Pubers in de App Store: de bijzondere opkomst van jonge appmakers

Twaalf jaar zijn en apps bouwen. Vijftien jaar zijn en een miljoen dollar aan investeringen voor een app binnenhalen. Zestien jaar zijn en diezelfde app voor $30 miljoen dollar aan Yahoo verkopen. Het is het onwaarschijnlijke verhaal van Nick D’Aloisio, die met Summly een van de jongste ondernemers werd die ooit durfkapitaal ontving. Maar dat was in 2013. Inmiddels zijn er alweer nieuwe en gretige jonge kandidaten verschenen, die staan te popelen om D’Aloisio’s schoenen te vullen. Bijvoorbeeld broers Maurice (16) en Bas (14) uit Amersfoort, die met hun populaire app Live TV Kijken al maanden niet uit de top 10 van bestverkochte betaalde apps zijn weg te slaan. Of de pubers Ed en Kit (beiden 17), die met hun app Edge Ski de skiwereld willen bestormen. iCulture dook in de wereld van een aantal jonge appmakers en bracht hun verhalen in kaart.

De appbouwer als superheld

“The New Cool Kid is a nerd“, “Are nerds the new cool?“, het is slechts een greep uit de koppen die journalisten in de VS aan hun verhalen geven, waarin ze kinderen die alles van technologie weten als de nieuwe superhelden naar voren schuiven. Ze stellen dat onze afhankelijkheid van technologie en de grote sommen geld die techbedrijven omzetten de positie van slimme computernerds compleet heeft veranderd. Appmakers zijn hip, programmeren is gaaf, zelfs rare brillen dragen is ineens sociaal geaccepteerd.

Niet zo gek dus, dat kinderen ook steeds meer interesse voor programmeren en het ontwikkelen van apps krijgen. Toen Apple in 2012 alleen ontwikkelaars van 17 jaar en ouder op WWDC toeliet werd het bedrijf overspoeld met verzoeken van jongere ontwikkelaars, die smeekten om toegang. Krap een jaar later waren ontwikkelaars vanaf 13 jaar van harte welkom. Dit jaar gaf Apple gratis kaartjes weg aan talentvolle jonge ontwikkelaars die graag naar de Worldwide Developers Conference willen.

Het is niet de eerste keer dat Apple een voorlopersrol in de beweging van nerd naar cool wordt toegedicht. “Steve Jobs was the ultimate nerd and how cool was he?“, aldus een directeur van MIT, een grote technologische universiteit in de VS die ieder jaar steeds meer aanmeldingen krijgt. Ook de komst van de Genius Bars, waarbij Apple de technisch handige jongens en meisjes achter de toonbank tot genieën verhief, is volgens sommigen een typerend voorbeeld van de groeiende waardering voor en status van de technerd.

Welke rol techbedrijven ook hebben gespeeld, het resultaat van de cultuuromslag is duidelijk zichtbaar. In Silicon Valley en de rest van de VS daalt de gemiddelde leeftijd van internet-ondernemers gestaag, met alle gevolgen van dien. Die cultuuromslag gaat gepaard met een zoektocht naar jong talent door investeerders, en daar plukt niet alleen Nick D’Aloisio de vruchten van. Naast hem staan iedere maand nieuwe jonge appmakers op, soms zelf zo jong als 7(!) jaar, die een heleboel belangstelling genereren. Van Thomas Suarez tot ontwikkelaar van eigen bodem Midas Kwant.

Ontmoedigende papierwinkel

Amerika en Nederland zijn echter een ander verhaal. In Nederland staan momenteel ruim vijfhonderd ondernemers onder de 18 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, maar dat is volgens velen maar een fractie van het totale aantal minderjarige ondernemers. Sommigen van hen staan niet ingeschreven omdat ze in het begin relatief weinig verdienen, maar er spelen ook andere problemen. Omdat minderjarigen volgens de wet ‘handelingsonbekwaam’ zijn mogen zij alleen ondernemen door bij iedere handeling toestemming van de ouders te krijgen. Om wel handelsbekwaam te worden moeten ze naar de rechter stappen. Uiteindelijk hebben kinderen die willen ondernemen een grotere papierwinkel dan andere ondernemers, zegt Bastiaan Zwanenburg tegen Radio 1. “Ouders moeten bijvoorbeeld de kinderbijslag opzeggen en als ze dit vergeten krijgen ze een boete van 200 procent.”

