Kan president Trump Apple dwingen om in de VS te produceren?

Donald Trump is de nieuwe president van de Verenigde Staten. Het is nog te vroeg om in te schatten wat dat voor gevolgen heeft op de techsector. Trump heeft zich over dat onderwerp eigenlijk nauwelijks uitgelaten. Maar wat hij wél zei was: “We gaan zorgen dat Apple hun verdomde computers en andere dingen in dit land gaat bouwen, in plaats van in andere landen.” Maar kan dat wel?

‘Verdomde computers’

Trump bemoeide zich ook met de FBI-zaak rond Apple, waarbij hij opriep om Apple te boycotten. Zijn tweets kwamen de afgelopen maanden dan ook via een Samsung-toestel, terwijl zijn campagneteam nog wel een iPhone gebruikte.

Maar Trumps grootste dreigement richting Apple was dat hij ze zou dwingen om de productie naar de VS te verplaatsen. De opmerking was gericht op alle bedrijven die hun productie naar overzeese landen hebben verplaatst om geld te besparen en belastingen te ontwijken.

Sanders wilde ook Apple-productie in de VS

Overigens was de Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders het daarmee eens, al gebruikte hij wat voorzichtiger bewoordingen: “Ik zou willen dat ze een aantal van hun producten, hier in de Verenigde Staten zouden produceren, in plaats van China.” Hij zou ook willen dat Apple netjes belasting betaalt en het niet op allerlei manieren probeert te ontwijken.

Sanders’ opmerkingen klonken niet als een dreigement, die van Trump wel. Hij wil een belastingheffing van 35 procent invoeren op producten die buiten de VS zijn geproduceerd. Volgens reparatiebedrijf iFixit zal het leiden tot een prijsverhoging van $50 per toestel. “Het produceren van Apple-producten in de VS is niet onmogelijk”, aldus iFixit-oprichter Kyle Wiens. “Maar het is een kwestie of consumenten bereid zijn om er meer voor te betalen.” Trump wil dezelfde heffing invoeren voor andere bedrijven zoals autobedrijf Ford. Het plan is dat ze geen andere kans hebben dan de productie terug brengen naar de Verenigde Staten.

Aanpassingen in Grondwet nodig

Inmiddels is al uitvoerig uitgezocht of Trump die beslissing zomaar kan nemen. Dat blijkt niet het geval. Hij zal rekening moeten houden met Artikel 1, Sectie 8 van de Amerikaanse Grondwet, waarin staat dat het Amerikaanse Congres die beslissing moet nemen. Nu heeft Trump het voordeel dat de Republikeinen de meerderheid in zowel de Amerikaanse Senaat als het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden hebben gewonnen. Maar dan moeten ze het wel met Trump eens zijn – en dat kan lastig worden bij deze nieuwe president, die er soms wat opmerkelijke ideeën op nahoudt. Trump zou met zijn plan de regels voor vrije handel fundamenteel aantasten en daar zullen de andere politici en bestuurders niet graag aan meewerken.

Mac Pro wordt al in de VS gemaakt

Er is één product dat Apple in de VS maakt: de Mac Pro wordt geassembleerd in een fabriek in Austin (Texas). Maar het gaat daarbij om kleine aantallen en producten waarbij de prijs minder van belang is. In zekere zin gaat het bij de Mac Pro ook om een prestigeproject: Apple gebruikt het om te kunnen zeggen dat ze ook in de VS fabriceren. De meeste producten, inclusief iPhones, iPads en MacBooks worden echter in Shenzhen gemaakt en ook andere grote Amerikaanse bedrijven zoals Microsoft, Google en Amazon laten er hun producten maken. Volgens Apple doen ze al hun best, omdat ze goed zijn voor het creëren van 1,9 miljoen banen in de VS.

Cook: ‘Te weinig ambachtsmensen in de VS’

Naast alle politieke overwegingen is er ook een praktisch probleem. Volgens Tim Cook is het idee van Trump maar moeilijk haalbaar, omdat de vaardigheden op de Amerikaanse arbeidsmarkt niet aansluiten bij wat Apple zoekt. In China komen er duizenden geschoolde arbeiders van de ambachtsscholen, die geknipt zijn voor het produceren van high-tech producten. In de VS bestaan dergelijke ambachten nauwelijks meer en volgens Cook kun je met alle geschoolde instrumentmakers in de VS nauwelijks een kamer vullen, zo schaars in het aanbod. “In China kun je meerdere voetbalvelden vullen”, aldus Cook.

Voorstanders: ‘Trump-overwinning is gunstig voor Apple’

Nu Trump president is geworden kan het gunstig zijn om Apple-aandelen te kopen, zo betoogt The Street. Trumps plannen zorgen ervoor dat grote bedrijven veel minder belasting hoeven te betalen. Vooral voor bedrijven met veel cash in het buitenland (zoals Apple) kan dat betekenen dat ze meer geld terugbrengen naar de VS. Volgens Trump’s plannen hoeven bedrijven nooit meer dan 15% van hun inkomsten aan belasting te betalen. Ook heeft Trump een eenmalige ‘belastingvakantie’ gepland, zodat bedrijven tegen een verlaagd tarief van 10% hun bergen cash terug naar de VS kunnen halen.

Tegenstanders: ‘Trump-overwinning is ongunstig voor Apple’

Bij het Financieele Dagblad denken ze er anders over. Trumps plannen zijn onbetaalbaar, er zullen bijna 5 miljoen banen verloren gaan door het protectionistische handelsbeleid van Trump en er zal een handelsoorlog met China uitbreken. Dit raakt de detailhandel sterk, waardoor de prijzen zullen oplopen en er een tekort aan consumptiegoederen zal ontstaan. “In een handelsoorlog is de iPhone het ‘geheime wapen’ van China. Het blokkeren van leveringen aan Apple zal een vernietigende impact hebben op de beurskoers”, aldus columnist Gerben van der Marel. En omdat het Apple-aandeel zo populair is zal het doorwerken in de pensioenspaarpotten, ook van Nederlanders.