iOS 4: alle nieuwe functies van iPhone, iPod touch en iPad OS uitgelegd

iPhone OS gaat sinds kort onder een nieuwe naam door het leven: iOS. Aanstaande maandag, op 21 juni 2010 komt de update naar iOS 4 beschikbaar voor huidige iPhone-bezitters. De update is alleen te installeren op de iPhone 3G en 3GS en de tweede en derde generatie iPod touch, maar dat wil niet zeggen dat alle functies beschikbaar zijn: in een eerder artikel legden we al uit dat multitasking, het rotatieslot en de verwisselbare wallpapers niet op de iPhone 3G beschikbaar zijn. In dit artikel zullen we uitleggen hoe je kunt updaten en welke nieuwe functies er zijn. Er is niet bekendgemaakt hoe laat de update komt. Mogelijk kiest Apple voor een stapsgewijze uitrol waarbij Nieuw-Zeeland en Australië als eerste aan de beurt zijn.

Voor welke toestellen is iOS 4 beschikbaar?

iOS 4 is niet beschikbaar voor alle toestellen. De belangrijkste uitzondering vormen de eerste generatie iPhone en de eerste generatie iPod touch. Hieronder zie je wat er voor jouw iPhone, iPod of iPad geldt:

De tabel behorende bij dit artikel is helaas verouderd en daarom niet meer beschikbaar. Onze excuses voor het ongemak

Apple’s nieuwe applicatie iMovie zal alleen op de iPhone 4 werken. Dit heeft te maken met de nieuwe A4-chipset. Hetzelfde geldt voor functies als FaceTime: hiervoor is een camera aan de voorzijde nodig, die op de oudere apparaten niet aanwezig is. Mogelijk komen er nog wel workarounds om deze beperking te omzeilen.

Hoe laat komt de update naar iOS 4?

Apple heeft niet officieel bekendgemaakt hoe laat de update beschikbaar komt. Op basis van eerdere ervaringen komt de firmware niet rond middernacht, maar in de loop van de dag. iPhone OS 3.0 kwam om 10:00 Pacific Time beschikbaar (dus 19:00 uur Nederlandse tijd). iPhone OS 2.0 kwam echter iets eerder, namelijk al om half vier middags. Zie onze eerdere artikelen:

• 17 juni 2009 om 19:07 uur: Nieuwe firmware iPhone OS 3.0 nu beschikbaar via iTunes
• 11 juli 2008 om 15:45 uur: iPhone 2.0 officieel via iTunes verkrijgbaar

Hoe moet ik de update uitvoeren?

iOS installeer je via iTunes op de desktop. Om te kunnen updaten moet iTunes 9.2 aanwezig zijn. Mocht je dit nog niet hebben, dan kun je de meest recente versie van iTunes 9.2 via de website van Apple downloaden.

Maak ook een reservekopie van je iPhone. Dit doe je door de iPhone op de desktop aan te sluiten en een volledige synchronisatie uit te voeren. Eventuele aankopen die je op de iPhone hebt gedaan worden dan ook meteen naar de desktop overgezet.

Hoe zit het met een jailbreak?

MuscleNerd publiceerde gisteren een Twitter-berichtje waarin hij bevestigde dat de definitieve versie van iOS 4.0 te unlocken is en dat dit mogelijk ook geldt voor de iPhone 4. Dit is een herhaling van de informatie die je eerder al in een artikel van Paul kon lezen.

Toch geeft Paul aan dat het lastig is om algemene uitspraken te doen. Op de oudere iDevices, waar een bootrom exploit voor bestaat, is jailbreaken altijd mogelijk. Dit geldt dus ook voor iOS 4 (dit geldt tot en met de iPhone 3GS met ‘oude’ bootrom’).

Voor de nieuwere devices (die nu alleen met Spirit te jailbreaken zijn) geldt dat er na de introductie van iOS 4.0 een nieuwe exploit gevonden zal moeten worden. De verschillende teams beschikken in principe over meerdere exploits die werken op deze nieuwere apparaten, maar totdat ze een iPhone 4 in hun handen hebben is er weinig zinnigs te zeggen of iOS 4.0 ook op dit toestel (meteen) te jailbreaken zal zijn.

