Heeft Nederland ook de Pegasus-spyware gebruikt?

Nederland en Pegasus-spyware

De vragen zijn gericht aan minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken, minister Ollongren van Defensie en minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid. Eerder dit jaar meldde de Volkskrant dat de AIVD in 2019 gebruik heeft gemaakt van de Pegasus-spyware om toegang te krijgen tot de telefoon van een beruchte crimineel. De krant baseerde zich daarbij op anonieme bronnen. Kamerlid Pieter Omzicht vroeg daarom in juni 2022 al om opheldering over het gebruik van de Pegasus-spyware in Nederland, maar ondanks vragen heeft de Nederlandse regering nooit laten weten of de Pegasus-software daadwerkelijk is aangeschaft.

Omtzigt heeft als rapporteur van de Raad van Europa opdracht gekregen om onderzoek te doen naar het gebruik van Pegasus en soortgelijke spyware door EU-lidstaten. Eerder deze week bracht D66 Europarlementariër Sophie in ‘t Veld een rapport uit, waaruit bleek dat grootschalig gebruik van spyware in de EU reden tot zorg is. De fundamentele rechten van burgers komen daarbij in gevaar, aldus In ‘t Veld.

Of Nederland de beruchte Pegasus-spyware van NSO Group heeft aangeschaft is tot nu toe niet duidelijk geworden. Met Pegasus is het mogelijk om gericht op de smartphone van een bepaalde persoon in te breken, ook iPhones. Daarna is het mogelijk om via de microfoon en camera de gebruiker te bespioneren. Er kunnen gesprekken en chats worden onderschept die via WhatsApp, Gmail, Viber, Facebook, Telegram, Skype en WeChat worden gevoerd. Die afluisterpraktijken kunnen op criminelen zijn gericht, maar in landen met twijfelachtige regimes kan het ook gaan om journalisten, activisten, kritische burgers of functionarissen van andere lidstaten. Daarnaast kunnen onschuldige burgers worden getroffen die (al dan niet bewust) in contact zijn geweest met een crimineel.

De spyware wordt in ieder geval al sinds 2016 (en mogelijk langer) verspreid door een zero day-aanval uit te voeren. De SP wil nu weten of de software gebruikt wordt. En zo ja, of dit wel aan strikte regels en toezicht is onderworpen. De exacte formulering van de kamervragen vind je hier. Apple heeft inmiddels NSO Group voor de rechter gesleept vanwege de Pegasus-spyware, maar dat heeft nog niet tot een verbod geleid. Ook heeft iOS 16 de isolatiemodus (lock down mode) gekregen, waarmee je iPhone veel meer kan worden dichtgetimmerd. Dit verkleint de kans dat je te maken krijgt met Pegasus.

Bekijk ook

Zo werkt de isolatiemodus op iPhone, iPad en meer

Sinds iOS 16 en watchOS 10 biedt Apple je een speciale isolatiemodus (Lockdown Mode). Hiermee beveilig je je iPhone, iPad, Mac en Apple Watch beter tegen hackers die uit zijn op jouw gevoelige informatie. In deze tip leggen we uit wat de isolatiemodus is, voor wie het bedoeld isen wat de effecten zijn.