De iMac redde Apple 25 jaar geleden van de ondergang

Update 15 augustus 2023: Het is vandaag precies 25 jaar geleden dat de allereerste iMac in de verkoop ging, op 15 augustus 1998. We hebben daarom ons eerdere artikel over 25 jaar iMac ten tijde van de aankondiging opnieuw gepubliceerd.

De iMac heeft Apple gered

In 1997 draaide Apple nog een verlies van $878 miljoen en het leek erop dat de laatste dagen waren geteld. Toch lukte het een jaar later om die mineurstemming in één klap om te draaien: in 1998 werd er voor het eerst weer winst gemaakt, $414 miljoen om precies te zijn. Apple’s succesformule? De introductie van de kleurrijke iMac! Apple stond weer bekend als een innovatief bedrijf, dat precies begreep wat het publiek wilde. Geen grijze computerkasten die in de loop der jaren steeds verder vergeelden, maar een vrolijke computerkast in de legendarische kleur Bondi Blue.

Op 6 mei 1998 kondigde Steve Jobs de iMac aan. Was dat niet gebeurd, dan zouden we vandaag de dag geen iPhone, iPad, Apple Store en misschien zelfs geen Apple meer hebben. Na de blauwe variant volgden nog meer vrolijke kleuren en vormen. De iMac wordt tot op de dag van vandaag verkocht. Hij is tegenwoordig een stuk platter geworden, maar Apple heeft steeds vastgehouden aan het basisidee: een alles-in-één computer die je graag op je bureau wil hebben. De huidige 24-inch iMac grijpt met z’n kleuren zelfs weer terug op die vroegere iMac.

Toen de iMac in 1998 werd geïntroduceerd, was niet iedereen unaniem enthousiast over het uiterlijk. Een verslaggever van de New York Times schreef in 1998:

To my eye, it’s far from beautiful, but what matters is this: The iMac is so different from the norm that people will pay attention. And if Apple needs anything these days, it’s attention as an innovator.

Ook vandaag de dag vallen nieuwe producten van Apple niet altijd direct in de smaak. De Apple Watch oogde bij de introductie wat lomp in vergelijking met luxe horloges en de AirPods hadden rare tandenborstelsteeltjes. Er is nog een ander principe waar Apple later ook nog aan zou vasthouden: er zat in de iMac geen floppy disk-station en de eerste reviewers vroegen zich af of dat niet te veel beperkingen opleverde. De meeste data werd op dat moment nog uitgewisseld op een floppy disk of zipdisk. Online data opslaan was nog niet zo gebruikelijk. Als mensen nog floppy disks wilden gebruiken, moesten ze daarvoor een los accessoire kopen. Dat zagen we later terug bij de MacBook Air (de eerste zonder cd/dvd-drive) en de iPhone (geen geheugenkaartslot). Tot op de dag van vandaag verschijnen er reviews met waarschuwende woorden, dat de opslag na aankoop niet uit te breiden is. Het kán wel, maar dan moet je er zelf een accessoire voor kopen.

De alles-in-één iMac was precies zoals Steve Jobs het wilde: een apparaat dat je meteen kunt gebruiken en waarbij alle keuzes al voor jou zijn gemaakt. Je hoeft niet na te denken over aanpassingen of upgrades: wat je koopt is wat je krijgt. Jobs vertelde in interviews dat “fashion” belangrijk is in de consumentenmarkt, vandaar de ruime keuze uit kleuren. Concurrent Bill Gates lachte erom en zei dat Apple alleen voorop liep in kleur en dat het weinig moeite zou kosten om ze voorbij te streven met betere specificaties. Wat Gates zich alleen niet realiseerde, is dat zijn klanten vooral zakelijke gebruikers waren, terwijl Apple erin slaagde om de gewone consument aan de computer te krijgen.

De terugkeer van Jobs bij Apple in 1997 viel ongeveer samen met de start van het iMac-project. Maar dat was niet het enige waar hij zich mee bezighield: Apple stond op het punt om failliet te gaan en had nog maar 90 dagen om aan de betalingsverplichtingen te voldoen. Er moest flink in kosten gesneden worden en de Apple Newton-productlijn werd geschrapt. Jobs’ toespraak uit 1997, een jaar voordat de iMac werd aangekondigd, is nog steeds het kijken waard:

Jobs spreekt hierin zijn wens uit dat Apple betere computers voor consumenten kan maken en dat het gebruik van netwerken zo simpel wordt dat je er als thuisgebruiker iets aan hebt. Hij zag een gigantisch gat in de markt en beloofde dat mensen onder de indruk zouden zijn als ze het zelf konden ervaren. Jeff Goldblum vertelt in een reclamespotje voor Apple het sentiment van de gemiddelde gebruiker eind jaren negentig: iedereen praat over e-mail, maar wat als je geen e-mail hebt? Dan neem je een iMac, die zo gemakkelijk in gebruik is dat je 10 minuten na het uitpakken al online bent en lekker zit te werken:

Apple benadrukte niet alleen het gebruiksgemak, maar ook de lage prijs: “The world’s easiest-to-use computer is now the world’s easiest-to-own” was één van de reclameslogans. Gevolgd door: “Blows minds. Not budgets.” Apple was z’n tijd ook vooruit door producten op abonnementsbasis aan te bieden: je betaalde voor de iMac $29,99 per maand en de eerste vier maanden hoefde je helemaal niet te betalen.

In het eerste jaar werden twee miljoen iMacs verkocht en bijna 30% van die klanten had nooit eerder een computer gehad. Apple’s marktaandeel in computerland verdubbelde in een jaar tijd naar 11%. Nog steeds relatief weinig, maar voldoende om Apple als bedrijf uit het moeras te trekken.

Het eerste grote redesign kwam in 2002, met de komst van het ‘bolletje’. Dit was een radicaal andere vorm, maar het werd al snel in 2004 opgevolgd door de vorm die we nu kennen: een scherm op een voet. Aanvankelijk was het scherm nog gemaakt van plastic, maar sinds Apple in 2007 is overgestapt op aluminium is er eigenlijk vrij weinig meer veranderd. Behalve dan de kleur: die kwam in 2020 opeens weer terug in de vorm van de 24-inch Mac iMac.

Meer over het iMac-design door de jaren heen lees je in onze eerdere terugblik. Ook vind je nog wat interessante informatie in ons artikel over 20 jaar iMac.

Bekijk ook

iMac-design in de afgelopen 25 jaar: welke vind jij de mooiste?

In de loop van de jaren heeft de iMac steeds een ander design gekregen. We denken bij de iMac nu vooral aan het aluminium model met dunne randen, maar je herinnert je vast ook nog wel de G3 en G4, twee iconische modellen. In dit artikel lopen we de verschillende designs met je langs.