Wil je voortaan niet meer jailbreaken, bijvoorbeeld omdat functies als wallpaper en achtergrondprocessen toch al in iOS 4 beschikbaar komen, dan kun je de update gewoon installeren.

Nieuwe functie: Wallpaper

iOS krijgt een compleet nieuw beginscherm (homescreen). Net als op de iPad heb je de mogelijkheid om een andere wallpaper in te stellen. Deze functie is mogelijk niet op alle toestellen beschikbaar. De standaard ingestelde wallpaper is een tamelijk saaie grijsgroene achtergrond met waterdruppels, maar gelukkig zijn er genoeg alternatieven meegeleverd:

Je hebt straks de mogelijkheid om voor het lockscreen (het scherm dat zichtbaar is bij het opstarten van je iPhone) en het beginscherm (de schermen met programma-icoontjes) twee verschillende wallpapers in te stellen, zoals je hieronder ziet:

iOS krijgt een transparante statusbalk bovenin het scherm. Er zijn nieuwe wallpapers toegevoegd, waarbij de nadruk ligt op patronen uit de natuur: stenen, leisteen en andere niet te drukke patronen. Bovenin het scherm zijn twee nieuwe icoontjes zichtbaar: een pijltje voor locatiefuncties en een icoontje voor het rotatieslot:

De statusbalk kan van kleur veranderen:

• Groen: telefoon, apps gebruiken terwijl er een telefoongesprek gaande is
• Rood: voicememo’s, VoIP en andere spraaktoepassingen
• Blauw: tethering

Nieuwe functie: Folders

Je kunt straks meer dan 2.000 applicaties op de iPhone installeren, die je overzichtelijk in mapjes onderbrengt. Eén folder is bij de installatie van iOS 4 standaard al aanwezig: Utilities (in het Nederlands weergegeven als Hulpprogr.) waarin de standaardapplicaties Klok, Dictafoon, Klok, Rekenmachine en Kompas zijn ondergebracht. In onderstaand voorbeeld hebben we ook de applicatie Adresboek eraan toegevoegd:

Een folder is een groepsicoon waar je maximaal 12 applicaties achter kunt stoppen. Het is dus niet mogelijk om al je games in één folder te zetten. In totaal kun je dus 2.016 applicaties toegankelijk maken op het iPhone-scherm. het werkt als volgt: tap op het foldericoon en alle applicaties in een bepaalde folder verschijnen in beeld. Wil je een nieuwe folder maken, dan doe je dit door je vinger op één van de icoontjes te drukken, zodat ze gaan wiebelen. Vervolgens sleep je het ene icoontje bovenop de andere. Er ontstaat dan vanzelf een foldericoon. Vervolgens sleep je nog meer applicaties naar deze folder. iOS 4 kijkt welke applicaties het zijn en probeert de categorie een passende naam te geven. Eventueel kun je de naam handmatig wijzigen.

Om applicaties te verwijderen open je de folder en druk je een paar seconden op de applicatie die je wilt verwijderen, zodat de icoontjes gaan wiebelen. Sleep het icoontje uit de map, of verwijder het icoontje helemaal (als je ook de applicatie zelf kwijt wilt). Je ziet nu ook dat je de naam van de folder kunt wijzigen:

Je kunt Folders verplaatsen naar een andere positie op het scherm, maar je kunt ze niet zomaar wissen. Wel kun je alle applicaties uit een folder verwijderen, waarna de folder automatisch verdwijnt. Ook kun je een folder in de dock zetten. Wil je fanatiek bezig gaan met het indelen van folders, dan is het gemakkelijker om dat in iTunes op de desktop te doen. Daar kun je folders aanmaken, hernoemen en applicaties naar folders slepen, met de muis.

Hoe je je folders indeelt is een kwestie van smaak. Hieronder twee opties: Jean-Paul koos voor een indeling op thema met titel bij elk mapje, tipgever Rufus weet alle kleuren van applicatie-icoontjes uit z’n hoofd en koos daarom voor een indeling op kleur. Hij heeft nu aan één applicatiescherm genoeg:

Nieuwe functie: Multitasking

Deze functie komt wel beschikbaar op de iPhone 3GS en derde generatie iPod touch, maar niet op eerdere toestellen zoals de iPhone 3G. Multitasking was in feite altijd al mogelijk: Apple’s standaard meegeleverde applicaties zoals iPod en Mail waren altijd al in staat om op de achtergrond processen uit te voeren. Maar Apple stond het niet toe voor applicaties van derden. Met de introductie van iOS 4 komt multitasking ook beschikbaar op de iPhone, maar Apple heeft wel voor een bijzondere implementatie gekozen. Niet alles is mogelijk. Je krijgt geen onbeperkt aantal applicaties dat op de achtergrond draait, maar Apple heeft een reeks achtergrondfuncties gekozen, die ervoor zouden moeten zorgen dat multitasking geen nadelige invloed heeft op de performance of batterijduur.

