Medewerkers Pegatron Breda vertellen over werkomstandigheden

Vorige week was het opeens in het nieuws: Pegatron in Breda zou een moderne vorm van slavernij bedrijven. In Breda? Ja, want het Taiwanese miljoenenconcern heeft sinds april 2014 ook een vestiging in Nederland. Pegatron werkt voor meerdere opdrachtgevers, waaronder Dell, Asus en HP, maar het werd al snel duidelijk dat deze Bredase vestiging een duidelijke link met Apple heeft. In een artikel in de lokale krant BN De Stem is te lezen dat Apple zelf wel inspecties heeft uitgevoerd, maar achtte het blijkbaar niet ernstig genoeg.

Na veel protesten gaven ze toe dat overwerk niet verplicht kon worden. En dat niet overwerken geen reden voor ontslag is. Maar als Pegatron zegt dat je niet meer nodig bent hoef je toch niet meer te komen.

Verplicht overwerk

De medewerkers hebben uiteenlopende klachten over Pegatron, zoals het verplichte overwerk op zaterdagen. Een alleenstaande moeder werd opeens in de late dienst ingedeeld, waardoor ze nauwelijks tijd had om oppas te regelen. Ook bij andere mensen wisselden de tijden van de ploegendienst zonder overleg en zonder rekening te houden met reistijden. Een groot deel van het personeel wordt geleverd door uitzendorganisaties Manpower en Adecco, maar die bleken weinig voor de werknemers te doen: “ze gaven Pegatron wel overal hun zin in”, vertelt een getuige. er wordt geklaagd over slechte hygiënische omstandigheden, niet-werkende toiletten en een verbod om privébezittingen mee te nemen, zoals toiletspullen voor vrouwelijke medewerkers.

Toestanden zoals in de Chinese fabrieken van Pegatron blijken in Nederland heel dichtbij te komen. Een persoon zegt:

Na de publicatie in de krant en de melding dat de inspectie zou komen was er grote paniek. Thermometers werden verhangen en aircoslangen verlegd. Er waren opeens weer mensen van Apple. Die zie je anders nooit.

Iemand anders zegt:

De menselijke maat ontbreekt. Het verloop is groot en er zijn dagen dat tien mensen zijn ontslagen. Ze hebben het liefst dat we niet praten aan de band. Als Apple over de vloer komt, zijn de regels helemaal streng.

‘Apple en gemeente Breda doen niets’

Apple lijkt wel eens eerder langs te zijn geweest, maar maakte zich daarbij zo te merken niet druk om de werkomstandigheden van het personeel. In plaats daarvan stuurden ze twee werknemers naar huis: iemand met een scheefhangend petje en een jongen die onderuitgezakt op zijn stoel zat kregen per direct ontslag. Wie wel mag blijven, moet zich staande zien te houden in een frustrerende werkomgeving.

We mochten niet van onze plek af. Je verveelde je rot. Andere momenten werd je opgejaagd. Deed je iets fout dan werd je afgesnauwd. Niets was dan nog goed wat je deed. Je mag niet ruilen van werkplek. Dag in, dag uit hetzelfde werk.

Een persoon die het iets genuanceerder formuleert:

In al die tijd dat ik er heb gewerkt, heb ik niet het idee gehad dat het een érg slecht bedrijf is, maar er mag wel het een en ander verbeterd worden. Wat mij nekte waren de crazy werktijden, mijn hele sociale leven ging er gewoon aan. En dat er mensen flauwvallen van de hitte, daar moet écht wat aan gedaan worden. Er zit vaak meer dan vier uur tussen de pauzes, zeker als je over moet werken. De discipline is stevig, tot en met het aanschuiven van stoelen aan toe als je je plek verlaat, vinger opsteken als je een probleem hebt en meer van dat soort dingen.

Burgemeester en wethouders hebben volgens BN De Stem geen actie ondernomen. Ze suggereren dat de extra werkgelegenheid welkom is onder de huidige economische omstandigheden. Hoe meer mensen aan werk geholpen kunnen worden, hoe beter.