Om het voor minderjarigen iets makkelijker te maken richtte Robert van Hoesel samen met Thijl Klerkx op hun 18e de website kvk18.nl op, waar minderjarige jongeren terecht kunnen voor allerlei informatie over het starten van een eigen bedrijf onder de 18. Daarnaast staan op de website gratis cursussen die minderjarige ondernemers kunnen volgen. Daar komen tal van onderwerpen aan bod, zoals facturen uitschrijven, startkapitaal en handlichting (totale beslissingsbevoegdheid voor een minderjarige). Zijn nieuwste platform heet youngcreators, een community waar 1600 jonge ondernemers – “waaronder een heleboel appbouwers”- met elkaar kunnen sparren en bedrijven vraagstukken kunnen neerleggen, waarop jongeren door met goede ideeën te komen opdrachten kunnen binnenhalen.

Volgens Van Hoesel hebben jonge ondernemers het in Nederland zo slecht nog niet, in België mag je pas een bedrijfje runnen vanaf je achttiende en kan niemand zich inschrijven zonder diploma, maar ook hij ziet veel “gemiste kansen”. Van Hoesel: “Vanuit scholen en de overheid is er soms weinig begrip voor kinderen die apps kunnen bouwen en daar goed in zijn. Dat zie je bijvoorbeeld aan rooster-apps: bijna iedere school heeft wel zo’n applicatie, die door een leerling is gemaakt. Ze zien kennelijk niet dat al die kennis ook iets bruikbaars kan opleveren. Misschien omdat ze het gewoon niet begrijpen. De gemiddelde informatica-docent is een gedegrageerde wiskunde-leraar, die soms niet eens weet wat app-developers zijn”.

Buiten dat scholen het soms niet begrijpen, lijken ze het runnen van een bedrijfje ernaast ook vaak tegen te werken. Een stukje Hollandse nuchterheid misschien, maar een plaatselijke, want kinderen die goed kunnen dansen, muziek maken of sporten krijgen die ruimte wel. Zo kunnen kinderen met bepaalde talenten voor sport of muziek in overleg met school een plan uitstippelen om buitenschoolse activiteiten met schoolwerk te combineren. Dat betekent dat ze af en toe vrij kunnen nemen, zonder dat er meteen een leerplichtambtenaar op de stoep staat. Maar voor jonge ondernemers geldt dat niet. Eurocommissaris Neelie Kroes is het daar niet mee eens, liet ze eerder al aan nrc.next weten. “We moeten onze jonge ondernemers niet ontmoedigen. Ik denk dat we talent gelijk moeten behandelen. Er is geen reden om een tennisspeler betere kansen te geven dan een ondernemer.’

Hollands glorie

Op eigen bodem is Midas Kwant natuurlijk een van de bekendste namen als het gaat om jonge app-ontwikkelaars. De jonge appmaker verscheen op 15-jarige leeftijd meermaals in de media, als paradepaardje van een nieuwe generatie. Zijn apps, variërend van memory-spelletjes met appiconen tot een speciale app over iOS 5 hadden wisselend succes, maar toch viel zijn naam overal.

Heel anders is het verhaal van de jongens achter Live TV Kijken. Zonder investeerders, grote interviews of hip kantoor maakten de broertjes Derksen (14 en 16) een app die niet per se mooi is, maar het desondanks goed doet in de hitlijsten. Erg goed zelfs. Hoewel de app ook veel vragen oproept – zijn die streams nou illegaal of niet, waarom verschijnen en verdwijnen sommige kanalen steeds? – werkt de app simpel en feilloos. Toen de app net uitkwam verbaasden we ons bovendien over het knullige ontwerp van de applicatie en het ‘onduidelijke bedrijf’ erachter.

