Bloedsuiker meten: welke kansen zijn er voor Apple?

Apple lijkt enorm geïnteresseerd in het meten van bloedglucose. Volgens geruchten kun je in 2022 met de Apple Watch bloedsuiker kunnen meten. Maar het is zeker niet de eerste keer dat Apple interesse toont in bloedglucose, want al in 2017 ging het gerucht dat Tim Cook een bloedglucosemeter testte en dat Apple druk bezig was om er eentje te ontwikkelen voor dagelijks gebruik. Moet Apple zich met dit onderwerp gaan bemoeien? En zo ja, wat kunnen ze dan toevoegen? Wat is er momenteel al verkrijgbaar voor diabetespatiënten en mensen die hun bloedsuikerspiegel (om welke reden dan ook) in de gaten willen houden? In dit artikel gaan we daar dieper op in.

Elke persoon is anders en dat geldt ook voor personen met diabetes. In dit artikel beschrijven we diabetes in algemene termen. Dit is geen uitlegartikel over diabetes, dus we gaan niet in op de medische achtergrond (ook omdat we geen medische website zijn). Mocht jouw specifieke medische situatie onvoldoende aan bod komen, dan vragen we daar begrip voor. Zo is het goed mogelijk dat jij minder vaak (of helemaal) niet hoeft te bloedprikken. Dit artikel focust vooral op de innovaties die Apple kan toevoegen, vooral op het gebied van technologie gebruiksvriendelijker en toegankelijker maken.

Waarom diabetes?

Het is niet moeilijk te raden waarom Apple geïnteresseerd is in de bloedsuikerspiegel meten: diabetes is wereldwijd een van de meest voorkomende aandoeningen. Bovendien hangt de meest gangbare variant (diabetes type 2) samen met zaken als overgewicht, slechte voeding en te weinig beweging. Preventie is daarom belangrijk en het aanleren van een gezonde levensstijl is iets waar Apple al langer in geïnteresseerd is. Met de Apple Watch hebben ze sinds de Series 2 zelfs alle nadruk gelegd op de gezondheidsfuncties.

Een glucosemeter zou er goed op aansluiten. Zeker als het een accessoire is dat makkelijk in gebruik is en geen bloedprikken vereist zullen mensen sneller geneigd zijn om wat vaker op hun bloedsuikerspiegel te letten. Je hoeft daarvoor geen diabetes te hebben. Een verstoorde glucosehuishouding kan ervoor zorgen dat je lichaam meer vet opslaat en moeite heeft om het glucosegehalte in het bloed omlaag te krijgen na het eten van een koolhydraatrijke maaltijd.

Dit is bijvoorbeeld van belang voor mensen die willen afvallen, sporters en mensen die actief met hun gezondheid bezig zijn en willen voorkomen dat ze diabetes type 2 krijgen. Maar ook mensen die simpelweg de crash na het eten van een zware maaltijd willen voorkomen en beter op hun voeding willen letten. Je bloedsuikerspiegel wordt bovendien beïnvloed door slaap, stress, hormonen, weersituatie en allerlei persoonlijke factoren, dus om je lekker in je vel te zitten kan het helpen om er wat meer op te gaan letten.

Naast deze groep, die we voor het gemak oneerbiedig ‘gezondheidsfreaks’ zullen noemen, zijn er natuurlijk ook nog de diabetespatiënten zelf. Ook zij zitten te springen om een gebruiksvriendelijke glucosemeter. Vooral mensen met diabetes type 1 moeten regelmatig bloedprikken (voor de ernstiger gevallen van diabetes type 2 geldt dit ook). Zij hebben een glucosemeter nodig om te kunnen bepalen hoeveel insuline ze moeten toedienen. Voor hen is meten noodzakelijk om hun bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Deze groep moet meermaals per dag bloed prikken en dat doen ze uiteraard niet met plezier.

Waarschijnlijk zal Apple zich vooral willen richten op de eerste groep gebruikers (gezondheidsfreaks en risicogroepen voor diabetes type 2) om hiermee een positieve boodschap te kunnen uitstralen. Het is gemakkelijker om iets te ontwikkelen dat preventief werkt en een gezonde levensstijl promoot, zonder dat er medische claims aan vastzitten.

Als medisch hulpmiddel voor patiënten met diabetes type 1 zitten er heel wat meer haken en ogen aan, vanwege de goedkeuring door allerlei instanties. Omdat 90% van de diabetespatiënten type 2 heeft, is dit de grootste en voor Apple ook de meest interessante groep. In Nederland gaat het samen (type 1 en 2) om bijna een miljoen Nederlanders, waarvan het merendeel type 2 heeft.