Je zou zeggen: als de werkomstandigheden zo slecht zijn, ga je toch gewoon ergens anders werken? Maar de situatie blijkt voor veel werknemers ingewikkelder. Mensen met een ww-uitkering achter de hand zeggen dat ze inderdaad zijn opgestapt en nu ergens anders werken, maar er zitten ook mensen met schulden, of mensen die in de bijstand zitten. Vakantiedagen worden niet of verkeerd geregistreerd, het is te heet in de fabriekshallen.

Wat is het alternatief?

Pegatron repareert in Breda mobiele telefoons. Dat doen ze in ieder geval voor Apple, maar mogelijk ook voor andere opdrachtgevers. Als je de reacties van (ex-)medewerkers leest, krijg je inderdaad de indruk dat er sprake is van middeleeuwse toestanden. Of misschien beter geformuleerd: Aziatische toestanden, want in de fabrieken van Pegatron en Foxconn in Zuid-Oost Azië wordt al jaren geklaagd over slechte werkomstandigheden en lange werkdagen. Apple bracht de werkomstandigheden in 2010 zelf in het nieuws, door overwerk en overtredingen aan de grote klok te hangen.

In Azië is het misschien wat gebruikelijker om mensen als productiemiddelen in te zetten, ook al vinden we in het westen dat ze ook daar netjes met medewerkers zouden moeten omgaan. Dat er zo heftig gereageerd wordt komt ongetwijfeld omdat we dat in Nederland inmiddels een ander werkklimaat gewend zijn. “Binnen de muren van het gebouw bevind je je niet in Nederland maar in Taiwan” is een van de opmerkingen. Het maakt duidelijk dat het Taiwanese management vindt dat er volgens Aziatische normen moet worden geproduceerd. Het bedrijf is daarbij belangrijker dan het individu.

800 banen

Het alternatief, dat een van de medewerkers ook noemt, is dat Pegatron de werkzaamheden verplaatst naar Polen. Daar wordt misschien wat minder snel geklaagd over werkomstandigheden en zijn mensen meer gewend aan een top-down bedrijfscultuur. De afweging is lastig, omdat de Pegatron-fabriek in Breda werkgelegenheid biedt aan 500 mensen. In nieuwere berichten is zelfs sprake van 800 medewerkers. En ook al zijn de werkomstandigheden vreselijk, er blijken genoeg mensen te zijn die toch liever bij Pegatron werken, dan nog langer werkloos thuis zitten. Welke activiteiten er in Breda worden uitgevoerd, is niet duidelijk maar het gaat in ieder geval om reparatie van iPhones en telefonische support. Vacatures die eerder dit jaar op webites van uitzendbureaus in de regio verschenen noemen functies als: magazijnbeheerder, assemblagemedewerker, ploegenchef, werkvoorbereider, operator, repair technician en productiemedewerker. In veel functies gaat het om uitzendbanen.

De Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) heeft Pegatron al een officiële waarschuwing gegeven en opdracht gegeven om structurele maatregelen te treffen om hitte en de hoge luchtvochtigheid op de werkvloer te bestrijden. Dat is een stap in de goede richting, maar het zorgt er niet meteen voor dat Pegatron fatsoenlijker met personeel omgaat. Een bedrijfscultuur verander je niet zomaar. Uitdelen van boetes kan helpen, maar geeft Pegatron nog steeds mogelijkheden om medewerkers te ontslaan:

Als je een foutje maakt dan sta je op straat. Of ze verplaatsen je van een inwerklijn naar een snelle lijn. Die kun je nooit bijhouden. Dat is het excuus om je te ontslaan.

Het is trouwens maar de vraag hoe lang Pegatron in Breda blijft: navraag bij Pegatron door BN De Stem maakte duidelijk dat het bedrijf deze locatie (en een andere locaties in Nederland) als test beschouwt. Blijken de Nederlandse medewerkers toch iets te ‘lastig’, dan kan Pegatron dankzij de flexibel ingehuurde uitzendkrachten meteen verkassen naar een andere fabriekshal, elders in Europa.

Openingsfoto via Google Street View