‘Amerikaanse overheid wil WhatsApp-gesprekken kunnen afluisteren’
De FBI-zaak van Apple kan grote gevolgen hebben voor de manier waarop we in de toekomst met elkaar communiceren. Achter de schermen zou het Amerikaanse Ministerie van Justitie echter druk bezig zijn met het voorbereiden van een zaak die veel meer mensen raakt, namelijk gebruikers van WhatsApp. Als steeds meer mensen kiezen voor versleuteling, zijn die berichten niet meer zo makkelijk te onderscheppen. WhatsApp maakt daarom haast met het invoeren van encryptie.

Niemand belt meer
In de vorige eeuw was telefoneren nog heel gewoon. Autoriteiten hadden de mogelijkheid om telefoongesprekken af te tappen en waren zodoende goed op de hoogte als criminelen snode plannen aan het smeden waren. De meest praktische manier om geheime boodschappen met anderen uit te wisselen was het plaatsen van een cryptische advertentie in de Telegraaf. Maar dat was relatief duur, dus kon je beter de telefoon pakken als je niet in staat was om face-to-face met je criminele vrienden af te spreken. Toch is de wetgeving nog grotendeels gebaseerd op een wereld waarin je telefoongesprekken kon afluisteren en met een huiszoekingsbevel door papieren bewijsmateriaal kon snuffelen. Als communicatie voornamelijk digitaal plaatsvindt en de berichten sterk zijn versleuteld, heeft afluisteren en het doorzoeken van woningen geen zin meer.
Vandaar dat het Ministerie van Justitie plannen heeft om berichtendiensten zoals WhatsApp aan te pakken, zo schrijft de New York Times.
Er is nog geen beslissing genomen over de te volgen stappen, maar een rechtszaak tegen WhatsApp zou tot een behoorlijke discussie over encryptie, beveiliging en privacy kunnen leiden. Sinds vorig jaar is WhatsApp bezig om encryptie toe te voegen aan de apps. Daardoor kan de overheid niet meelezen, ook niet als een rechter de opdracht geeft om te mogen aftappen. Daarmee bevindt WhatsApp zich in een situatie die enigszins vergelijkbaar is met Apple: als ze de encryptie sterk genoeg maken, kan een rechter ze niet dwingen om de inhoud van berichten vrij te geven.
WhatsApp en encryptie
WhatsApp is misschien niet de meest voor de hand liggende partij om zich druk te maken over encryptie. De app was jarenlang slecht beveiligd en moederbedrijf Facebook staat er niet om beken dat ze hoeders van privacy zijn. Maar WhatsApp-oprichter Jan Koum is er op een heel persoonlijke manier bij betrokken: hij groeide op in de Oekraïne en maakte van nabij mee dat je elk moment kon worden afgeluisterd door de sovjets of door de buren kon worden verraden.
Er schijnt bij WhatsApp ook al een concrete zaak te zijn, waarbij een federale rechter toestemming heeft gegeven om gesprekken af te tappen, maar waarbij de onderzoekers vastliepen omdat de verdachte z’n WhatsApp-berichten versleutelt. Bij andere berichten die nog sterker op encryptie zijn gericht, zoals Signal, lopen onderzoekers tegen hetzelfde probleem aan. Er mag nog niet in het openbaar over de zaak worden gecommuniceerd. De informatie die NYT vergaarde is dan ook op basis van anonimiteit besproken met de krant. Het ging overigens niet over een terrorismezaak, zoals bij Apple het geval is.
Ingrijpender dan de FBI-zaak van Apple
De WhatsApp-zaak kan nog wel eens ingrijpender zijn dan die van Apple, omdat het niet gaat om specifieke telefoons van terroristen, maar om de privacy van ons allemaal. Of het tot een rechtszaak komt is nog een kwestie van afwachten. Volgens beveiligingsexperts is een rechtszaak onvermijdelijk omdat de wetgeving nog geen antwoorden biedt; de wetten zijn nog gebaseerd op telefoneren via een vaste lijn. Volgens Peter Eckersley van de Electronic Frontier Foundation zitten de FBI en het Ministerie van Justitie nu op de meest geschikte zaak te wachten. Het moet een zaak zijn waarbij een verzoek tot aftappen redelijk lijkt.
Ironisch genoeg heeft de overheid meegeholpen om de technologie achter de WhatsApp-encryptie te ontwikkelen. Om de mensenrechten in landen met onderdrukkende regimes te verbeteren, betaalde de Amerikaanse overheid via het Open Technology Fund $2,2 miljoen aan Open Whiper Systems. Deze projectgroep heeft de beveiligingstechnologie ontwikkeld die nu in WhatsApp wordt gebruikt.
Ook bracht het Witte Huis in 2013 nog een rapport uit, waarin ze het gebruik van sterke encryptie aanmoedigden, zodat Amerikaanse bedrijven en consumenten beschermd zouden zijn tegen hackers, identiteitsdiefstal en cyberaanvallen uit het buitenland. In het rapport staat dat de overheid in geen enkel geval de algemeen beschikbare commerciële encryptie moet ondermijnen, verzwakken of omzeilen.
