Thunderbolt 4 aangekondigd: niet noodzakelijk sneller, wel veelzijdiger

Update 9 juli 2020: Apple heeft inmiddels een verklaring uitgebracht waarin ze beloven Thunderbolt te ondersteunen, ook in toekomstige Apple Silicon Macs. Intel geeft echter tegenstrijdige verklaringen of VT-d gebaseerde DMA-bescherming vereist is, waardoor een Intel-processor nodig is. Mogelijk hebben Apple en Intel onderling afspraken gemaakt om onder deze eis uit te komen.

Thunderbolt 4: alleen voor Intel-chips

Als je een Mac hebt, heb je ongetwijfeld te maken gehad met Thunderbolt 3-poorten. Sinds 2016 zitten ze al op elke MacBook. Maar in de toekomst zouden ze wel eens kunnen verdwijnen, als Apple overstapt op ARM-processoren. Voor het gebruik van de term en het logo ‘Thunderbolt 4’ is namelijk een Intel-processor vereist. Voor lichte laptops die minder dan 100 Watt nodig hebben om op te laden (zoals alle MacBooks) wordt het verplicht om opladen via de Thunderbolt 4-poort te ondersteunen.

Bij Thunderbolt 4 is het voor het eerst mogelijk om maximaal vier Thunderbolt-poorten te gebruiken in combinatie met universele kabels tot maximaal twee meter. De eerste processoren die gebruik maken van Thunderbolt 4 zijn die met codenaam Tiger Lake. Wellicht gaat Apple die ook nog korte tijd gebruiken, voordat voorgoed de overstap wordt gemaakt naar Apple Silicon.

Tijdens de presentatie op CES 2020 eerder dit jaar onthulde Intel al de Tiger Lake-processoren en werd voor het eerst gesproken over de ‘nieuwe’ Thunderbolt 4-aansluiting. Die blijkt echter niet sneller dan Thunderbolt 3; beide hebben op papier een doorvoersnelheid van 40 Gbps. Het is feite een marketingstempel dat moet aangeven dat USB 3 en Thunderbolt 4-verbindingen nu volledig gecertificeerd zijn door Intel. Thunderbolt 4 is gebaseerd op open standaarden en het is terugwaarts compatibel met Thunderbolt 3.

Maar wat heb je dan wel aan Thunderbolt 4?

Dit is wat Thunderbolt 4 belooft:

• Verdubbeling van de minimum video- en data-eisen van Thunderbolt 3.
  • Video: ondersteuning voor twee 4K-displays of een 8K-display.
  • Data: PCIe met 32 Gbps voor storage-snelheden tot 3.000 MBps.
• Ondersteuning van docks met maximaal vier Thunderbolt 4-poorten.
• Opladen van een pc via ten minste één computerpoort of via een dockingstation.
• De computer is uit de slaapstand te halen door het toetsenbord of de muis aan te raken als dat apparaat verbonden is met een Thunderbolt-dock.
• Op Intel VT-d gebaseerde direct memory access-bescherming (DMA), die helpt tegen fysieke DMA-aanvallen.

Misschien toch iets sneller in de praktijk
Thunderbolt bevat geen grote verbeteringen. In theorie is de bandbreedte hetzelfde gebleven met 40 Gbps, maar in de praktijk kan het ietsje sneller uitpakken om dat de doorvoer via PCI-Express is verdubbeld.

Hieronder zie je de snelheden van de verschillende USB-varianten en hun veelgehanteerde namen.

Specificatie	Snelheid	Technische naam	Marketingnaam
USB 4	40 Gbps	USB 4.0	Nog niet bekend
USB 3.2	20 Gbps	USB 3.2 Gen 2×2	SuperSpeed USB 20Gbps
USB 3.1	10 Gbps	USB 3.2 Gen 2	SuperSpeed USB 10Gbps
USB 3.0	5 Gbps	USB 3.2 Gen 1	SuperSpeed USB

Voorheen verwees Intel naar ‘USB3’ zonder dat duidelijk werd om welke versie het ging. Later bleek het om USB 3.1 te gaan, met snelheden tot 10 Gbps. Het protocol gebruikt de nieuwe PCIe 4.0 interface.

Intel heeft de Thunderbolt 3-specificatie gedoneerd aan het USB-IF comité, dat verantwoordelijk is voor de USB-standaarden. Iedereen kan Thunderbolt 3-componenten maken zonder daarvoor te betalen, maar eventuele chips moeten wel gecertificeerd worden om het Thunderbolt-logo te kunnen gebruiken. Dit is een eenmalig bedrag waarmee Intel geld verdient. Zit er geen Intel-processor in (zoals straks met de Apple Silicon-processoren)? Dan mag je ook niet het logo en de naam Thunderbolt 4 gebruiken.

Voor fabrikanten van kabeltjes is het nog iets lastiger: zij moeten eveneens een vergoeding betalen om het Thunderbolt-logo te mogen gebruiken, maar staan bloot aan zware inspecties.

Intel kondigt vandaag ook de Thunderbolt 4-controller JHL8x40-serie aan. Deze is compatibel met Thunderbolt 3-pc’s en -randapparatuur die al beschikbaar zijn. Het zou volgens Intel gaan om honderden miljoenen apparaten die in omloop zijn en het komt later dit jaar beschikbaar. Vanaf vandaag zijn er developer-kits beschikbaar en kunnen fabrikanten hun apparaten laten certificeren.

Apple: geen Thunderbolt meer?

Apple en Intel hebben Thunderbolt gezamenlijk ontwikkeld, dus dit zou een afscheidscadeautje kunnen zijn voordat de wegen van beide bedrijven scheiden.

Apple is al sinds het begin aanhanger van Thunderbolt. Elke MacBook heeft sinds 2016 een Thunderbolt 3-poort. Bij de 12-inch MacBook is dat niet het geval, maar die dateert dan ook nog uit 2015. Nu Apple overstapt naar ARM betekent het waarschijnlijk ook dat Apple moet stoppen met de term Thunderbolt.

Intel wilde niets zeggen over de situatie met Apple. Ze verwezen in een reactie naar Apple over toekomstige productplannen.