Apple-historie: van Apple DOS naar macOS, de vele namen van Apple’s Mac-besturingssysteem

Apple bestaat inmiddels ruim veertig jaar en in die hele periode hebben ze desktopcomputers gemaakt. In de loop van de tijd is de naam van het besturingssysteem behoorlijk veranderd. Meest recent is natuurlijk de verschuiving van OS X naar macOS, die werd aangekondigd tijdens WWDC 2016. Maar er zijn nog zoveel andere namen geweest.

Dit zijn de namen van Apple’s besturingssystemen

In maart 1978 kwam Apple met haar eerste besturingssysteem, het Apple Disk Operating System (Apple DOS, zie foto). Diverse varianten van DOS (DOS 3.1, DOS 3.2, and DOS 3.3) draaiden op de Apple II, maar voor de derde computer kwam er een nieuw geheel systeem. De Apple III draaide op Apple SOS, Sara’s Operating System. Dit was vernoemd naar de interne codenaam van het apparaat, Sara (tevens de naam van engineer Wendell Sanders’ dochter). Later werd deze naam echter aangepast en verdween ‘Sara’ uit SOS. Het werd toen het Sophisticated Operating System. De eerste release verscheen in 1980, maar omdat de Apple III een flop was bracht Apple in 1982 alweer de laatste release uit. Net als de eerdere releases was het closed source.

1983: de grafische interface doet zijn intrede
In 1983 kwam Apple met een revolutionair nieuw besturingssysteem met een GUI (Grafical User Interface). Voor het eerst zagen we een muis, een menubalk en menu’s op het beeldscherm. Je kon tekenen op een computer, wie had dat ooit bedacht? Helaas voor Apple hoorde dit besturingssysteem bij de gelijknamige Apple Lisa, een duur en onbetrouwbare computer die nooit erg populair werd. Lisa stond volgens Jobs zelf overigens voor ‘Local Integrated Software Architecture’, al heette zijn dochter toevallig ook Lisa. Het besturingssysteem heette LisaOS. Het was geïnspireerd op een bezoek van Steve Jobs aan Xerox PARC in december 1979. Apple was net begonnen met de Lisa- en Macintosh-projecten en Jobs hoorde van een revolutionaire GUI-technologie. In ruil voor Apple-aandelen mochten de engineers van Apple komen kijken. Het besturingssysteem van Lisa en de Macintosh gebruiken veel elementen van Xerox, waaronder een menubalk, uitklapmenu’s en drag & drop.

In 1984 deed de Macintosh zijn intrede, met opnieuw een ander besturingssysteem. Deze computer draaide op Mac System Software (kortweg System) waar uiteindelijk zeven versies van zijn verschenen. Bijzonder was de Finder, voor bestandsbeheer. In dit scherm werden al je bestanden gemakkelijk gesorteerd, zodat je alles snel terug kon vinden.

Vervolgens kwamen System 2 tot en met 7 uit, steeds met een aantal interessante updates. Zo zagen we bij System 2.0 de feature AppleTalk, waarmee je verbinding kon maken met lokale netwerken zonder hier eerst van alles voor te hoeven installeren. Bij System 4.1 werden de eerste uitbreidingspoorten toegevoegd en werd de Apple Desktop Bus meegeleverd. Hiermee kon je trage apparaten laten verbinden met je computer.

Steve Jobs had in 1985 het bedrijf verlaten, maar Apple ging door met System. Vanaf System 5, uitgebracht in 1987, was het mogelijk om verschillende programma’s tegelijkertijd te laten draaien. De grootste verandering na System 5 kwam echter pas in 1991 met System 7. In deze versie werd de gehele interface opnieuw vormgegeven, kwamen er nieuwe applicaties mee en werd het gehele systeem een stuk stabieler. System 7 kreeg jarenlang updates, totdat Steve Jobs in 1997 terugkeerde bij Apple. Sommige updates bestonden maar kort; zo werd System 7.5.4 al binnen enkele uren na de release vervangen door System 7.5.5. Ook in het verleden ging er wel eens iets mis.

Welkom, Mac OS en OS X

In 1997 werd de naam System veranderd in Mac OS. Dit had ermee te maken dat Apple het besturingssysteem sinds 1995 in licentie had geven aan andere fabrikanten. Apple hield wel vast aan dezelfde nummering: de eerste versie van Mac OS was dan ook 7.6.

Toen Jobs in 1997 terugkeerde bij Apple maakte hij een einde aan het maken van Mac-klonen door andere fabrikanten. Dit viel samen met de komst van Mac OS 8, waarin het mogelijk werd om zelf een thema aan je computer te geven, waarmee je de kleuren van je beeldscherm kon veranderen. Daarnaast werd het mogelijk om bestanden op de achtergrond te kopiëren.

Mac OS 9 verscheen in 1999 en heeft maar kort bestaan. Het bevatte draadloze AirPort-functies en vroege ondersteuning voor meerdere gebruikers.

2000: de komst van Mac OS X

In 2000 werd deze naam weer gewijzigd, nu naar Mac OS X. De eerste publieke betaversie van Mac OS X kreeg intern de codenaam Kodiak, maar Apple gebruikte die naam niet in marketingmateriaal. Meest opvallend hier is echter dat het besturingssysteem nu op Unix werd gebaseerd en gemaakt werd op basis van een technologie die door NeXT werd ontwikkeld tussen eind jaren ’80 en 1997. NeXT was het bedrijf dat Steve Jobs startte in de periode dat hij niet bij Apple werkte.