Taalfout gezien of andere suggestie hoe we dit artikel kunnen verbeteren? Laat het ons weten!
Het laatste nieuws over Apple van iCulture
- Waarom je geen Apple Intelligence kan gebruiken in WhatsApp en Instagram (en andere apps) (17-04)
- AI gebruiken met de iPhone 3GS? Met deze app lukt het (11-04)
- WhatsApp verbetert oproepen op drie manieren: dit is nieuw (10-04)
- Eindelijk: 'Meta werkt aan Instagram-app voor iPad' (09-04)
- Apple brengt nieuwe Mac- en Vision Pro-app uit: dit kun je met de Immersive Video Utility (08-04)
WhatsApp is de populaire berichtendienst, die bijna iedere Nederlander op zijn of haar smartphone heeft staan. Hier vind je alles over WhatsApp op een rijtje: van berichten verwijderen, gesprekken archiveren, je privacy goed instellen en op de desktop gebruiken tot de betekenis van de gekleurde vinkjes, groepsgesprekken voeren en een hele WhatsApp-community opzetten. Check ook de beste WhatsApp-tips.

- Alles over WhatsApp op de iPhone
- Het ultieme WhatsApp tipsoverzicht
- Zo gebruik je WhatsApp op de desktop
- Zo gebruik je WhatsApp op de iPad
- WhatsApp-account beveiligen met tweestaps
- WhatsApp chats archiveren, wissen of verwijderen
- WhatsApp gesprekken overzetten
- WhatsApp-chats exporteren
- Ongewenste personen blokkeren in WhatsApp
- Werkt WhatsApp nog op mijn (oudere) iPhone?
- WhatsApp beveiligen op 4 manieren
En dan is het wachten nu op het eerste comment met daarin een variatie op “ik heb niks te verbergen”.
Maargoed, mensen die dat hele verhaal tussen Apple en de FBI niet zien als een bedreiging zullen zelfs hier geen probleem in zien…tot het te laat is.
@D-OR84: volledig mee eens
Zoals mijn voorganger al zegt, mij benieuwen hoe lang het duurt voor iemand zegt dat die niets te verbergen heeft. Heb ik ook niet, maar hou toch graag mijn gesprekken voor mij zelf, anders vertel ik ze wel op tv, kan iedereen het gelijk horen.
Zal mij benieuwen hoe lang Whatsapp nog bezig zal zijn om het beter te beveiligen. Men spreekt hier over Signal, is die dan echt zo veilig?!?! Als je telegram gebruikt me beveiliging, dan is die toch ook veilig? Of is Signal of Whatsapp beter?
Chat liever via iMessage, maar niet iedereen heeft een iPhone 🙁
Het artikel stipt wel een belangrijk punt aan. Huidige tap-mogelijkheden leveren steeds minder op. Wat moeten opsporingsdiensten dan? Ontwikkeling op het gebied van techniek gaat vele malen sneller dan wetgeving. Iedereen is bang voor aftappen van grote hoeveelheden data en niet specifiek op een toestel of iets. Als dat geregeld kan worden dus op toestelniveau dan moet dat toch kunnen? Het is dan identiek aan de huidige situatie als tappen van een telefoonnummer
Telegram Uhum…
(Red.) Deze reactie is door een moderator verwijderd omdat deze niet aan onze reactierichtlijnen voldoet. Antwoorden op deze reactie zijn mogelijk ook verwijderd.
Doe maar!
Stapt iedereen wat sneller over op telegram 🙂
Ik zal de FBI vragen om alvast een camera op mijn slaapkamer te installeren. Ik ben aan het verbouwen en de boel ligt nu toch open. Je weet maar nooit, misschien verwekken we wel een terroristje en dan kan de FBI er maar beter snel bij zijn. Ik heb toch niets te verbergen…..
Die hoeveelheid onzin die ik verstuur op whatsapp mogen ze van mij proberen om iets logisch uit te halen. Misschien kunnen ze de toppers online zetten. Soort van dumpert maar dan internationaal. 😄
Signal!!
Hoe veilig is Telegram? Komt de FBI daar ook aan?
“Regeren is vooruitzien” zeggen ze dan 😂
Maar kennelijk vooral niet verder dan je neus lang is, zelfs het KNMI kijkt haast nog verder vooruit 😢
@truus: Volgens mij valt Telegram onder de Russische geheime dienst. Is weer eens wat anders dan de FBI.
Threema met end to end encryptie is echt veilig.
Mensen die zeggen ”ik heb niks te verbergen” denken kortzichtig en zijn primitief. Je wilt je privacy behouden en je wilt dat sommige dingen tussen jou en bepaalde mensen blijven. Daar is niks mis mee. De overheid kan tegenwoordig ALLES tegen je gebruiken. Dus ik hoop dat Apple aan de FBI laat zien wie hier de baas is en dat is niet de FBI! En whatsapp moet doorgaan met het versleutelen van haar dienst. De overheid moet zich niet met ons privé leven bemoeien, en dan heb ik het niet alleen over de USA & De Russische Federatie maar ook onze eigen clowns!
Van mijn mogen ze maar dan wil ik hun af kennen luisteren anders is er geen zak aan!
