Opinie: de “vernieuwing” van Apple’s iPhone OS 4.0

Het zal niemand zijn ontgaan dat Apple de rest van de wereld een blik op iPhone OS 4.0 heeft laten werpen. Gebruikers van iPhone OS zonder jailbreak zullen verheugd zijn over aankondigingen van Apple zoals multitasking en folders. Gebruikers mét een jailbreak zullen in de aankondigingen waarschijnlijk een aantal toepassingen hebben herkend die ze nu al op hun toestel gebruiken. In dit artikel zoek ik antwoord op de vraag: What’s new in iPhone OS 4?

Tijdens de presentatie van de laatste versie van het iPhone OS besturingssyteem heeft Apple de aandacht gericht op zeven speerpunten (de zogenaamde tentpole features) van iPhone OS 4.0. Per onderdeel zal ik me met name richten op de vraag welke toepassingen er nu al in een bepaalde vorm beschikbaar zijn voor iPhone OS en wat de toegevoegde waarde is van de vernieuwingen van Apple voor de huidige gebruikers (met een jailbreak).

1. Multitasking

De belangrijkste toevoeging in iPhone OS 4.0 (althans volgens Steve Jobs) is de mogelijkheid om te ‘multitasken’ op de iPhone 3GS en 3e generatie iPod Touch. De mogelijkheid om te multitasken op iPhone OS bestaat voor jailbreakers al langer in de vorm van applicaties zoals Backgrounder, ProSwitcher en Circuitous. Apple zal multitasking niet mogelijk maken op oudere modellen zoals de originele iPhone, iPhone 3G en 1e en 2e generatie iPod Touch, maar de genoemde jailbreak-applicaties werken wél op deze modellen. Van de genoemde jailbreak-applicaties is met name Circuitous geschikt op de oudere modellen.

De interface van Apple’s implementatie van ‘multitasken’ lijkt op een combinatie tussen Circuitous en Infinidock. De wijze waarop Apple multitasking heeft geïmplementeerd verschilt overigens wel met bovengenoemde software; in principe gaat het om een vorm van ‘multitasken’ waarbij je snel tussen applicaties kunt wisselen, de apps hun huidige staat opslaan en je vervolgens ook weer verder kunt gaan waar je was gebleven. Daarnaast zijn er (zeven) specifieke API’s voor taken op de achtergrond, zoals het doorgeven van je locatie of het laten doorspelen van audio. In het geval van Backgrounder in combinatie met bijvoorbeeld ProSwitcher, kun je zelf kiezen welke applicaties en taken je op de achtergrond wilt blijven draaien, zodat je bijvoorbeeld een bestand kunt (blijven) downloaden terwijl je even je e-mail bekijkt.

2. Folders

Een welkome toevoeging aan iPhone OS 4.0 is daarnaast de implementatie van Folders. De toevoeging is niet bijzonder origineel, voor gejailbreakte toestellen bestond al enkele jaren de toepassing Categories waarmee je een vergelijkbaar resultaat kon bereiken. Naast Categories kun je onder andere gebruik maken van Stack. De implementatie door Apple van folders is in functie vergelijkbaar met Categories en de interface lijkt opvallend veel op de applicaties Stack en Orbit (of Overboard). De Folders-implementatie lijkt me intuïtief, maar niet bepaald innovatief.

3. Verbeteringen in mail

Een handige nieuwe functie in iPhone OS 4.0 lijkt me de toevoeging van de unified inbox; dit houdt in dat mails van alle e-mailadressen die je gebruikt op de iPhone in één mailbox komen. Ook de mogelijkheid om e-mails threaded (conversatieweergave) te bekijken lijkt me handig, maar buiten het iPhone OS-platform niet bepaald vernieuwend. De mogelijkheid om bijlages te openen met de bijbehorende applicatie van een ontwikkelaar (waar ik me een “Open with“-achtige implementatie bij voorstel) is meer dan welkom en onontbeerlijk voor een volwassen besturingssysteem. Een andere vernieuwing in iPhone OS 4 – het instellen en gebruiken van meerdere Exchange-accounts – was al langer mogelijk met AddExchange of MultiExchange.

4. iBooks op de iPhone

Aan de toevoeging van iBooks aan de iPhone hoef ik denk ik niet veel woorden te wijden. Ik kan me voorstellen dat fanatieke lezers blij zullen zijn de de mogelijkheid om op een eenvoudige wijze boeken online aan te schaffen, maar ik zie mezelf nog geen boek op de iPhone lezen. In principe gaat het hier dan ook gewoon om een applicatie die je toegang verschaft tot een van de drie grote stores van Apple. Voor vergelijkbare functionaliteit (minus de iBook-store) heb je geen jailbreak nodig: daarvoor voldoet de applicatie Classics prima voor een paar uurtjes leesplezier.