Apple heeft 7 API’s beschikbaar gesteld aan ontwikkelaars, waarmee ze verschillende achtergrondprocessen kunnen implementeren. In de praktijk blijkt fast app switching vaak te worden gebruikt, maar we zullen straks ook het op de achtergrond spelen van muziek en locatiefuncties vaak zien.

Dit zijn de belangrijkste functies:

Fast app switching

Met fast app switching kun je snel wisselen tussen applicaties. Druk je tweemaal snel op de homeknop dan verschijnt er onderin het scherm een vak met alle actieve applicaties. Je kunt snel schakelen tussen deze apps. Ze staan gesorteerd in volgorde van gebruik: de laatst gebruikte app staat vooraan in het rijtje. Je kunt zijwaarts scrollen om meer apps te zien.

Eigenlijk doet de fast app switching-functie dienst als een soort extra dock: je krijgt een rijtje met apps te zien die je recent gebruikt hebt. Dat wil overigens niet zeggen dat ze écht op de achtergrond actief zijn; we vermoeden dat Apple de niet-gebruikte applicaties ongemerkt afsluit wanneer je ze een tijdlang niet hebt gebruikt. De applicaties die bij fast app switching onderin de dock verschijnen zijn in principe onbeperkt: je kunt 18x naar rechts blijven bladeren en krijgt steeds weer 4 nieuwe app-icoontjes te zien. Dat bevestigt ons vermoeden dat de applicaties niet echt op de achtergrond actief zijn. In totaal staan er (18×4)+1 icoontjes in de dock, dus totaal 73 icoontjes.

Links van de lijst met applicaties bevindt zich een speciale dock met de rotatielock en knoppen voor het afspelen van de muziek. Je opent deze weergave door in de multitasking-iconenbalk naar links te vegen (net zoals je op het homescreen naar de Spotlight-functie bladert). Het icoontje rechts is afhankelijk van de applicatie die je gebruikt om muziek af te spelen, dus bijvoorbeeld de iPod-appliatie of een radio-app.

Saved state

De multitasking-functies van iOS 4 hangen samen met een andere vernieuwing: saved state. Dit houdt in dat een applicatie onthoudt waar je bent gebleven. Bij games was het voorheen een probleem, dat je bij een binnenkomend telefoongesprek weer helemaal opnieuw moest beginnen met hetzelfde level. Met saved state wordt dat makkelijker: bij het verlaten van een applicatie wordt de staat waarin de app zich op dat moment bevindt ‘bevroren’ en opgeslagen in het geheugen. Open je de applicatie opnieuw, dan weet de applicatie precies wat je aan het doen was.

Muziek en locatiebepaling op de achtergrond

De iPod-applicatie kan al muziek op de achtergrond laten spelen terwijl je andere appliaties gebruikt. Straks is dat bij veel meer applicaties mogelijk, zonder dat ontwikkelaars trucs hoeven uit te halen. De achtergrondprocessen zijn ook beschikbaar voor andere functies zoals locatiebepaling en VoIP. Terwijl je naar een radio-app luistert blijf je instructies van je navigatiesoftware ontvangen en als er tussendoor een Skype-telefoongesprek binnenkomt kan je die ook beantwoorden. De achtergrondprocessen zijn niet mogelijk voor veel andere toepassingen, zoals chatapplicaties (instant messaging) of Twitter. Deze apps moeten nog steeds gebruik maken van de oude methode, push notifications.