Telegram…..
Kan iemand mij in kindertaal uitleggen hoe veilig whatsapp nu op dit moment is? Is er wel enige soort van veiligheid van toepassing? Zijn berichten heel makkelijk te onderscheppen…
Vergelijk het met de huidige oude telefonie. Daar heeft de overheid ook de mogelijkheid om alles af te luisteren, zij het met strikte beperkingen. Dat is wat ze nu ook willen bereiken met de ‘moderne’ telefonie. Ik zie daar geen probleem in, in tegendeel.
Maar daar zit hem nou juist het probleem. Het is de laatste jaren wel gebleken dat ze helemaal geen beperkingen hebben en als die er al zijn hebben ze daar schijt aan.
Jaren samengewerkt met Amerikanen, wat een vreselijk volk…
Precies!
Maar tot het te laat is? Te laat tot wat??? Komt er een nieuwe dictatuur aan in Nederland. Worden we binnenkort binnengevallen door de Russen? Wordt je binnenkort vervolgd als je het Wilhelmus niet kan opdreunen? Maken de Duitsers weer stiekem plannen voor een nieuwe wereldorde? Vertel op wat is er op komst dat het bijna voor ons te laat is? Het klinkt heel onheilspellend namelijk.
Als je nou in China, Noord-Korea of zelfs tegenwoordig in Turkije had gewoond snap ik je uitspraak “tot het te laat is” wel. Maar waar ben je in Nederland in godsnaam bang voor? Het land waar verdachten meer rechten hebben dan slachtoffers en we bijna meer regeltjes dan mensen hebben. Ik ben absoluut voor een sterke encryptie omdat het heel belangrijk is voor mensen die in een onderdrukkingsstaat leven en moeten vrezen voor hun leven als ze kritiek op de overheid of een religie hebben. Maar Nederland? Kom op zeg. Hier kan je naar het binnenhof lopen en zo’n beetje iedereen voor rotte vis uitmaken en heel hard roepen dat het slechts je mening was.
Voor de liefhebber:
Cloudopslagdienst: Tresorit
Encrypted mail: ProtonMail
Encrypted chat: Threema
Alle diensten hebben servers staan BUITEN de VS.
Succes! 😉
@hb: Dit setje gebruik ik ook. ProtonMail is daarbij uniek. Op dit moment is het lastig een nieuw account te verkrijgen maar de dienst wordt snel opgeschaald. Eigen domein e.d. is volledig ondersteunt en de prijzen zijn meer dan schappelijk.
@WvB22: Ik noem ’40-’45…
@WvB22: Voor WhatsApp ligt het wellicht wat genuanceerder, maar voor beveiliging van je iPhone in het algemeen geldt dat het niet alleen je privacy ten goede komt, maar vooral ook je beveiliging. Beveiliging bij het doen van online aankopen, beveiliging bij kopen in de winkel met straks NFC, beveiliging om je gegevens te beveiligen die voor hackers interessant zouden kunnen zijn, tegen regimes die je minder gunstig gezind zijn. En geldt dat laatste wellicht niet in Nederland, wil jij dat Rusland of China (zo maar twee landen waar heel wat mensen uit Nederland op vakantie gaan of handel mee drijven) van tevoren je gegevens op je iPhone al hebben kunnen lezen voordat je het land inkomt?
Het aantasten van de beveiliging gaat zoveel verder dan enkel dat FBI inzage in jouw telefoon wil. Ga er vanuit dat elke crimineel of regime graag bij voorbaat mee wil kijken. Dat staat ook op het spel.
Bovendien, als je mensen in Turkije, China of Noord-Korea die beveiliging gunt, geldt ie ook voor ons. Er is geen middenweg hierin. Goede beveiliging of geen beveiliging.
@WvB22: Het probleem is in deze context is dat jij helemaal geen idee hebt wat interessant is voor een overheid. Het gaat helemaal niet over het feit of je “Hier naar het binnenhof kan lopen en zo’n beetje iedereen voor rotte vis uitmaken en heel hard roepen dat het slechts je mening was”. Het is niet zozeer een probleem van dat jij denkt dat je niks te verbergen hebt maar dat iemand anders beslist dat datgene dat *jij* denkt *wel* een probleem is. En zolang iedereen (en dus ook de overheid) via wat voor procedure dan ook bij jouw data kan komen en jij hebt geen controle over die procedure, dan zit jij uiteindelijk met de gebakken peren. IT-technologie is een goudmijn voor bureaucraten en verzekeraars. Je bent volstrekt naïef als je denkt dat ze geen gebruik gaan maken van open systemen of achterdeurtjes in gesloten systemen. In een iets ander kader (videocamerabewaking) heeft David Brin als eens gezegd, “who watches the watchers”.
Je hebt dan een probleem als de FBI jouw onzin gaan interpreteren tot een voor hun zinnige iets.
En dan komt Telegram in het vizier van de overheid en begint het hele verhaaltje weer opnieuw, ook voor Telegram.
Het lukt de FBI niet om Whatsapp af te luisteren nu dus ik zou zeggen dat het dan redelijk veilig is als het hun al niet lukt.