De hierboven getoonde oplossing is van Dexcom. We ontvingen een e-mail van iCulture-lezer Xa Bo, die liet weten dat de Dexcom-sensor alleen gebruikt wordt door mensen die ervoor in aanmerking komen. “De FreeStyleLibre (fsl) wordt sinds eind 2019 zeer breed vergoed voor diabetici. Diabetici zijn echter zeer gebaat bij glucosemeting gekoppeld aan alarmen en een insulinepomp (‘loopen’). Helaas is dat echter zeer beperkt beschikbaar.”

Gebruik je FreeStyleLibre, dan zou je ook eens kunnen kijken naar Diabox en Xdrip (niet in de App Store, maar te installeren via TestFlight). Deze apps lezen continu de waarde van de sensor uit en plaatsen die in de Gezondheid-app. En met de app Healthface kun je een complicatie op de Apple Watch plaatsen, zodat je je bloedsuikerwaarde steeds kunt aflezen op de Apple Watch. (Een tip van iCulture-lezer Carl, bedankt!)

Continue glucosemeters

Volgens de geruchten heeft Apple in 2017 een hulpmiddel gemaakt waarmee je continu je glucosespiegel kunt meten, zonder dat je steeds hoeft te bloedprikken. Tim Cook zou er al mee rondlopen, al wil dat niet zeggen dat hij diabetespatiënt is. Het kan simpelweg zo zijn dat hij prototypes van Apple aan het testen is, om later uit eigen ervaringen te kunnen vertellen hoe goed het werkt.

Als Apple een non-invasive oplossing heeft gevonden, zou dat zou een knappe prestatie zijn, want de afgelopen jaren zijn er heel wat pogingen gedaan om een alternatief te vinden voor bloedprikken. Er zijn al systemen voor continu glucose monitoring (CGM), zoals die van Dexcom en Medtronic.

Bij deze systemen plak je je een sensor op je huid, die verbonden is met een bijbehorende ontvanger. Bij de Dexcom G5 kun je de metingen aflezen op je iPhone of Apple Watch en je krijgt meldingen bij een te hoge of te lage glucosespiegel. Dat klinkt geweldig, maar je gebruikt zo’n systeem niet voor de lol. De sensor bevat een dunne draad die je onder de huid moet steken, dus er is nog steeds sprake van een soort naald (ook al is die erg dun).

Het probleem met deze systemen is dat ze duur, erg specialistisch en sterk medisch gericht zijn. Alleen als je diabetespatiënt bent (of een heel fanatieke bodyhacker) zul je gemotiveerd genoeg zijn om een naald in je huid te steken en daar honderden euro’s voor te betalen. De systemen worden gaandeweg wel gebruiksvriendelijker en nauwkeuriger, maar voor preventie van diabetes type 2 zijn ze niet zo geschikt.

De huidige fabrikanten richten zich dan ook voornamelijk op patiënten met diabetes type 1. Bij deze systemen kost de ontvanger meestal tussen de €500 en €1.000 en voor een setje sensoren betaal je €300. Deze systemen maken nog geen einde aan bloedprikken, want de meeste moeten dagelijks geijkt worden met een bloedprikmeting.

Wat kan Apple toevoegen?

Stel dat Apple een accessoire aan het ontwikkelen is waarmee je continu je bloedsuikerspiegel in de gaten kunt houden, al dan niet ingebouwd in de Apple Watch, of in het horlogebandje. Welke eigenschappen zou zo’n apparaat dan moeten hebben? Ten eerste samenwerking met HealthKit.

Dat zou geen unicum zijn, want One Drop (zie foto hieronder) kan al data doorsturen naar de Gezondheid-app op je iPhone en ziet er ook nog eens superstrak uit. Dit systeem werkt overigens wel op de conventionele manier, met een prikpen en teststrips. Het is vrij duur: je betaalt vanaf $30 per maand voor levering van de teststrips. Het apparaat zelf is FDA-goedgekeurd en kost $50. Behalve met HealthKit werkt het ook samen met CareKit, Apple’s oplossing voor chronisch zieken. Die richt zich ook al op diabetespatiënten.

De kans dat Apple een oplossing heeft gevonden die bloedprikken overbodig maakt is geen toekomstmuziek. Dexcom heeft algoritmes ontwikkeld die je bloedsuikerspiegel vrij nauwkeurig kunnen inschatten, zonder dagelijks te hoeven kalibreren met een bloedprikmeting. Maar de sensoren die ze gebruiken hebben nog wel een naaldje.

