Google belooft te stoppen met meeluisteren gesprekken van Google Assistant

Update 1 augustus 2019: Google heeft aangegeven te stoppen met het uitschrijven van audiofragmenten van Google Assistent in de Europese Unie. Het bedrijf deed dat tegenover de privacyregulator in Duitsland, die gevestigd is in Hamburg. Het stopzetten van het meeluisteren geldt voor drie maanden. “Dit heeft te maken met de AVG”, liet Google-woordvoerder Rachid Finge in een reactie aan iCulture weten. Hij stuurde ons bovendien onderstaande verklaring:

Kort nadat we hadden gehoord dat er Nederlandstalige audiofragmenten waren gelekt van gebruikers van de Google Assistent, zijn we tijdelijk gestopt met het transcriberen van zulke fragmenten. Ondertussen bekijken we hoe we nog duidelijker kunnen maken wat we met gegevens doen om onze spraaktechnologie te verbeteren. De transcripties helpen om onze spraakherkenning beter te laten werken met meer accenten, dialecten en talen.

Aangezien er in de media ook wordt geschreven over het stopzetten van het meeluisteren (wat iets anders is dan stoppen met transcriberen) hebben we daarover ook opheldering gevraagd. Volgens Finge gaat het in feite om hetzelfde: als er geen teksten meer worden uitgeschreven, betekent het ook dat er niet meer meegeluisterd zal worden.

Overigens is inmiddels gebleken dat ook Apple medewerkers laat meeluisteren met Siri-gesprekken.

Bekijk ook

‘Identiteit gebruikers te herleiden via vertrouwelijke gegevens in Siri-opnames’

Onlangs werd bekend dat inhuurkrachten van Apple regelmatig persoonlijke gesprekken horen waarin het gaat over drugshandel, medische details of mensen die seks hebben. Nu blijkt ook dat de identiteit van gebruikers te herleiden is dankzij allerlei persoonsgegevens. Dat zegt een klokkenluider.

Update 10 juli 2019 20:00 uur: op het Google Productblog is nu ook een uitleg verschenen hoe het bedrijf met spraakgegevens omgaat. Duidelijk is dat er wel degelijk huiselijke gesprekken worden beluisterd, maar medewerkers krijgen de opdracht om die niet letterlijk uit te schrijven.

Hieronder volgt ons oorspronkelijke bericht van 10 juli.

Heb je een Google Home-speaker of gebruik je op een andere manier de Google Assistent? Dan is er kans dat jouw spraakopdrachten en huiselijke gesprekken zijn beluisterd door medewerkers van Google. Een Belgische medewerker van Google bracht het nieuws naar buiten. Hij luisterde tegen betaling mee met gesprekken van Nederlanders en Belgen.

Er zijn mensen die geen Google-speaker in huis willen hebben, omdat ze bang zijn voor afluisteren. Die angst is niet ongegrond, blijkt nu. Google is bezig om de spraakassistent te verbeteren en gebruikt daarvoor echte gesprekken die door nietsvermoedende gebruikers zijn gevoerd. “Ik denk dat het belangrijk is dat mensen beseffen dat er mensen meeluisteren”, zegt de Google-medewerker die de fragmenten naar buiten heeft gebracht. Google heeft de gebruikers vooraf niet gewaarschuwd. Het gaat niet alleen om spraakopdrachten die mensen bewust hebben ingesproken, maar ook om huiselijke gesprekken waarbij de Google Assistent meeluisterde.

Google-medewerkers luisteren naar huiselijke gesprekken

De NOS kreeg twee telefoongesprekken en een huiselijk gesprek in handen, die door Google-medewerkers zijn beluisterd. In dit gesprek vraagt een vrouw aan een kind of hij “nog een grote bek” heeft. De betrokken medewerker heeft bij tientallen huiselijke gesprekken meegeluisterd, ook ruzies en intieme gesprekken. Hij moest deze gesprekken beluisteren om te kunnen aangeven of het al dan niet om spraakopdrachten ging. “Ik herinner mij een lang fragment waarbij ik het gevoel had dat er fysiek geweld aan te pas kwam, waarbij iemand hoorbaar echt in nood was met op de achtergrond veel gestommel”, zo liet de medewerker weten.

Volgens Google kent het bedrijf niet de identiteit van de personen die ze afluisteren. Het werk zou “van cruciaal belang” zijn voor de ontwikkeling van producten zoals Google Assistent. Het zou volgens Google gaan om een klein aantal audiofragmenten, ongeveer 0,2 procent van het totaal. Maar omdat het om miljoenen gesprekken gaat, kunnen het uiteindelijk nog steeds grote aantallen zijn. Het meeluisteren gebeurt wereldwijd en dus niet alleen in Nederland en België.

De reactie van het bedrijf is opvallend. Google ziet het meeluisteren met huiselijke gesprekken als iets vanzelfsprekends. Ze vinden het echter wél een probleem dat een medewerker de gang van zaken naar buiten heeft gebracht en gesprekken heeft laten uitlekken naar de media. Dat is volgens Google een schending van het beveiligingsbeleid. Het meeluisteren van gesprekken lijkt echter een schending zijn van het privacybeleid. Tijdens de meest recente ontwikkelaarsconferentie benadrukte Google nog eens extra hoe belangrijk de privacy van gebruikers voor ze is.

Mensen die Google Home of Assistent gebruiken worden er nergens op gewezen dat de speaker ook bij dagelijkse gesprekken meeluistert. Google is overigens niet de enige: eerder werd al bekend dat Amazon duizenden mensen in dienst heeft om gesprekken en spraakopdrachten te analyseren.

Dit kun je eraan doen
Om te voorkomen dat Google kan meeluisteren kun je twee dingen doen: voorkomen dat je audiofragmenten naar de servers van Google worden geüpload en de toegang tot de microfoon blokkeren. Helaas gaat dat laatste iets lastiger dan het afplakken van een camera. Er zit aan de achterkant van de standaard Google Home-speaker een microfoon-knop die je uit kunt zetten. Bij de Google Home Mini vind je een schakelaar voor de microfoon vlakbij de stroomaansluiting. De schakelaar wordt oranje als de microfoon uit staat. Maar net als bij de Nest-camera heb je echter geen zekerheid of er toch niet stiekem wordt meegeluisterd.

Je zou ook kunnen kiezen voor een HomePod-speaker, er vanuit gaande dat Apple beter met je privacy omgaat. Apple zorgt dat alle bewerkingen zoveel mogelijk lokaal worden uitgevoerd. Wel kun je bij Apple vrijwillig aangeven dat je je gebruiksdata wilt delen om de producten beter te maken.

Slimme speakers en assistenten luisteren in principe altijd mee om het actiewoord te horen, dus bijvoorbeeld “Hey Google”. Als er geen actiewoord te horen is zou de speaker de gesprekken die in de kamer zijn gevoerd moeten wissen, maar in plaats daarvan worden ze bij Google geüpload naar de server en in sommige gevallen dus ook beluisterd door medewerkers. Je kunt aangeven dat je geen audio naar Google wilt sturen. Je regelt dit via de privacy-instellingen, maar ook in dat geval heb je geen zekerheid dat er echt niets gebeurt.

Meer over deze zaak lees je bij de NOS en in het oorspronkelijke artikel bij de VRT.