Lokale notificaties

Deze notificaties vormen een aanvulling op de push notificaties. Het verschil is dat er geen aparte server nodig is. Net als bij de wekkerfunctie van de iPhone kun je een notificatie instellen om op een bepaald tijdstip te worden gewaarschuwd. Het handige hiervan is dat je geen internetverbinding hoeft te hebben om een lokale waarschuwing te ontvangen. Een lokale notificatie kan je bijvoorbeeld waarschuwen wanneer een taak op de achtergrond is uitgevoerd, bijvoorbeeld het uploaden van een foto naar Flickr.

Task completion

Task completen houdt in dat een bepaalde taak wordt uitgevoerd terwijl je ondertussen een andere applicatie opent. Een goed voorbeeld is te vinden bij de mailapplicatie: wanneer je een e-mailtje met een paar grote bijlagen verzendt, kun je de applicatie Mail gewoon verlaten. Op de achtergrond gaat het versturen van de e-mail gewoon door. Bij Twitter-applicaties is dat momenteel nog niet zo: bij het versturen van een berichtje en het uploaden van een foto moet je wachten tot de klus is geklaard. Verlaat je tussentijds de applicatie, dan zal het uploaden van de foto worden gestopt. In iOS 4 is dat niet meer het geval: als de ontwikkelaar van de Twitter-applicatie de juiste API heeft gebruikt gaat het uploaden van de foto gewoon door. Ook andere taken kunnen straks op de achtergrond gewoon doorgaan. Het achtergrondproces stopt vanzelf wanneer de achtergrondtaak is afgerond. Eventueel kun je daarbij via de nieuwe functie ‘lokale notificaties’ een waarschuwing in beeld krijgen.

Nieuwe functie: Spellingscontrole

Spellingscontrole was al in iPhone OS 3.2 voor de iPad beschikbaar. In iOS 4 zal het standaard aanwezig zijn. Fout geschreven woorden krijgen een rood stippellijntje zoals je ook vaak op de desktop in Microsoft Office en andere tekstverwerkers ziet. Tap je erop, dan krijg je een rijtje met drie alternatieven. Op niet-gemarkeerde woorden kun je ook dubbeltappen: je krijgt datn een pop-up met de gebruikelijke opties Knip, Kopieer en Plak te zien, maar met een extra optie Vervang. Deze geeft suggesties voor drie alternatief gespelde woorden. Deze optie is ook beschikbaar voor woorden die goed zijn gespeld. De spellingscontrole is uiteraard beschikbaar in het Nederlands en alle andere talen waarvoor een woordenlijst aanwezig is in iOS.

De iPhone had al auto-correctie, die gebruik maakt van dezelfde woordenlijst, zodat de kans op fout geschreven woorden minimaal wordt.

Mail

Mail krijgt als belangrijkste verbetering de Unified Inbox. Er is één inbox waar je alle binnenkomende e-mailberichten van al je accounts kunt bekijken. Dat is makkelijk voor mensen die veel mailboxen naast elkaar moeten gebruiken. Je ziet aan de berichten helaas niet in één oogopslag via welk account ze zijn binnengekomen. Natuurlijk kun je de mailboxen ook nog per stuk bekijken.

Apple heeft ook gekozen voor een soort threaded weergave: naast elk mailbericht is een pijltje zichtbaar met eventueel een getal. Dit getal geeft het aantal mailberichten in de conversatie weer. Tap je op zo’n bericht, dan krijg je de afzonderlijke berichten in een thread te zien.

Voor zakelijke gebruikers heeft Apple ook de mogelijkheid toegevoegd om meerdere Exchange-accounts te gebruiken. Ook van andere ActiveSync-gebaseerde mailaccounts zijn voortaan meerdere accounts mogelijk. GMail-gebruikers zullen blij zijn dat de verwijderknop voortaan ‘Archiveren’ heet, zoals dat bij GMail gebruikelijk is. Tenslotte is het net als op de iPad mogelijk geworden om e-mailbijlagen binnen applicaties te openen. Ontwikkelaars moeten hun applicatie daar wel voor aanpassen. Meestal zal het bij bijlagen echter om foto’s, Office- of PDF-documenten gaan en die kon het iPhone-besturingssysteem toch al aan. Bij iWork-bestanden zou deze functie erg handig zijn, maar helaas heeft Apple nog geen iWork-applicaties voor de iPhone uitgebracht.

iBooks

iBooks maakt geen standaard onderdeel uit van iOS 4, maar het is wel een nieuwe app die pas bij de lancering van iOS 4 beschikbaar komt. Met iBooks kun je digitale boeken op de iPhone lezen, dankzij een online boekwinkel van Apple. Op de iPad is iBooks al beschikbaar, maar bevat daar nog voornamelijk Amerikaanse boeken, aangevuld met gratis boeken uit het publieke domein (ook Nederlands). Betaalde Nederlandse boeken zijn nog niet gesignaleerd.

