zorgen dat de gewone gebruiker er niets van merkt.

Als argument wordt daarbij gebruikt dat het veiliger is als je alles via Apple downloadt, maar op de achtergrond is misschien wel belangrijker dat de App Store een grote inkomstenbron van Apple is. Ontwikkelaars dragen 15% tot 30% af van elke verkoop. Apple maakt regelmatig bekend hoeveel miljarden er aan ontwikkelaars is uitgekeerd, maar haalt daar ook vele miljarden aan inkomsten uit.

Update 17 april 2023: Mark Gurman schrijft dat iOS 17 de grote update wordt waarmee het mogelijk wordt om buiten de App Store om apps te installeren. Daarmee kunnen er ook alternatieve app stores naar de iPhone komen. Afgelopen december ging het gerucht al, eveneens afkomstig van Bloomberg, en nu de onthulling van iOS 17 dichterbij komt, lijkt het echt te gaan gebeuren. Met iOS 17 zou sideloading dus toegestaan zijn. Nu is dat al in beperkte mate mogelijk (voornamelijk voor ontwikkeldoeleinden), maar straks zou dus (onder druk van de EU) iedereen met een iPhone apps van buiten Apple’s App Store kunnen downloaden. Apple gaf twee jaar geleden nog aan waarom sideloading slecht zou zijn voor je veiligheid, dus het is nog maar de vraag hoe grootst Apple dit als iOS 17-verbetering gaat presenteren.

Ondertussen zijn er ook andere bedrijven die denken dat het echt gaat gebeuren en daar alvast op voorbereiden. Onlangs zei Microsoft nog dat ze een eigen Xbox app store voor de iPhone uit willen brengen. Daarbij werd ook de EU Digital Markets Act aangehaald, als reden waarom dit nu gaat gebeuren en waarom dat voor bedrijven als Microsoft kansen biedt.

Bekijk ook

Microsoft’s appwinkel voor games komt in juli uit, maar is geen app

Microsoft heeft plannen om in 2024 een eigen app store uit te brengen voor zowel de iPhone als Android-toestellen. Door veranderende regelgeving in de EU is dat nu mogelijk. Maar het wordt geen losstaande app.

Een andere maatregel die eraan lijkt te komen, is dat webbrowser straks mogelijk niet meer gebonden zijn aan WebKit. Er zouden dus meer echte alternatieve browsers beschikbaar komen, die niet draaien op dezelfde motor als Safari maar op hun eigen versie zoals dat ook op de Mac is. Deze wijziging zou ook met ingang van iOS 17 in kunnen gaan.

Hieronder volgt het oorspronkelijke artikel van 13 december 2022
Apple zou voorbereidingen aan het treffen zijn om de App Stores van derden mogelijk te maken, meldt Bloomberg. Intern zouden medewerkers op het gebied van software en diensten druk bezig zijn om bepaalde elementen van Apple’s platformen open te maken. Zo moet het op termijn mogelijk worden om apps via sideloading te installeren. Dat zeggen mensen die op de hoogte zijn van de situatie tegen Bloomberg.

App Stores van derden komen eraan

De grote vraag is nog, in hoeverre Apple van plan is nog steeds 30% commissie te vragen voor aankopen. In Nederland werd Apple gedwongen om het betaalsysteem voor datingapps open te zetten voor externe partijen, maar eiste nog wel 27% afdracht van ontwikkelaars, waardoor ze er financieel weinig mee opschoten. Bij een externe App Store waar honderdduizenden apps aan meedoen zal het wat moeilijker worden om die afdracht af te dwingen.

Apple is steeds een tegenstander geweest van sideloading, oftewel het installeren van apps buiten de App Store om. Op de Mac is dit altijd al mogelijk geweest, maar op de iPhone en iPad vreest Apple voor onveilige toestanden als mensen zomaar apps kunnen installeren die niet door het reviewteam zijn gecheckt.

Bekijk ook

Sideloading komt naar je iPhone: dit zijn de voor- en nadelen

Sideloading houdt in dat je apps buiten de App Store om installeert. Vanaf iOS 17.4 staat Apple sideloading via appstores van derden (met tegenzin) toe. In deze gids vertellen we je welke nieuwe mogelijkheden (en risico’s) dit met zich meebrengt voor de iPhone en wat er nu al mogelijk is.

Intern zou het besluit van Apple niet unaniem enthousiast zijn ontvangen. Sommige medewerkers vinden het een onnodige afleiding, waardoor ze niet aan hun dagelijkse werk voor toekomstige functies toekomen. Apple zou een behoorlijk aantal medewerkers aan het werk hebben gezet. Het bedrijf zou alles af willen hebben als volgend jaar iOS 17 uitkomt. Dit is op tijd voordat de Digital Markets Act van de EU in werking treedt. Het project staat onder leiding van Andreas Wendker, een hooggeplaatste software-engineer die rechtstreeks aan Craig Federighi rapporteert. Ook zouden medewerkers van Apple Services zijn betrokken. Apple overweegt bepaalde beveiligingseisen te stellen voor software dat buiten de App Store om wordt gedistribueerd. Het kan daarbij gaan om verificatie door Apple, waardoor ontwikkelaars alsnog een vergoeding meoten afdragen.