Opinie: Einde van Apple Car kon je al van mijlenver zien aankomen

Apple heeft miljarden euro’s gestoken in de ontwikkeling van een zelfrijdende auto. Tientallen kopstukken uit de auto-industrie werden binnengehaald en er zijn in de loop van de jaren duizenden Apple-medewerkers mee bezig geweest. Toch is het niet gelukt om een Apple Car te ontwikkelen. De vele managementwisselingen en het steeds weer verleggen van de focus, wekten al de indruk dat het intern niet helemaal lekker liep. Apple bleef meer dan tien jaar aanmodderen, om uiteindelijk toch de stekker uit de elektrische auto te trekken.

De erfenis van Jobs en Ive

Het project om een zelfrijdende auto van Apple te bouwen lijkt haast een prestigeproject van een paar liefhebbers binnen Apple, die vonden dat het er écht moest komen. Om de ‘boosdoeners’ te vinden moeten we teruggaan naar 2008, toen Apple-oprichter Steve Jobs de eerste generatie Tesla Roadster zag en zwaar onder de indruk was. Apple’s hoofdontwerper Jony Ive, die eigenlijk auto-ontwerper had willen worden, zag er ook wel wat in.

Tegenwoordig kan Ive zijn droom waarmaken bij Ferrari, waar hij na zijn vertrek bij Apple in 2021 een samenwerkingsovereenkomst mee sloot. Autoliefhebber Ive heeft dan ook een indrukwekkende autocollectie in de garage staan, met onder andere een Austin-Healey Sprite, Aston Martin DB9, Aston Martin Vanquish en een witte én zwarte Bentley Brooklands. Ive begon zijn autocarrière in een oranje Fiat 500, waarin hij dagelijks naar school reed.

Na het overlijden van Jobs in 2011 lag het idee een paar jaar stil, totdat CEO Tim Cook in 2014 toestemming gaf om het idee weer verder te onderzoeken. Apple haalde Steve Zadesky (Ford) en Johan Jungwirth (Mercedes Benz) in huis, terwijl tegelijk diverse Tesla-medewerkers werden weggekaapt. Dat Apple aan een auto werkte, was inmiddels een publiek geheim. Alles leek goed op schema te liggen om in 2019 of 2020 een Apple Car uit te brengen, ook al vond Elon Musk dat Apple veel eerder had moeten beginnen. Een jaar later piepte hij wel anders en stond hij op de stoep bij Apple om een reddingsboei te vragen, maar Tim Cook was op dat moment nog vol zelfvertrouwen en weigerde.

Bekijk ook

Elon Musk wilde Tesla verkopen aan Apple, maar werd geweigerd

Elon Musk heeft onthuld dat hij ooit Tesla aan Apple wilde verkopen. Het ging om een moeilijke periode, waarbij de verkoopprijs ver onder de huidige marktwaarde lag. Maar Tim Cook weigerde hem te ontmoeten.

Al na twee jaar ging het mis

Al twee jaar na de start raakte het project in de problemen. Apple-veteraan Bob Mansfield werd aangesteld om het Apple Car-project weer op de rails te krijgen. Daarbij werden tientallen mensen ontslagen. Het lukte om in 2018 tientallen testauto’s rond te laten rijden in Californië, maar onderhandelingen met diverse autofabrikanten (waaronder Nissan, BMW, Mercedes-Benz, Volkswagen, Hyundai/Kia) liepen op niets uit, volgens geruchten omdat Apple te veel inspraak wilde en de autofabrikanten alleen nodig waren om de voertuigen domweg te bouwen.

Later zou Apple volgens geruchten gekozen hebben voor technische partners buiten de auto-industrie (Foxconn, Magna en Didi Chuxing) en nieuwkomers (Canoo) die wat sneller geneigd zijn om mee te werken aan de prestigieuze Apple Car. Het project kwam na 2018 onder leiding te staan van Apple-oudgediende Doug Fields, die na vijf jaar bij Tesla, terugkeerde naar Apple om aan de auto te werken. Hij stapte in 2021 alweer op en trad in dienst bij Ford. Sindsdien staat het project onder leiding van John Giannandrea (hoofd AI) en Kevin Lynch, die voorheen de ontwikkeling van de Apple Watch leidde.

