Apple Watch achter het stuur gebruiken: mag dat?

Handig hoor, die navigatie-apps voor de Apple Watch. Maar mag je die horloge-apps eigenlijk wel in de auto gebruiken? Een mobiele telefoon achter het stuur is immers strafbaar en de Apple Watch deelt wel héél veel functies met je iPhone. iCulture heeft de vraag voorgelegd aan de Nederlandse politie om meer duidelijkheid te scheppen.

Update 6 mei 2015: Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu bevestigt wat iCulture op 20 april al concludeerde op basis van informatie die we destijds hebben ingewonnen. Het Ministerie bevestigt dat ze het dragen van een smartwatch voorlopig gelijk stellen aan het in de handen houden van een mobiele telefoon. Ze verwijzen eveneens naar artikel 61a. Als het aan het Ministerie ligt, moet je je smartwatch af doen zodra je gaat autorijden. Maar: de overheid is nog niet bezig met specifieke wetgeving voor smartwatches.

Nederlandse politie: Apple Watch is een mobiele telefoon

Is het gebruik van de Apple Watch achter het stuur wel of niet toegestaan? Een simpel antwoord is hier niet op te geven. Smartwatches zoals de Apple Watch zijn nog vrij nieuw, wat betekent dat er nog geen wetten specifiek voor het gebruik van een Apple Watch of andere smartwatch bestaan. Hoe de wet uiteindelijk zal worden geïnterpreteerd is aan het OM.

Op het moment zijn er wel wetten die van toepassing kunnen zijn voor smartwatches zoals de Apple Watch, vertelt politiewoordvoerder Tinet de Jonge aan iCulture. In artikel 5 van de Wegensverkeerswet staat bijvoorbeeld het volgende:

[Het is verboden] zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt, of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of gehinderd kan worden.

Een wat specifiekere regel staat in artikel 61a van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstegens. De Jonge beschrijft dit artikel als volgt:

Hieronder verstaan we dat het degene die een motorvoertuig, bromfiets, snorfiets of gehandicaptenvoertuig dat is uitgerust met een motor bestuurt, verboden is tijdens het rijden een mobiele telefoon vast te houden.

In bovenstaand artikel wordt verwezen naar een mobiele telefoon, niet naar een smartwatch zoals de Apple Watch. Een mobiele telefoon kan volgens de wet echter worden beschreven als “een apparaat dat bestemd is voor het gebruik van mobiele openbare telecommunicatiediensten”. De Apple Watch kan hieronder worden geschaard, omdat het horloge de communicatiemogelijkheden van je iPhone gebruikt.

De wet verbiedt het om een mobiele telefoon in het verkeer vast te houden – waarbij het woord ‘vasthouden’ ruim kan worden genomen. Volgens de politie gaat het hierbij namelijk om (tekst dikgedrukt door ons):

het in de hand houden, het tussen oor en schouder geklemd houden, mobiele telefoon aan de pols, mobiele telefoon tussen hoofddoek, etc.

Dit kan daarom ook slaan op een Apple Watch, die om je pols wordt bevestigd. De definitie van ‘vasthouden’ wordt breed beschreven sinds een vrouw in hoger beroep ging omdat ze haar telefoon om haar pols had gebonden. Dit hoger beroep werd uiteindelijk ongegrond verklaard.

Kort samengevat: volgens bepaalde definities binnen de wet, kan het gebruik van een Apple Watch achter het stuur als verboden worden gezien. In hoeverre dit zal leiden tot boetes is echter een tweede vraag. Er moeten rechtszaken volgen waarin het gebruik van een smartwatch in het verkeer wordt betwist, voordat er explicieter in de wet melding wordt gedaan hiervan.

België

In België is vorig jaar vastgesteld dat er niet meteen een boete wordt uitgereikt voor het gebruik van een smartwatch, omdat er geen sprake is van een expliciet verbod. Dit blijkt uit een artikel van Knack. In de praktijk wordt iedere zaak met een smartwatch – of slimme bril zoals Google Glass – bij de politierechter voorgelegd. Dat dit uiteindelijk kan leiden tot een boete, bleek uit een uitspraak van kamerlid Daphné Dumery:

Het verkeersreglement stelt immers dat de chauffeur te allen tijde in staat moet zijn om zijn voertuig te besturen, wat bij het gebruik van deze gadgets niet altijd het geval is.

Leidt meer af dan iPhone

Een Apple Watch-verbod achter het stuur zou niet geheel ongegrond zijn: je hebt in de auto al snel een blik op de Apple Watch geworpen. Het horloge bevindt zich immers om je pols, waardoor hij zich in de buurt van je stuur bevindt. Het lijkt hierdoor een handig alternatief voor bijvoorbeeld een TomTom-carkit, maar volgens recent onderzoek is het gebruik van je Apple Watch vrij gevaarlijk.

De Britse Transport Research Laboratory stelt dat een smartwatch drie keer meer afleiding biedt dan een smartphone. Lees je een bericht op de Apple Watch en moet je een noodmanoeuvre maken op straat, dan zou je er maar liefst 2,52 seconden over doen om te reageren. Een automobilist die enkel praat met een medepassagier zou binnen 0,9 seconde reageren. Bij het gebruik van een mobiele telefoon wordt binnen 1,85 seconde gereageerd. Dit kan de kans op verkeersongelukken vergroten.

Je kunt je daarom ook afvragen of je de Apple Watch in het verkeer wel zou willen gebruiken. Het gebruik van een telefoon in het verkeer kan al voor ongelukken zorgen, een risico dat met de Apple Watch kennelijk nóg groter is. Eerder deze maand zond de NCRV de documentaire In één klap uit, over de gevolgen van dodelijke ongelukken in het verkeer. Daarbij ging het ook over het gebruik van de telefoon achter het stuur.