Voor de lancering van iOS 4 heeft Apple een aantal nieuwe functies aangekondigd, zoals bookmarks en het toevoegen van notities (annotatie). Een ander punt is dat eenmaal gekochte boeken op alle mobiele Apple-apparaten te raadplegen zijn, dus ook op de iPad en iPod touch. Deze boeken worden met elkaar gesynchroniseerd, dus je kunt ook als je naar een ander apparaat overschakelt precies zien waar je bent gebleven. Ook notities en markeringen zijn aanwezig. iBooks krijgt naast de ondersteuning voor ePub-bestanden straks ook PDF-bestanden.

Foto’s

Tipgever Jesper stuurde onderstaand mailtje over het verkleinen van foto’s bij het versturen van e-mail.

Maar er zijn meer mogelijkheden: met de invoering iOS 4 krijg je in foto’s ook de beschikking over Events, Faces en Places. Gebruik je iPhoto 09 op de desktop, dan zul je zien dat de foto’s voortaan ook op gebeurtenis, persoon of plaats zijn te raadplegen, naast de al langer aanwezige albumweergave. Een andere mogelijkheid bij het maken van video’s is dat je op het scherm kunt tappen om te focussen. Dit was bij het maken van foto’s al mogelijk op de iPhone 3GS.

Applicaties cadeau geven

Op de desktop was het al mogelijk, maar straks kan het ook in iOS 4: schenken van applicaties. Tipgever Bram stuurde een serie screenshots waaruit blijkt hoe het werkt:

Bluetooth-toetsenborden

Bij de iPad was één van de grote ontdekkingen dat je gewoon een Bluetooth-toetsenbordje kunt gebruiken, bijvoorbeeld Apple’s eigen aluminium Wireless Keyboard. Zet je de iPad in een dock op je bureau (zodat je makkelijker het scherm kunt aflezen), dan kun je comfortabeler lange teksten typen. Iets soortgelijks is ook bij de iPhone mogelijk: je maakt een koppeling tussen iPhone en Bluetooth-toetsenbordje, waarna je meteen kunt gaan typen. Het koppelen duurt nog geen minuut.

Bij de iPad werd bovendien ontdekt dat het bij aansluiting van de iPad Camera Connection Kit ook mogelijk is om usb-toetsenborden aan te sluiten. Of dat straks ook bij de iPhone mogelijk is zal de praktijk moeten uitwijzen.

Toegankelijkheid

Over Bluetooth gesproken: Apple heeft in iOS 4 ondersteuning voor meer dan 30 braille-apparaten toegevoegd. Ook VoiceOver is uitgebreid: het ondersteunt nu 21 talen. Het virtuele toetsenbord kreeg een optie om voortaan letters voor te lezen die je intikt. Zo hoor je ook in het felle zonlicht (of wanneer je niet goed op het scherm kunt kijken) of je op de juiste letter hebt getikt.

iPod-functies

De iPod-applicatie in iOS 4 heeft een nieuwe album view gekregen, zodat je bij het bekijken van een album meteen het bijbehorende hoesje ziet. Bij het aantikken van albumhoezen krijg je een zwarte overlay te zien met metadata, niet alleen bij muzieknummers maar ook bij podcasts. Een andere nieuwe functie is de mogelijkheid om binnen de app meerdere nieuwe afspeellijsten te maken. Voorheen kon je wel een On-The-Go-playlist maken, maar je kon ze niet makkelijk beheren (ze waren bijvoorbeeld niet weg te gooien).

Safari

Safari heeft als opvallende vernieuwing de mogelijkheid gekregen om video’s in een HTML5-website af te spelen. Je wordt dus niet meer standaard doorgestuurd naar de QuickTime-speler. Op de iPad is dat trouwens ook al het geval. Safari heeft ook een auto-aanvulfunctie gekregen. Tijdens het typen van een zoekbegrip komen de suggesties meteen in beeld. Verder is naast Google en Yahoo ook Bing als mogelijke zoekmachine aanwezig.