Recente geruchten wekten de indruk dat Apple nog steeds aan het project werkte. Zo zou Apple in 2023 meer dan 72.000 kilometer hebben afgelegd met zelfrijdende auto’s, terwijl Bloomberg in januari nog meldde dat de introductie van de Apple Car naar 2028 was uitgesteld. Apple-medewerkers zouden vorige maand nog op bezoek zijn geweest bij Europese fabrikanten.

Project vanaf het begin gedoemd te mislukken

Terug redenerend is het gemakkelijk om te verklaren hoe het mis kon gaan. Dat Apple geen ervaring heeft in de auto-industrie hoeft op zich geen probleem te zijn. Apple betrad ook zonder ervaring de wereld van mobiele telefoons en providers toen ze in 2008 de iPhone uitbrachten. Apple is de afgelopen tien jaar in staat geweest om de slimste en meest ambitieuze mensen uit de auto-industrie in dienst te nemen. Het ontwikkelen van een auto brengt unieke uitdagingen met zich mee, die op zich wel op te lossen zijn.

Voor auto’s heb je showrooms nodig en daarvoor zijn de meeste Apple Stores te klein. Apple had hiervoor een paar grote showrooms aan de rand van grote steden te openen, of had kunnen kiezen voor kleinere boetiek-achtige showrooms, zoals je bij de nieuwe Chinese automerken ziet. Onderhoud verloopt ook heel anders: je zult er Tesla Service Center-achtige locaties voor moeten openen. Maar als Tesla het kan, kan Apple het ook.

Apple te streng voor partners?

Dat het hele project mislukt is lijkt dan ook vooral een kwestie van gebrek aan focus en van doorpakken. “Prototypes zijn gemakkelijk, volumeproductie is moeilijk”, twitterde Musk een paar jaar geleden al. Het lijkt alsof Apple nooit het stadium van prototypes uit is gekomen. Om daadwerkelijk te kunnen produceren had Apple contracten moeten sluiten met honderden leveranciers uit de auto-industrie. Die contracten zijn er al voor computeronderdelen, maar voor auto-onderdelen moest Apple nieuwe partners vinden en is daarbij niet de meest prettige partij om mee te onderhandelen. Sony lijkt wel op de goede weg: ze sloten een samenwerking met Honda om samen een auto te bouwen die in 2026 op de markt moet komen. Sony CEO Kenichiro Yoshida gaf toe: “Het is moeilijk om alleen te doen. Het blijkt dat je echt een partner nodig hebt”.

In China lukt het wel (met wat hulp van de overheid)

Het lijkt erop dat de volgende generatie elektrische auto’s uit Azië komt en niet uit Cupertino. Xiaomi en Huawei hebben al een eigen auto gepresenteerd, die met samenwerking en deels met Chinese staatssteun zijn ontwikkeld en ook de zoekmachine Baidu werkt aan een auto, een volkomen outsider als het om hardwareproducten gaat. Overigens is dat nog geen excuus dat het Apple niet lukt, want de subsidiebedragen die de Chinese overheid verstrekt heeft Apple gewoon zelf op de bankrekening staan.

Investeerders zijn blij met de keuze om het Apple Car-project te stoppen: de koers van het aandeel Apple schoot na de geruchten meteen omhoog. De analisten vinden dat het een juiste zet van Apple is om te stoppen, zodat het bedrijf zich nu helemaal kan focussen op iets dat meer potentie heeft: kunstmatige intelligentie. Dit past ook beter in het hele ecosysteem van iPhone, iPad, Mac en Vision-headsets, plus bijbehorende accessoires. Over de AI-functies in iOS 18 zullen we binnenkort waarschijnlijk al veel meer van gaan horen.

Bekijk ook

Gerucht: ‘Apple definitief gestopt met Apple Car’

Apple is gestopt met het Apple Car-project, zo meldt Bloomberg. Er is meer dan tien jaar gewerkt aan een zelfrijdende auto van Apple, die we waarschijnlijk nooit op de weg zullen zien.