Opinie: Siri is eerlijker met zoekopdrachten dan Google Assistent

Als je in Google een zoekopdracht invoert zie je bovenin vaak een blokje met gesponsorde resultaten. Je weet dan meteen dat ervoor betaald is. Het zal vaak niet het kwalitatief beste resultaat zijn, maar het resultaat waarvoor een bedrijf het meeste wil betalen om het onder jouw aandacht te brengen. Bij spraakassistenten is dat een uitdaging, geeft Google nu zelf toe. Bij een bedrijf dat sterk afhankelijk is van reclame is het lastig om duidelijk te maken wat wel een niet gesponsord is. Bij Siri speelt dat probleem niet en kun je vaker een eerlijk antwoord verwachten.

Apple werkt ook samen met partners. Vraag je met de HomePod bijvoorbeeld het weerbericht op, dan krijg je soms te horen dat de gegevens afkomstig zijn van The Weather Channel. Dat is altijd dezelfde partner, dus je kunt er vanuit gaan dat het altijd het best mogelijke antwoord van The Weather Channel zal zijn. Apple ontvangt ook (heel veel) geld voor Google als standaard zoekmachine op de iPhone is, maar als gebruiker weet je dat het altijd Google is. Het wisselt dan ook niet per zoekopdracht.

Het heeft ermee te maken dat Apple niet afhankelijk is van advertentiegelden en Google wel. Dat bedrijf boekt per jaar ongeveer 70 miljard dollar omzet aan reclame-inkomsten.

Spraak is een heel andere interface

Bij spraakgestuurde zoekopdrachten is het lastiger om duidelijk te maken welke zoekresultaten wel en niet gesponsord zijn. Een stem zal dat allemaal moeten oplezen, terwijl je als gebruiker een kort en snel antwoord wil.

Om misleidende praktijken tegen te gaan verplicht toezichthouder FTC om in zoekresultaten duidelijk zichtbaar en begrijpelijk aan te geven als er voor betaald is. Daarom zie je labels ‘Ad’ en ‘Sponsored’ in de zoekresultaten van Google. In 2013 gaf de FTC al aan dat dergelijke regels ook gelden voor spraakdiensten.

Gesponsorde resultaten van werklui
Maar Google opereert daarbij op het randje. Zo is er een Google Assistent-functie om loodgieters en andere werklui op te vragen. De resultaten die Google je geeft zijn afkomstig uit een database van bedrijven die meedoen aan Google’s marketingprogramma Google Guarantee. Werklui zijn verplicht hieraan mee te doen als ze tegen betaling Local Services-zoekreclames willen plaatsen. In ruil daarvoor krijgen ze klanten doorgespeeld en zijn ze via Google verzekerd tegen ongevallen en juridische claims. Het zijn daarom geen ‘schone’ aanbevelingen. Er vindt ook een vergoeding plaats als er via de zoekopdrachten een klus wordt uitgevoerd.

Google zegt dat ze aan alle regels voldoen, maar Reuters kreeg van vijf verschillende advocatenkantoren te horen dat het bedrijf toch echt wel de regels overtreedt. “Als er financiële verplichtingen is, moet dit duidelijk worden gemaakt”, aldus een van de geraadpleegde juristen.

Google’s Chief Business Officer Philipp Schindler vertelde vorige maand tijdens een conferentie voor investeerders dat het inderdaad lastig is. Achteraf wil het bedrijf niet meer op die uitspraken reageren. Toch is het inderdaad een probleem: gebruikers verwachten een kort antwoord van een virtuele assistent en niet eerst een opsomming van allerlei ads voordat het echte, eerlijke antwoord komt.

Dat Google er nu niet helemaal open over is, levert niet alleen problemen op als je iemand zoekt voor een klus. Als je een vliegreis wilt boeken krijg je op de website een label ‘Sponsored’ te zien en de melding dat Google een vergoeding kan ontvangen als je op de resultaten klikt. Vraag je dezelfde informatie op via een slimme speaker, dan krijg je de laagste prijs te horen, ongeacht of het een sponsor is.