Fysieke knoppen maken een comeback, ook bij Apple

De afgelopen twee decennia kozen fabrikanten van consumentenproducten vaak voor een aanraakscherm. Het gebeurde bij auto’s, speakers, inductiekookplaten en e-readers. Fysieke knoppen werden vervangen door tiptoetsen, vlakken waar je overheen moest vegen of liever nog: een touchscreen waarmee je heel veel verschillende functies kunt bedienen. Dat is handig, want je kunt met software nieuwe functies toevoegen, zonder dat het apparaat zelf aangepast hoeft te worden. Tesla liep voorop met dit ‘ultraminimalisme’: met één groot touchscreen kun je alles in de auto bedienen. Maar er is een kentering gaande: de fysieke knop komt terug., zo is te zien bij de nieuwste automodellen van Kia, BMW, Mini en Volkswagen. Ze hebben weer echte knoppen, draaiknoppen en schakelaars.

Een voorbeeld: Sonos heeft weer knoppen

De Wall Street Journal noemt het zelf niet, maar Sonos is ook een goed voorbeeld van de comeback van de fysiek knop. De afgelopen jaren werden de fysieke knoppen vervangen door een aanraakvlak, waar je overheen moest vegen of lichtjes op moest tappen, vaak zonder voelbare feedback. De Sonos Era 100 heeft bijvoorbeeld een richel waar je met je vinger doorheen moet vegen om het volume aan te passen. De andere vier knoppen bovenop de speaker zijn aanraakvlakjes, waar je niet echt op kunt drukken.

Bij de Sonos Ace hoofdtelefoon ging de fabrikant er juist weer prat op, dat er fysieke knoppen aanwezig zijn. De bedieningsknop aan de zijkant is omhoog of omlaag te schuiven, maar je kunt ook met 1x, 2x en 3x drukken of lang drukken andere functies activeren.

Hoe past Apple in dit verhaal?

Apple was het bedrijf dat ons massaal aan touchscreens heeft geholpen. Bij de introductie van de allereerste iPhone waren andere fabrikanten sceptisch of het ooit zou werken. Een toetsenbordje op het scherm? Dat kon toch veel beter met de fysieke knoppen van een BlackBerry? Inmiddels zijn we eraan gewend en zijn touchscreens doorgedrongen tot in elke uithoek, zelfs in wasmachines en ovens. Volgens een expert die WSJ raadpleegde zijn touchscreens zo goedkoop geworden, dat alle productontwerpers ermee aan de slag gingen. Ze worden nu zelfs ingebouwd op plekken waar ze niet thuishoren of die onhandig zijn. Een inductiekookplaat wordt bijvoorbeeld moeilijk te bedienen als de pan overkookt en de aanraakknoppen niet meer goed reageren. Een ander gevaar bij touchscreens is dat je er zoveel functies achter kunt stoppen, dat het verwarrend wordt, vooral bij auto’s.

Naast touchscreens zag je ook steeds meer capacitieve knoppen. Ook dit heeft te maken met kosten. Ze zijn goedkoop te integreren in de printplaten die toch al in de apparaten zitten, terwijl het inbouwen van fysieke schakelaars extra bedrading en complexiteit vergt. Maar ze geven niet mee als je erop drukt en je kunt alleen aan de hand van geluid, licht of trillingen achterhalen of ze geactiveerd zijn. Bij een fysieke schakelaar voel je meteen dat het gelukt is. Het klikgeluid en de tegendruk die je moet overwinnen om een schakelaar om te zetten, geven een prettig gevoel.

Fysieke knoppen bij Apple

Op de nieuwste iPhone 16-modellen vind je de actieknop en de Cameraregelaar, twee fysieke knoppen die je gewoon kunt indrukken. Toch is er bij de Cameraregelaar sprake van iets nieuws: het is weliswaar een fysieke knop, maar je kunt er ook overheen vegen en er is onderscheid tussen hard en zacht drukken. Dat levert op zich wel weer complexiteit op. Het kan ook simpeler: Apple heeft bij de AirPods gezorgd voor een innovatie door de druksensor in de steeltjes in te bouwen. Dat scheelt weer een extra knop, terwijl de bediening nog steeds intuïtief is. De Touch Bar daarentegen is een goed voorbeeld van een touchscreen die uiteindelijk toch het veld moest ruimen. De fysieke functietoetsen zijn terug.

Ooit waren touchscreens een luxe, nu zijn ze gewoontjes en ervaar je pas echte luxe als je weer gewoon op een knop kunt drukken. Op een duur gasfornuis kun je de knoppen bijvoorbeeld uitvoeren in walnoothout of andere luxe materialen.