Opinie: Voorlopig weinig kans op OV-inchecken met je iPhone

De Nederlandse openbaar vervoerbedrijven laten dit jaar tienduizend klanten inchecken met hun mobiele telefoon. Daarvoor moet je wel een smartphone hebben met NFC. In eerste instantie lijken iPhone-gebruikers daarmee uitgesloten, want Apple wil NFC op de iPhone immers niet openstellen voor externe partijen. Maar toch gloort er nog een beetje hoop.

“Met je mobiel inchecken in de trein nog voor eind van het jaar mogelijk” beloofde Trouw vanochtend. Maar het is een dooie mus. Het klinkt allemaal mooier dan het is, want er gelden nogal wat beperkingen en de seinen voor een verdere uitrol voor meer klanten op meer platformen staan nog niet op groen.

Inchecken met iPhone – echt niet

Vorig jaar deden de vervoersbedrijven al een proef, waarbij mensen konden inchecken met hun smartphone. Daarvoor moest je een Android-app installeren, waarmee je inlogde op je OV-chipaccount. De proef was alleen beschikbaar Android-gebruikers en alleen voor klanten van KPN en Vodafone. Dat komt omdat er een speciaal soort simkaart nodig is, die beveiligd communiceert met de systemen van Trans Link. Het werkt ook als de telefoon uit staat. Klinkt goed, maar daarmee is nog steeds niet geregeld dat het op de iPhone werkt. De providers pasten de benodigde apps (SmartOV van KPN en Wallet van Vodafone) niet aan voor de iPhone.

Ook bij de nieuwe plannen lijkt het erop dat iPhone-gebruikers worden overgeslagen. Bovendien komen wederom alleen klanten van Vodafone en KPN in aanmerking om Smart OV te gebruiken en dan alleen nog mondjesmaat. Zo’n 10.000 gebruikers kunnen eraan meedoen, dus slechts 1% van de dagelijkse 1 miljoen reizigers in het openbaar vervoer. Verder geldt er nog een andere beperking: je kunt alleen reizen tegen het volle tarief. Dagelijkse reizigers zullen vaak een studentenkaart of abonnement hebben.

De oplossing: Apple Pay?

Maar zoals gezegd: er is nog hoop, maar dan moeten we het vooral bij de banken zoeken. De telecombedrijven lijken namelijk niet erg geneigd om veel tijd en moeite in het project te steken. Volgens Bart Schmeink van de Coöperatie Openbaar Vervoersbedrijven verliepen de onderhandelingen met de providers erg moeizaam. Het zou ermee te maken hebben dat project de providers alleen maar geld kost, terwijl er geen inkomsten tegenover staan. “Telecombedrijven hebben grote sommen geld betaald voor hun licenties”, aldus Schmeink. “En vragen zich dus vooral af wat zij eraan kunnen verdienen.”

Voor iPhone-gebruikers is de enige hoop dat Apple Pay snel beschikbaar komt in Nederland én dat de OV-bedrijven daar snel op inspelen. Maar ook daar pakken zich inmiddels donkere wolken samen. De OV-bedrijven willen zorgen dat je vanaf 2017 kunt inchecken met je bankpas, alleen is de vraag of de bankpas over een paar jaar nog wel bestaat. “We investeren nu in betalen met de bankpas, terwijl die over een paar jaar misschien wel oude meuk is”, geeft Schmeink toe.

‘Bankpas is straks oude meuk’

Ook met de banksector lopen de onderhandelingen niet echt soepel, dus het is nog maar de vraag of inchecken met de bankpas in 2017 haalbaar is. “De banken willen garanties over het aantal betalingen die via hun systemen gaan lopen”, vertelt Schmeink. De OV-bedrijven kunnen echter geen garanties geven, omdat ze niet weten hoe nieuwe betaaldiensten als Apple Pay en Google Wallet gaan groeien. Bovendien is het betalen via horloges en sieraden via chips in opkomst. “Met al die nieuwe mogelijkheden kun je je zelfs afvragen, en dat doen banken zelf ook, of de bankpas over tien jaar nog wel bestaat.” Eind dit jaar gaat er in Den Haag een proef lopen met ABN Amro, zodat het in ieder geval in één stad en met één bank mogelijk is. “Als het aan de banken ligt duurt het tot 2019 tot mensen in het ov kunnen betalen met hun bankpas.”

Kortom: het ziet er toch wat somber uit voor iPhone-gebruikers, het volkje dat nieuwe ontwikkelingen graag omarmt. Als de telecombedrijven het op zo’n kleine schaal gaan aanbieden en eigenlijk geen zin hebben om mee te doen, zullen ze geen moeite nemen om Apple’s NFC-beperkingen te omzeilen. De banken staan ook niet te popelen en de Coöperatie Openbaar Vervoersbedrijven heeft voor de verouderde bankpas gekozen, niet voor nieuwe betaalmethoden zoals Apple Pay of Google Wallet. Terwijl ze buiten de telecomoperators om al lang Google Wallet hadden kunnen ondersteunen.

In Londen kan het al

Zodra Apple Pay in Nederland beschikbaar komt, zouden de OV-bedrijven eens kunnen kijken hoe het in Londen eraan toegaat. Daar is het al mogelijk om met Apple Pay de ritjes in de bus, metro en andere transportmiddelen te betalen. Daarmee is het zelfs mogelijk om met je Apple Watch langs een poortje of betaalpaal te gaan. Als het in een wereldstad als Londen mogelijk is, moet het toch ook in Nederland lukken? We vrezen dat het bij lang en moeizaam onderhandelen blijft. Een uitspraak van Schmeink onderstreept dat nog eens: “Ik sta te kijken van de vanzelfsprekendheid waarmee iedereen altijd maar denkt dat iets in een keer moet kunnen.”