De Dexcom G6 op buik of arm geplakt.

Dat geldt ook voor de Abbott Freestyle Libre, een ander systeem. Deze wordt vaak volledig vergoed door je zorgverzekering, als je diabetes type 1 of 2 hebt, met een intensief insulineschema. Ook daarbij plak je een sensor met een heel dun naaldje op de huid. Deze meet vrijwel continu je bloedsuikerspiegel, namelijk elke minuut. Het uitlezen van de waardes gebeurt niet automatisch, maar alleen als je een scanapparaat met touchscreen erbij houdt, bijvoorbeeld een iPhone. De sensor van de Freestyle Libre lijkt trouwens sterk op een AirTag.

Dergelijke systemen zijn vaak prijzig en het wordt voor recreatief gebruik uiteraard niet vergoed door je verzekeraar. Alleen als er een medische noodzaak is krijg je een dergelijk systeem. Apple zou ervoor kunnen zorgen dat er eindelijk een betaalbare oplossing komt waarmee je je bloedsuikerspiegel kunt meten. Klinkt gek, ‘Apple’ en ‘betaalbaar’ in één zin. Maar Apple is een van de weinige bedrijven die je ertoe kan verleiden om dure spullen te kopen, waarvan je niet wist dat je ze nodig had. Voor het veranderen van je levensstijl en preventie zul je geen medisch accessoires kopen van tweeduizend euro. Maar een Apple-product van een paar honderd euro dat er leuk uitziet en een gezonder leven belooft, trekt je misschien wel over de streep.

Over betaalbaar gesproken: het hoeft helemaal niet zo duur te zijn. Voor een paar tientjes kon je jaren geleden al de Medisana Glucodock kopen, die we in 2012 gereviewd hebben. Deze werkt echter alleen met iPhones die voorzien zijn van 30-pins connector. Tegenwoordig vind je glucosemeters van Accu Chek voor rond de twintig euro.

Ook iHealth had een goedkope bloedglucosemeter die je in de koptelefoonaansluiting van je iPhone moest steken. Ondertussen lijkt er eigenlijk innovatie te hebben plaatsgevonden. De goedkope oplossingen van iHealth en Medisana zijn van de markt gehaald en bij de Freestyle Libre en Dexcom zien we eigenlijk dezelfde oplossingen als een paar jaar geleden. Dat geeft Apple extra kansen om iets te maken waar een brede doelgroep iets aan heeft.

De nieuwste ontwikkeling: non-invasive bloedsuiker meten

Fabrikanten als Dexcom en Abbott bieden al oplossingen aan waarbij je niet in je vinger hoeft te prikken. Maar je moet wel een sensor met een naaldje op je huid dragen en dat vinden veel mensen nog steeds niet echt prettig. Gelukkig zijn er wel een paar ontwikkelingen voor non-invasive oplossingen. Zo hebben engineers aan de University of California San Diego een apparaat ontwikkeld dat zweet analyseert. Je hoeft dan alleen je vingertop er tegenaan te houden en een algoritme schat het bloedglucoseniveau.

Je houdt je vinger ongeveer een minuut op de sensor en de hydrogel op de sensor absorbeert dan kleine druppeltjes zweet. Er vindt een enzymreactie plaats, die een elektrisch stroompje veroorzaakt. Dit wordt gemeten door het apparaat. Het zou meer dan 95% nauwkeurig zijn voor en na maaltijden. Om te kalibreren moet je een of twee keer per maand bloed prikken uit je vinger. Helaas is dit apparaat nog niet commercieel verkrijgbaar. Er moeten eerst tests en studies op grotere schaal worden uitgevoerd.

Conclusie: dit kan Apple doen

Het mooiste zou natuurlijk zijn als Apple een meetmethode heeft gevonden die in de Apple Watch ingebouwd kan worden, zodat je er geen apart accessoire voor nodig hebt. Bovendien neemt dat het medische ‘aura’ een beetje weg: het meten van je bloedglucose wordt dan net zo eenvoudig als het meten van je hartslag. Apple kan zeker iets toevoegen op dit gebied, door het meten van glucosewaarden gemakkelijker, laagdrempeliger en goedkoper te maken, zodat het een dagelijkse activiteit wordt. Niet alleen gericht op diabetespatiënten, maar ook op sporters en mensen die geïnteresseerd zijn in een gezondere levensstijl.

Zeker als Apple de nadruk legt op preventie is er een grote groep potentiële gebruikers, waarvoor momenteel alleen goedkope prikpennen verkrijgbaar zijn. Maar die gebruik je niet voor de lol.