5. Zakelijke functies

Met name de zakelijke functies die in iPhone OS 4.0 toegevoegd worden, waren nog niet door middel van een jailbreak beschikbaar. Op het lijstje van toevoegingen onder dit punt vind je ondere andere verbeterde encryptie voor e-mail en applicaties, ondersteuning voor SSL en VPN en de mogelijkheid voor bedrijven om applicaties draadloos te distribueren.

6. GameCenter

De aankondiging waar ik het meest enthousiast van kan worden is GameCenter. Hoewel een sociaal gamesnetwerk op het iPhone-platform niet nieuw is, is deze functionaliteit wel nieuw voor Apple en het iPhone OS. Afhankelijk van de implementatie van GameCenter, zou dit onderdeel zeker kunnen helpen om de positie van het iPhone OS-platform binnen de gamesindustrie verder te versterken. Aangezien het platform daardoor (nog) interessanter wordt voor ontwikkelaars, is dit een voordeel voor gebruikers die graag de beste games ook voor hun iPhone, iPod Touch of iPad zien verschijnen.

7. iAd

Hoe je het ook wendt of keert: iAd is een vernieuwing. Tijdens de presentatie gaf Steve Jobs duidelijk aan ervan uit te gaan dat Search (lees: Google) de manier is hoe mensen een desktop benaderen, maar dat voor mobiele apparaten hetzelfde gebeurt via Apps (lees: Apple). Met iAd probeert Apple dus in te breken in een markt waarin Google traditioneel machtig is.

De manier waarop Apple iAd introduceert spreekt me een stuk minder aan, namelijk door het raamwerk voor iAd in het besturingssyteem in te bouwen. Op software neem je een licentie, maar hardware koop je en deze wordt daardoor jouw eigendom. Apple kiest er zelf voor om het besturingssysteem iPhone OS onlosmakelijk te verbinden met de iPhone, iPod Touch en iPad (met name op de iPad had ik veel liever Mac OS X gezien). Vanaf iPhone OS 4.0 zal daar dus ook onlosmakelijk iAd mee verbonden zijn. Voor iemand zoals ik, die graag zelf kiest hoe ik mijn eigendom gebruik, komt een dergelijk raamwerk akelig dicht bij de meegeleverde adware bij sommige nieuwe computers.. met dien verstande dat je er in dat geval zelf voor kunt kiezen om de adware ook weer van je eigendom te verwijderen.

Het feit dat Apple 40% van de gegenereerde inkomsten zelf houdt, staat in mijn ogen in geen enkele verhouding tot de kosten die Apple voor iAd (heeft ge)maakt. De verdeling van de inkomsten is eerder een reflectie van de scheve machtsverhouding die er bestaat tussen Apple en de ontwikkelaars voor het iPhone OS. Dat Apple haar onderhandelingspositie (als gevolg van het gesloten systeem) op deze manier weer gebruikt, doet bij mij de vraag rijzen “Wat als Microsoft dit zou doen?” en heeft voor mij een nare nasmaak.

Conclusie

Voor het speciale evenement had ik weinig voorstelling van wat we (naast multitasking) van iPhone OS 4.0 moesten verwachten. Waar ik vooral op hoopte was om verrast te worden door Apple met innovatieve en nieuwe functies. Helaas moet ik constateren dat de innovatie beperkt lijkt te blijven tot de manier hoe écht multitasken wordt beperkt en het besluit om advertenties en een besturingssysteem onlosmakelijk met elkaar te verbinden. De nieuwe functies die in iPhone OS 4.0 te vinden zijn, lijken daarnaast teleurstellend vaak te passen in de categorie “oude wijn in nieuwe zakken“. Met name de gelijkenis tussen Folders (iPhone OS 4.0) enerzijds en Stack/Categories (iPhone OS jailbreak) anderzijds is zo sterk (zoals eerder tussen Apple’s implementatie van copy/paste en Clippy bij firmware 3.0) dat ik me heb gerealiseerd dat ik de software-technische innovatie niet van de kant van Apple moet verwachten.

Om soms zelfs al jaren eerder bepaalde innovaties tot stand te zien komen, hoef je alleen maar in de gaten te houden wat zelfstandige ontwikkelaars in de jailbreak-scene mogelijk maken op iPhone OS. De web 2.0-achtige wijze waarop innovatieve concepten binnen deze gemeenschap worden omgezet in werkbare softwaretoepassingen is daarvoor de bron. Apple hobbelt daar een jaartje later achteraan met nog wat kleine verbeteringen en nuttige toevoegingen. Door het gefragmenteerde karakter van de jailbreak-scene gebeurt het nog wel eens dat bepaalde toepassingen elkaar in de weg zitten en een jailbreak is daardoor niet voor iedereen weggelegd. De jailbreak is echter naar mijn mening onmisbaar voor mensen die graag op de eerste rij zitten en voor Apple als kweekvijver van interessante features. Misschien dat we in iPhone OS 5.0 een implementatie van SBSettings, Status Notifier en Element tegemoet kunnen zien? Laat Apple zich dan ondertussen maar mooi bezig houden met de verdere innovatie op het gebied van hardware!