FaceTime

Een van de grootste vernieuwingen in iOS 4, maar niet beschikbaar op de huidige toestellen: FaceTime. Het videobellen komt alleen beschikbaar op de iPhone 4. Bij het bellen van een persoon kun je voortaan aangeven of je een gewoon gesprek of een videogesprek wilt voeren. De andere persoon moet dan wel beschikken over een iPhone 4. Tijdens het bellen krijg je een videobeeld van je gesprekspartner te zien, waarbij je eigen videobeeld linksonder in beeld te zien is. Je kunt tijdens het videobellen ook wisselen tussen de camera aan de voor- en achterzijde van de iPhone 4. Eventueel kun je bellen in landschapsweergave, zoals de afbeelding hiernaast laat zien.

Kleinere wijzigingen

Natuurlijk zijn er in iOS 4 nog veel meer kleinere aanpassingen te vinden. Zo is het nu mogelijk om bij de spraakbediening de vraag “Hoe laat is het?” te stellen. De stem van de iPhone zal dan antwoorden: “Het is nu eenentwintig uur zesendertig”. Druk je op het virtuele toetsenbord de wereldbolknop wat langer in, dan verschijnt er een lijstje met beschikbare toetsenborden die je hebt gekozen, zoals hieronder is te zien.

Bij gebruik van Wi-Fi zal de verbinding blijven bestaan als je iPhone of iPod touch in slaapstand raakt. Dit is vooral handig voor mensen met een iPod touch, omdat achtergrondfuncties actief kunnen blijven. Je ontvangt push notificaties, net als op een iPhone.

Ook nieuw: de mogelijkheid om carrier settings draadloos (over-the-air) naar gebruikers te versturen. De ontdekking werd gedaan door klanten van de Canadese operator Rogers. Tot nu toe was hiervoor een verbinding met iTunes nodig:

Bij het zoeken in Spotlight heb je voortaan ook rechtstreeks de mogelijkheid om op het web of in Wikipedia te zoeken, wanneer er lokaal niets wordt gevonden:

In de applicatie Berichten (Messages) bevindt zich tegenwoordig een zoekfunctie, zodat je snel een sms-bericht kunt terugvinden. Ook handig: eindelijk is er een teller aanwezig zodat je weet of je sms-bericht lang genoeg is.

Bovenstaand screenshot laat ook mooi zien wat er gebeurt als je je toetsenbord op Engels hebt ingesteld: woorden die niet in de Engelse woordenlijst staan, worden als fout gemarkeerd.

In de Agenda kun je handmatig aangeven welke agenda’s je wilt zien, weergegeven met kleurtjes. Eventueel kun je ook verjaardagen uit het adresboek laten zien.

Bij Notities heb je de mogelijkheid om de notities van Gmail, MobileMe en lokale notities apart te bekijken. De iPhone synchroniseert de notities nu ook met Gmail, zoals we eerder al in een artikel schreven.

Voor het uploaden van documenten naar applicaties als Stanza was je tot nu toe aangewezen op een Wi-Fi-verbinding. In iOS 4 komt een nieuwe functie Bestandsdeling, waarbij je makkelijk bestanden via USB kunt uploaden. Op de iPad was die functie Bestandsdeling al in iTunes aanwezig.

In de Instellingen zijn ook diverse kleine veranderingen doorgevoerd. Daar zullen we in een apart artikel nog op terugkomen.

Wat is er niet veranderd?

Heel wat onderdelen in iOS 4 zijn hetzelfde gebleven. Zo zijn er in de standaardapplicaties Aandelen, Weer, Klok, Rekenmachine en Dictafoon geen opvallende veranderingen aangetroffen. De rekenmachine heeft een iets gewijzigd icoontje gekregen, maar dat is dan ook het enige.

Bij het schrijven van dit artikel heb ik meerdere bronnen geraadpleegd: nieuwstips van lezers, Twitter-tips, informatie en liveblogs van de afgelopen twee keynotes en artikelen op sites die ik volg, waaronder setteB.IT, 9to5mac, AppAdvice, Engadget, Gizmodo, iLounge, iPhone Central, The iPhone Blog, TUAW, iPhoneCTO, iSpazio en OMT.