Nadat Apple een aantal codenamen voor Mac OS X had gebruikt, maar hier nooit haar marketing mee deed, besloten ze in 2002 dit wel te gaan doen. Voor het eerst heette het besturingssysteem dus niet meer Mac OS X 10 of 10.1, maar Mac OS X 10.2 Jaguar. Opvallend is Apple de besturingssystemen altijd naar grote katten noemde. Na Jaguar kregen we Tiger, Leopard, Snow Leopard en Lion.

Ander belangrijk onderdeel van Jaguar is de introductie van Apple’s browser Safari. In januari 2003 begon de bètatest, in juni van datzelfde jaar werd het de standaard voor alle Macs. Andere nieuwe features waren onder meer Apple Mail, een adresboek en QuickTime.

Laat ‘Mac’ maar zitten

In februari 2012 kwam er alweer een grote wijziging voor Apple’s besturingssysteem en opnieuw had het met de naamgeving te maken. De nieuwste variant heette niet ‘Mac OS X’, maar OS X Mountain Lion. Oftewel: het gedeelte ‘Mac’ lieten ze vallen.

Bij deze release kwamen er een aantal features beschikbaar die we nog steeds kennen. Zo kwam er een nieuw systeem op malware te blokkeren, namelijk Gatekeeper en kreeg het besturingssysteem een integratie met Apple’s online Game Center en iCloud. Safari was inmiddels toe aan versie zes en ook iOS was al op de markt.

In 2013 besloot Apple van de kattennamen af te stappen en brachten ze OS X Mavericks uit. Vanaf dat moment werd het besturingssysteem vernoemd naar belangrijke locaties in Californië, waar Apple vandaan komt.

macOS

En nu is het 2016, opnieuw zien we een naamsverandering. Niet langer spreken we over OS X, maar over macOS. ‘Mac’ is na vier jaar dus weer terug van weggeweest. De nieuwste nickname is Sierra.

Ook in deze versie van Apple’s besturingssysteem zijn er weer tal van updates gekomen. Welke dat zijn, lees je in ons dossier macOS Sierra.

Wat is Sierra?

De nieuwste versie van macOS is vernoemd naar een locatie in Californië, de Amerikaanse staat waar Apple al sinds de oprichting is gevestigd. Eerder hanteerden ze de bijnamen Mavericks, Yosemite en El Capitan. Nu is het ‘Sierra’, dat verwijst naar de Sierra Nevada. Letterlijk betekent het: besneeuwde bergketen en het strekt zich uit van Californië tot in Nevada. Het is een gevarieerd landschap, met verschillende klimaten en begroeiing. Overigens is Yosemite onderdeel van de Sierra Nevada en is El Capitan een bergflank in Yosemite. Apple wekt dus de indruk dat macOS weer één van de grotere updates is, door het naar een groter gebied te vernoemen. Overigens wordt al erover gesproken dat toekomstige versies van macOS naar Lake Tahoe en Mount Whitney zullen worden vernoemd, ook onderdeel van de Sierra Nevada. Mavericks is in het rijtje wat meer een buitenbeentje.

Bijnamen van OS X en macOS

Voordat Apple het besturingssysteem ging vernoemen naar aardrijkskundige plaatsen in Californië waren het katachtigen die de naam bepaalden. Dit is de lijst van bijnamen in de afgelopen 15 jaar:

• Mac OS X 10.0: Cheetah
• Mac OS X 10.1: Puma
• Mac OS X 10.2: Jaguar
• Mac OS X 10.3: Panther
• Mac OS X 10.4: Tiger
• Mac OS X 10.5: Leopard
• Mac OS X 10.6: Snow Leopard
• OS X 10.7: Lion
• OS X 10.8: Mountain Lion
• OS X 10.9: Mavericks
• OS X 10.10: Yosemite
• OS X 10.11: El Capitan
• macOS 10.12: Sierra

Nog meer Apple-historie
Eerder in deze serie verschenen:

• Apple-historie: 7 historische aankondigingen op Apple’s WWDC
• Apple-historie: het allereerste iPhone-gerucht stamt al uit 2002
• Apple-historie: de iPhone 4 is Apple’s mooiste en meest problematische toestel
• Apple-historie: QuickTime VR, hoe Apple al in 1995 voorop liep met virtual reality
• Apple-historie: waarom de Mac zo populair is bij grafisch vormgevers
• Apple-historie: 15 jaar Apple Store
• Apple-historie: WebObjects, een project waar Steve Jobs trots op was
• Apple-historie: deze Macs verkocht Apple in 1996
• Apple-historie: John Sculley, de frisdrankenman die Apple redde
• Apple-historie: de G4 Cube is Apple’s mooiste en meest onpraktische computer
• Apple-historie: De Marimba-beltoon van de iPhone
• Apple-historie: 40 jaar vernieuwing in foto’s
• Apple-historie: de iPad 2 bestaat 5 jaar
• Apple-historie: deze 5 Apple-producten bestaan als Special Edition
• Apple-historie: Robert Palladino