Toen we door “een trotse vader” werden benaderd viel het kwartje pas. Deze app is zoals hij eruit ziet: door beginners gemaakt. Vanuit huis ontwikkelden Maurice en Bas een applicatie voor hun opa, die op vakantie niet zijn favoriete tv-programma kon kijken. Totaal onverwachts sloeg het concept aan, waarop de app Apple’s hitlijsten niet meer verliet. Hoe is het zo gekomen en hoe gaat het nu? Om daarachter te komen deed iCulture een hangout met de twee broertjes van 14 en 16.

Ruimte om te groeien?

Hoewel de verhalen van jeugdige appmakers in de VS en die in Nederland op veel fronten verschillen, loopt er eenzelfde rood draadje doorheen. Om in clichés te spreken: jeugdig enthousiasme, vallen en opstaan, en wel zien waar het schip strandt. Zowel succesverhaal Aloisio als de de broers uit Amersfoort begonnen simpelweg met dagen programmeren in het ouderlijk huis en lieten zich door niets of niemand tegenhouden. Niet door regels, papierwinkels of gebrek aan aandacht. Ze zijn het overduidelijk gewoon gaan doen.

Wat daarna met hun gebeurd, is echter compleet verschillend. Zowel in de VS als in Groot-Brittannie zijn investeerders specifiek op zoek naar jong talent en worden jonge appmakers met open armen ontvangen. Door mensen als Frank Meehan, maar ook door andere soorten investeerders in durfkapitaal. Misschien is die cultuur van investeren het resultaat van een bloeiende tech-scene, en zijn we in Nederland nog niet zover. Om daar wel te komen kunnen scholen in Nederland natuurlijk meer doen om leiderschap en ondernemerschap bij jongeren te stimuleren, maar er speelt ook een ander probleem. De Nederlandse projecten die er wel zijn – zoals digibattle maar ook het eerder genoemde kvk18.nl- stimuleren kinderen namelijk vooral om apps te bedenken of helpen met het opstarten van een een onderneming.

Over de fase daarna, wanneer het gaat om investeren en kapitaal genereren, horen we weinig. Bijna alle jonge Nederlandse appmakers zeggen waar Neelie Kroes ook steeds op wijst: er is hier geen cultuur rondom durfkapitaal. Niet vanuit de Europese Unie, maar ook niet vanuit middenstanders en bedrijven. Daardoor ontbreekt het start-ups in Europa en Nederland aan toegang tot kapitaal, en piepjonge ‘puber-start-ups’ al helemaal. Van Hoesel: “Er is in Nederland wel geld, maar investeren werkt vaak volgens oude traditionele systemen. Bedrijven stappen pas in als je zelf geld verdient, en investeren niet snel vooraf in een idee of in de mensen erachter.” Volgens de youngcreators-oprichter merk je wel dat bedrijven erg geïnteresseerd zijn in jonge ondernemers, maar gaan ze als het puntje bij paaltje komt vaak niet met ze in zee. Ten minste, niet op een gelijkwaardige manier. “Ze denken vaak dat ze jongeren met een steengoed idee al een hele grote kans geven door hen een keer op gesprek te laten komen of een stage te laten lopen, terwijl er veel meer uit een gelijkwaardige samenwerking valt te halen.”

Dat we een Eurocommissaris hebben die zich op allerlei manieren met hand en tand inzet voor Europese start-ups is alvast een belangrijke stap in de goede richting. Of dat crowdfundingplatform Kickstarter nu in Nederland beschikbaar is, zodat goede ideeën, apps en ontwerpen eenvoudiger kapitaal kunnen genereren. Of dat het platform young creators, dat ideeën van jonge ondernemers met bedrijven wil verbinden, binnenkort in Nederland van start gaat. Het zijn kleine beginnetjes op een lange weg te gaan. Voor jonge app-ontwikkelaars is het bovendien fijn dat de App Store ze in de beginfase zelf al een verdienmodel biedt.

Maar als we serieuze stappen willen maken moeten zowel scholen als bedrijven leren om meer in nieuwe wonderkinderen te investeren. Alleen al omdat ze zich bezighouden met dingen die we zelf niet eens begrijpen en dus de toekomst in handen hebben. Dat wil overigens niet zeggen dat jongens als Maurice en Bas geduldig op dat moment zullen wachten. Die bouwen lekker verder, achter de computer in de huiskamer in Amersfoort. Ideeën genoeg.

Afbeeldingen: Flickr CC