Apple-historie: de Marimba-beltoon van de iPhone

Het is begin 2005. Steve Jobs heeft een vervelende ervaring achter de rug: zijn bedrijf heeft samen met Motorola de eerste iTunes-telefoon uitgebracht, maar het blijkt een ramp. De bediening van de Motorola Rokr E790 is slecht en het publiek kotst het toestel uit. Jobs besluit dat hij voortaan alleen nog hardware en software in eigen huis gaat maken. Die frustratie leidde tot de eerste iPhone en vervolgens tot de zo kenmerkende Marimba-ringtone, misschien wel net zo kenmerkend als de witte oordopjes voor de iPod.

‘Die vreselijke Nokia-ringtone’

In die tijd was er maar één ringtone die iedereen kende, de klassieke Nokia-ringtone. Beltonen waren in die tijd big business: je kon je abonneren op ringtonediensten en mensen betaalden soms een paar euro per geluidje, terwijl ze van slechte kwaliteit waren. Jobs haatte het Nokia-geluidje en zag niets in de ringtone-handel. Hij had een lucratiever idee: iedereen zou zelf ringtones in hoge kwaliteit moeten maken van iTunes-muziekbestanden. Toen Apple begon met de ontwikkeling van de iPhone, wilde Jobs dan ook geen piepjes of MIDI-geluidjes als ringtone, maar hoge kwaliteit audiobestanden die goed in het gehoor moesten liggen.

https://soundcloud.com/marketplace/the-sound-of-a-brand-intels-1

Een goede ringtone is helder en herkenbaar

Een ringtone moet aan een aantal voorwaarden voldoen, zo stelden de onderzoekers van het Human Factors Research Lab van Bell Laboratories vast. Ze zochten in de jaren vijftig van de vorige eeuw naar een alternatief voor het klassieke rinkelgeluid van een telefoon. Ze probeerden zoemers en muziekfragmentjes, maar hoewel mensen ze na verloop van tijd wel gingen waarderen, bleken de meeste mensen toch voorkeur te hebben voor het klassieke oude telefoongerinkel. De onderzoekers van Bell Labs ontdekten waar een goede beltoon aan moet voldoen. Een beltoon moet een helder geluid hebben en goed te onderscheiden zijn van omgevingsgeluiden. Het moet op een frequentie tussen 2 en 4 KHz liggen en de maximale dynamische range moet rond de 96 decibel liggen. Gesproken taal zit ook op de frequentie van 2 tot 4 KHz en we zijn daarom als mensen extra getraind om geluiden tussen die frequenties op te vangen. Bell Labs ontdekte ook dat een ideale ringtone in een cyclus van 3 tot 5 seconden moet wisselen tussen geluidloos en het volledige dynamische bereik. De Marimba-toon voldoet daaraan.

Dr. Lengeling en z’n digitale muziekinstrumenten

In 2005 vroeg Jobs advies aan Dr. Gerhard Lengeling, Senior Director, Software Engineering & Music Applications bij Apple. Lengeling had meegeholpen om de Logic Pro- en Garageband-software te ontwikkelen en was een expert op het gebied van computergegenereerde muziekinstrumenten. Jobs vertelde Lengeling over het geheime iPhone-project. Hij wilde 25 standaard ringtones in hoge kwaliteit hebben, die Apple zou kunnen meeleveren op de eerste iPhone. De marimba bleek daarbij een uitstekende keuze. Datzelfde jaar bracht Apple de GarageBand Jam Pack 4: Symphony Orchestra Instruments uit, met daarin de marimba. Er zijn vele aanwijzingen dat de iPhone-ringtone is gebaseerd op het instrument dat in dit Garageband-pakket zat.

Bekijk ook

Marimba Take Two: remix van de standaard iPhone-ringtone

Marimba Take Two is een variant op de standaard Marimba iPhone-ringtone. Will Neaverson maakte een variant die goed genoeg is om in een Apple-reclamespotje te gebruiken.

Marimba als ideale beltoon

Het geluid van de marimba houdt rekening met alle factoren die belangrijk zijn voor een goede en herkenbare ringtone. Het ligt dichtbij een klassiek rinkelgeluid, het is rijk in tonaliteit (verhouding van tonen) en combineert een aantal harmonische en niet-harmonische boventonen. Het geluid is zo uniek, dat je brein het meteen herkent, ook in een drukke omgeving met allerlei gelijktijdige andere geluidjes. Misschien ben je erop uitgekeken, maar het is nog steeds erg effectief: sta je druk met iemand te praten, dan ben je meteen alert als je de ringtone hoort.

Tokkelen als goede tweede optie

Jobs vond de marimba-ringtone perfect: het klonk cultureel, eclectisch en demonstreerde meteen de goede speakers in de iPhone. Jobs gebruikte de ringtone zelf ook, al gebruikte hij ook vaak de geluidloze trilfunctie. Bij de overige standaard meegeleverde ringtones zat overigens ook het geluidje Strum (in het Nederlands ‘Tokkelen’, hieronder te beluisteren). Dat geluidje heeft dezelfde ideale eigenschappen voor een ringtone, net als Marimba. De hoge tonen en het herkenbare geluidje maken ook deze ringtone gemakkelijk te herkennen. De unieke ringtones en de hoge audiokwaliteit ervan hebben zeker bijgedragen aan het imago van de iPhone.

Varianten op Marimba

Er zijn in de loop van de tijd allerlei varianten op de Marimba-beltoon bedacht.

De nieuwste variant is deze metal-versie van Marimba:

Nieuwe ringtone in iOS 7

Sinds iOS 7 heeft Apple een andere ringtone met de naam ‘Opening’ als standaard ringtone ingesteld. Het klinkt iets anders, maar de heldere tonen zijn nog steeds goed te herkennen. Hieronder kun je ernaar luisteren.

Nog meer Apple-historie

We hebben in deze serie nog meer artikelen geschreven over Apple-historie. Lees ze hier:

• Apple-historie: 40 jaar vernieuwing in foto’s
• Apple-historie: de iPad 2 bestaat 5 jaar
• Apple-historie: deze 5 Apple-producten bestaan als Special Edition
• Apple-historie: Robert Palladino