Comic Sans-dag gaat aan iOS-gebruikers voorbij

Het is vandaag Comic Sans-dag, de dag waarop het vrolijke lettertype een dag lang in het zonnetje wordt gezet. Alleen zullen we er als iOS-gebruikers weinig van meemaken, want Comic Sans wordt in iOS-browsers en in -apps standaard niet ondersteund. Wie websites als comicsans.nl en www.comicsansdag.nl bezoekt, zal merken dat Apple ervoor kiest om Comic Sans te vervangen door een serieuze letter. Ontwikkelaars zullen zelfs extra moeite moeten doen om Comic Sans in hun apps te gebruiken, zowel op iOS of Android. Is er sprake van een bewuste boycot, is het een kwestie van smaak of hebben Apple en Google gewoon praktische redenen?

Google heeft meerdere speelsere lettertypes in de collectie. Bij Apple zijn alleen de lettertypes MarkerFelt, Noteworthy, Papyrus en Zapfino iets speelser. Noteworthy geeft bijna hetzelfde handgeschreven gevoel als Comic Sans, maar wordt toch relatief weinig in apps gebruikt. Papyrus zie je vooral in apps die met bewuster leven, handlijnkunde en tarotkaarten te maken hebben of een Keltische/nostalgische sfeer proberen op te roepen. Maar zelfs dat font was (is?) alleen op de iPad beschikbaar, niet op de iPhone.

Comic Sans roept niet die nostalgische sfeer op en is trouwens ook relatief nieuw: het bestaat sinds 1994 en beleefde ook rond die tijd z’n hoogtepunt. 3FM-dj’s Coen & Sander zorgen er in Nederland voor dat Comic Sans in de belangstelling blijft. Zelfs de website van KLM is dankzij de inspanningen van Coen en Sander vandaag in Comic Sans uitgevoerd. Maar als iOS-gebruikers krijgen we er weinig van mee. Op de iPad krijg je een saaier lettertype te zien. Alleen op plaatjes (zoals de banner ‘KLM zoekt C. Sans’ hieronder) is het zichtbaar.

KLM op de iPad: ‘no Comic Sans for you!’ in de Safari-browser en ook niet in alternatieve browsers zoals Chrome. Alleen de banner (geen tekst, maar een plaatje) wordt correct weergegeven in het speelse Comic Sans-lettertype.

Wil je als ontwikkelaar toch Comic Sans gebruiken, dan zul je dat bewust moeten toevoegen aan apps. Standaard is het niet beschikbaar in iOS en trouwens ook niet in Android-ontwikkeltools. Dat heeft te maken met het feit dat Microsoft eigenaar is van het lettertype Comic Sans, net als Trebuchet MS, Verdana, Georgia, Webdings en Wingdings. Microsoft zelf geeft geen licenties uit, maar je kunt wel terecht bij derden. In iOS en Android is het gebruik van custom fonts wel gewoon mogelijk. Wie koste wat kost het lettertype Comic Sans wil gebruiken in z’n app, mag dat doen, maar moet wel extra veel moeite doen en zal er waarschijnlijk voor moeten betalen, terwijl er genoeg gratis alternatieven zijn. Je moet een grote fan van Comic Sans zijn, wil je die moeite nemen.

Tijdens een zoektocht naar Comic Sans-apps kwamen we in de App Store dan ook niet ver. We vonden onder andere de app Fractions, maar bijna alle ontwikkelaars kiezen voor de ‘veilige’ standaardcollectie aan lettertypes die Apple aanbiedt. Dat betekent namelijk minder werk, geen gedoe met licenties en minder kans op compatibiliteitsproblemen, maar ook minder gezeur van gebruikers die het lettertype niet mooi vinden. Comic Sans levert nogal polariserende reacties op. Liefhebbers van Comic Sans begrijpen vaak niet wat er mis mee is (zie hieronder). Het is toch een vriendelijk lettertype? Terwijl tegenstanders van Comic Sans niet begrijpen waarom anderen het in hun hoofd halen zo’n lelijk lettertype te gebruiken.

Dat Apple Comic Sans niet alleen in iOS-apps, maar ook in de iOS-browsers niet ondersteunt, heeft misschien te maken met licentiekosten, met het feit dat er voldoende alternatieven zijn en misschien ook omdat Jonathan Ive of Steve Jobs het gewoon niet mooi vonden/vinden.

Wat is er mis met Comic Sans?

Zelden was er een lettertype dat zoveel ophef veroorzaakte dan Comic Sans. Veel ontwerpers hebben er een hekel aan, terwijl veel gewone gebruikers het een prima lettertype lettertype vinden om een babykaartje of uitnodiging nét dat speelse accent te geven. De ‘tech-elite’ (of wie zich daartoe rekent) is het er echter over eens: Comic Sans is kinderachtig, onvolwassen en getuigt van slechte smaak. Een artikel bij de BBC probeert het geheim te ontrafelen: waarom roept dit lettertype zoveel afkeer op, terwijl het zo’n vrolijke en vriendelijke uitstraling heeft? Bij de BBC denken ze dat het komt omdat het op een gegeven moment teveel werd gebruikt: in officiële rapporten, ja zelfs in een fotoboek van het Vaticaan bij het afscheid van paus Benedictus XVI. Comic Sans als lettertype op een oorlogsmonument wordt ook niet gewaardeerd.

De oplossing: gepast gebruik van Comic Sans

Love it or hate it, maar Comic Sans heeft nu eenmaal een vaste schare fans, die het lettertype té leuk vinden om zomaar aan de kant te schuiven. Zolang het in de juiste context wordt gebruikt (babykaartjes, uitnodigingen voor kinderfeestjes) stoot je niemand voor het hoofd als je Comic Sans gebruikt, al kun je er natuurlijk lang over discussiëren of het lettertype mooi is en/of goede smaak uitstraalt. Door gebruik te maken van Comic Sans probeer je te zeggen, dat de inhoud eigenlijk niet zo serieus genomen moet worden, maar dat geldt net zo goed voor de lettertypes MarkerFelt of Noteworty. Die hebben wat minder de reputatie dat ze ‘uitgekauwd’ zijn, maar als je serieuze tekst (bijvoorbeeld een adviesrapport) in MarkerFelt uitvoert, zul je ook snel kritiek krijgen dat het geen serieuze uitstraling heeft. Comic Sans en lettertypes die erop lijken zijn informeel en daarom alleen passend voor informele teksten, niet voor herdenkingsboeken, grafstenen, proefwerken, getuigschriften en andere serieuze zaken.